Mevzuat gereği bazı kişilerin, işledikleri görev suçları nedeniyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturmaları yapılırken, Yargıtay’ın görevli ceza dairesince de yargılanacakları düzenlenmiştir.
Bunlara örnek vermek gerekirse ;
4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 12/1 maddesine göre Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Müsteşarlar ve Valilerin görevleri sebebiyle işledikleri suçların soruşturulması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılmaktadır.
6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunun 31/2 maddesine göre Kamu Başdenetçisi ve Kamu Denetçilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçların soruşturması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılmaktadır.
298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 173. maddesi kapsamında Valiler tarafından işlenen suçların soruşturulması görevi aynı Kanunun 174. maddesi uyarınca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilmiştir.
2797 Sayılı Yargıtay Kanununun 46/6 maddesine göre Yargıtay Birinci Başkanı, Birinci Başkanvekilleri, Daire Başkanları, Üyeleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Vekilinin Ağır Ceza Mahkemesinin görevine giren kişisel suçlarla ilgili suçüstü halinde genel hükümlere göre yürütülen soruşturma sonucunda fezlekeye bağlanarak gönderilen dosya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında sonuçlandırılmaktadır.
2575 Sayılı Danıştay Kanununun 82/1. maddesinin 2797 sayılı Yargıtay Kanununa yaptığı atıf uyarınca Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekilleri, Daire Başkanları ve Üyelerinin Ağır Ceza Mahkemesinin görevine giren kişisel suçlarla ilgili suçüstü halinde genel hükümlere göre yürütülen soruşturma sonucunda fezlekeye bağlanarak gönderilen dosya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında sonuçlandırılmaktadır.
6087 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kurulu Kanunun 38/9. maddesine göre, Kurulun seçimle gelen Üyelerinin Ağır Ceza Mahkemesinin görevine giren hem göreve ilişkin hem de kişisel suçlarla ilgili suçüstü halinde genel hükümlere göre yürütülen soruşturma sonucunda fezlekeye bağlanarak gönderilen dosya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında sonuçlandırılmaktadır.
2937 Sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunun 26/4. maddesine göre MİT Müsteşarı hakkındaki soruşturma Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılmaktadır.
Demek ki yukarıda verilen ilgili kanun ve maddeleri uyarınca ilgililerin görev ve kişisel suçları hakkında İddianame düzenleme görevi Cumhuriyet Başsavcılığına verilmiştir. Burada değinmek istediğimiz bir diğer husus ise Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay ilgili Ceza Dairesinde iddia makamını temsil görevinin kimde olduğudur.
Anayasanın 148. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Bakanlar, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Başkan ve Üyeleri, Başsavcıları, Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Hakimler ve Savcılar Kurulu ve Sayıştay Başkan ve Üyeleri ile Genel Kurmay Başkanı, Kara, Hava, Deniz Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanının görevi ile ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesinde yapılan yargılamalarda iddia makamını temsil görevi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekiline verilmiştir.
2797 Sayılı Yargıtay Kanunun 27. ve 46. maddesi hükümleri uyarınca Yargıtay Birinci Başkanı, Birinci Başkanvekilleri, Daire Başkanları, Üyeleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Başsavcıvekili 2575 Sayılı Danıştay Kanunu 82. Maddesi uyarınca Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkan Vekilleri, Daire Başkanları ve Üyeleri, 6087 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunun 38. Maddesi uyarınca Kurul Üyeleri 2802 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunun 90. Maddesi uyarınca Hakimler ve Savcılar ile 2937 Sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Hizmetleri Kanunun 26. maddesi, 4483 Sayılı Kanunun 13. maddesi 298 Sayılı Kanunun 174. maddesi, 6328 Sayılı Kanunun 31/2 maddesi uyarınca Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı hakkında Yargıtay ilgili ceza dairesinde görülen davalarda iddia makamını temsil görevi yine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilmiştir
Ayrıca Kanun yoluna başvuru süreci ise Yargıtay Ceza Daireleri tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilen kararlara karşı temyiz kanun yoluna başvurma görevi ile bu kararların Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı veya davanın taraflarınca temyiz edilmesi halinde hukuki görüş içeren tebliğname düzenleme görevi keza Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına aittir.
- 2802 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 90. Maddesinde,
Haklarında son soruşturma açılmasına karar verilenlerden 1. Sınıfa ayrılmış olanlarla, Ağır Ceza Mahkemeleri heyetine dahil bulunan hakim ve cumhuriyet savcılarının son soruşturmalarının Yargıtayın görevli ceza dairesinde görüleceği düzenlenmiştir.
- Anayasa 148. Maddesi uyarınca
Yargıtay başkanı Başsavcı ve üyelerinin görevleriyle ilgili suçlarından ötürü, yüce divanda yargılanacakları öngörülmüştür ancak aynı kişilerin şahsi suçlarına ilişkin yargılanmaları ise Yargıtay Kanunu 46. Maddesi uyarınca yargıtayın ilgili ceza dairesinde yapılacaktır.
- 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun’un 13. Maddesine göre
Cumhurbaşkanlığı idari işler başkanı , Türkiye büyük millet meclisi genel sekreteri bakan yardımcıları ve vaililer için yetkili ve görevli mahkemenin Yargıtayın ilgili ceza dairesi olduğu yer almaktadır.
Bu doğrultuda Yargıtay Kanunun 14. maddesinde ceza daireleri arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde mahkeme kararındaki nitelendirmenin mahkumiyet dışındaki kararlarda ise İddianamede veya İddianame yerine geçen belgedeki nitelendirmenin esas alınacağı ve temyiz davasına bakmakla görevli olan dairenin yargıtayın ilk derece mahkemesi olarak bakmakla görevli olduğu davalar açısından da yetkili olacağına yer verilmiştir. Aynı maddeye göre Yargıtayın ilk derece mahkemesi olarak bakmakla görevli olduğu davalarda, iş yoğunluğunun zorunu kılması halinde birinci başkanlık kurulu bir veya birden fazla daireyi sadece bu kişilere bakmak amacıyla görevlendirebilecektir.
(Bu köşe yazısı, Avukat Maşallah MARAL tarafından www.hukukihaber.net sitesinde yayınlanması için kaleme alınmıştır. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısının tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısının bir bölümü, aktif link verilerek kullanılabilir. Yazarı ve kaynağı gösterilmeden kısmen ya da tamamen yayınlanması şahsi haklara ve fikri haklara aykırılık teşkil eder.)
