Kanser çağımızın hastalığı ; 1-7 Nisan Kanserle Savaş Haftası gereğince , kanserli hastaların en büyük sorunu olan ilaçlara erişim hakkına, bu süreçte yaşadıkları zorluklara farkındalık oluşturmalıyız.
Kanser hastalarının iyi bir tedavi yanında, yüksek moral ve motivasyona ihtiyacının olduğu bilinmektedir. Ancak ülkemizde gerek ekonomik şartların yetersizliği gerekse de kanserli vatandaşların temel ihtiyaçları olan ilaçlarına ulaşmak için yaşadığı maddi sıkıntıları göz önüne alındığında, kanser hastalarının moral ve motivasyon bulma ihtimali ekonomik sebepler nedeniyle oldukça düşmektedir.
Kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmamaktadır. Bu durum, hastaların yüksek maliyetli tedavilere erişimini zorlaştırmaktadır.
Hastalar ilaçlarını dava yolu ile tedbir kararları ile almaya zorlanmaktadır.
SGK tarafından karşılanmayan ilaçların bedelinin karşılanması için izlenebilecek hukuki adımlar şunlardır:
1. Hastane Raporu Alınması: Tedaviyi öneren onkoloji doktorundan, kullanılacak ilacın bilgileri, dozu ve tedavi süresini içeren detaylı bir rapor alınmalıdır. Bu rapor, ilacın hasta için tıbbi gerekliliğini ve beklenen faydalarını açıkça belirtmelidir.
2. Endikasyon Dışı İlaç Başvurusu: Eğer ilaç, Türkiye'de onaylanmış endikasyonlar dışında kullanılacaksa, doktorunuz aracılığıyla Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'na endikasyon dışı ilaç kullanımı için başvuru yapılması gerekmektedir.
Bu başvuru, dava sürecinde önemli bir destekleyici unsur olacaktır.
3. SGK'ya Başvuru: İlgili belgelerle birlikte, SGK'ya ilacın bedelinin karşılanması için resmi bir başvuru yapılmalıdır. Bu başvuru, hastanın kayıtlı olduğu SGK İl Müdürlüğü'ne yapılır. Yurt dışından temin edilen ilaçlar için Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'ne başvurulması gerekmektedir.
4. Dava Açılması: SGK'nın başvuruyu reddetmesi durumunda, idare mahkemesinde dava açılabilir. Dava sürecinde, ilacın hayati öneme sahip olduğunu ve alternatif tedavi seçeneklerinin yetersiz kaldığını gösteren tıbbi raporlar ve bilimsel makaleler sunulmalıdır. Mahkeme, genellikle bu tür davalarda bilirkişi raporlarına dayanarak karar vermektedir.
SGK, bazı kanser ilaçlarının bedelini belirli koşullar altında karşılamaktadır.
Keytruda (Pembrolizumab): Malign melanom (deri kanseri) ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisinde SGK tarafından karşılanmaktadır. Diğer kanser türleri için ödeme yapılmamaktadır.
Opdivo (Nivolumab): Malign melanom, renal hücreli karsinom ve klasik Hodgkin lenfoma tedavilerinde SGK tarafından karşılanmaktadır. Diğer endikasyonlar için ödeme yapılmamaktadır.
Herceptin (Trastuzumab): Meme kanseri tedavisinde kullanılmasına rağmen, SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır. Bu nedenle hastalar hukuki yollara başvurmaktadır.
Altuzan (Bevacizumab): Kalın bağırsak kanseri tedavisinde kullanılmasına rağmen, SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır. İlacın bedelinin ödenmesi için dava açılması gerekmektedir.
Tecentriq (Atezolizumab): Akciğer kanseri ve mesane kanseri tedavisinde kullanılır. SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır.
Trodelvy (Sacituzumab Govitecan): Meme kanseri ve idrar yolları kanserlerinin tedavisinde etkilidir. SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır.
Zejula (Niraparib): Yumurtalık, fallop tüpü veya birincil periton kanseri tedavisinde kullanılır. SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır.
Mabthera (Rituksimab): Bazı lenfoma ve kan hastalıklarının tedavisinde kullanılır. SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır.
Enhertu (Trastuzumab Deruxtecan): Meme ve mide kanserlerinin tedavisinde etkilidir. SGK tarafından bedeli karşılanmamaktadır.
