Kısaca ifade etmek gerekirse "trafik kazaları sebepli artan maluliyet", mağdurun maluliyet oranının belirli bir tarihten itibaren önceki haline göre daha kötü bir hale gelmesi, maluliyet oranında kazaya bağlı olarak sonraki tarihlerde bir artış meydana gelmesini ifade eder. Maluliyet oranında artışın meydana gelmesinde örnek vermek gerekirse "bacağında birden fazla kırık bulunan kişinin uzun süren tedavisinin ardından bacağının ampute edilmesi", "kolunda kırık bulunan şahsın stabilizasyon süresi sona erdikten sonra tazminatını almış fakat tazminat alındıktan sonra kolundaki kırık kaynamak yerine daha kötü bir hale gelmiştir."
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi artan maluliyetle ilgili olarak "Trafik kazası sonucu yaralanmalar nedeni ile ortaya çıkan zarar, kendi özel yapısı içerisinde, sonradan değişme eğilimi gösteriyor, zararı doğuran eylem veya işlemin doğurduğu sonuçlarda (zararın nitelik veya kapsamında) bir değişiklik ortaya çıkıyor ise, artık "gelişen durum" ve dolayısıyla, gelişen bu durumun zararın nitelik ve kapsamı üzerinde ortaya çıkardığı değişiklikler söz konusu olacaktır. Böyle hallerde, zararın kapsamını belirleyecek husus, gelişmekte olan bu durumdur ve bu gelişme sona ermedikçe zarar henüz tamamen gerçekleşmiş olamayacaktır.
Gelişen durumun varlığı halinde gelişen durum yönünden yeniden dava açılabilmesi mümkündür. Gelişen durumun olup olmadığı ise her olaya özgü olarak kanıtlara göre değerlendirilir." şeklindeki açıklama ile gelişen durumun, bir başka deyişle artan maluliyetin bulunması halinde yeniden dava açılabileceğini belirtmektedir. (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/17694 E., 2022/15321 K. sayılı ilamı)
Artan Maluliyet Halinde Hesaplama Nasıl Yapılır?
Kişi, daha önce bulunan maluliyetinin artmış olduğu iddiasında ise öncelikle sigorta şirketi veya işleten tarafından daha önce yapılan ödemenin yeterliliği/yetersizliği gibi ibranamenin ya da arabuluculuk ile ödeme yapılmışsa arabuluculukta yapılan ödemenin detayları incelenmemektedir. Zira uyuşmazlık konusu, önceki tarihte ödenen miktar değil, kişinin sağlık durumunun ve dolayısıyla maluliyet oranının ödeme tarihinden sonra daha kötüye gidip gitmediği noktasında toplanmaktadır.
Örneklemek gerekirse; kişinin maluliyet oranının %10 iken %5 oranında artış meydana geldiğini, kişinin %10 maluliyet oranı üzerinden tazminatını alarak dosyayı daha önce sonuçlandırdığını varsayalım. Şimdi yapılması gereken %15 oranında maluliyetten bir tazminat hesaplaması yapıp daha önceki ödemeyi nemalandırarak mahsup etmek değildir. Zira daha önceki ödemenin yeterli olup olmadığı uyuşmazlığın konusu değildir. Adli Tıp tarafından açık bir biçimde davacının maluliyetinde %5 oranında gelişen durum tespit edilmiş ise; davacının %5 oranında malul gibi güncel veriler kullanarak tazminat hesabı yapılmalı ve tazminattan hiçbir mahsup yapılmadan hüküm tesis edilmelidir.
Daha Önce %10 Rapor Üzerinden Ödeme Alan Kişinin Başka Bir Adli Tıp Kurumu %15 Oranında Rapor Vermesi Artan Maluliyet Olarak Kabul Edilebilir Mi?
Salt maluliyet oranı farkı üzerinden gelişen durum değerlendirmesi yapılamaz. Çünkü daha önce alınan rapordaki maluliyet oranını değerlendiren doktor ile %15 oranında raporu veren doktor arasında görüş farkları ve belirli nüanslar bu farkın meydana çıkmasına sebep olabilecektir. Dolayısıyla raporda açıkça ödeme tarihinden sonra hangi tıbbi tedavilere dayanarak gelişen durumun meydana geldiği tespit edilmeli ve gelişen durumun yani artan maluliyet oranının açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Sadece daha önceki rapordaki maluliyet oranından daha yüksek bir oranda maluliyet oranı belirten rapora dayanılarak gelişen durum iddiasının ispatı mümkün değildir.
Örneğin Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/12814 E., 2022/6622 K. sayılı ilamında %18 oranında maluliyet oranı üzerinden daha önce uyuşmazlığı sonuçlandırmış olan mağdurun %24 oranında maluliyet oranıyla yapılan başvurusunda artan maluliyet tespiti belirlenmediğinden bu hususta detaylı araştırma yapılması ve gelişen durum olup olmadığının tespiti sonrasında karar verilmesi gerektiği yönünde karar vermiştir.
Gelişen Durum İçin Tekrar Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğu Bulunmakta Mıdır?
Daha önce sonuçlanan uyuşmazlığın dışında bir uyuşmazlık için talepte bulunulacağından henüz gelişen durum için sigorta şirketinin temerrüt hali söz konusu değildir. Bu nedenle sigorta şirketine tekrar yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir. Zira sigorta şirketi gelişen durumdan haberdar değildir.
Av. Muhammed Emin İNCİ
