6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun, spor müsababakalarına düzeni sağlamak ve şiddeti önlemek amacıyla çıkarılmış yasal bir düzenlemedir. Bu kanun ile futbol müsabakaları başta olmak üzere tüm spor dallarındaki şiddet olayları, holiganlık ve düzensizliği önlemek amacıyla çeşitli tedbirler öngörülmüştür. Bu sebeple kanun içerisinde Ceza hukukuna yönelik hükümler yer almaktadır.

2011 yılında yürürlüğe giren bu kanun ile spor müsabakalarının ve bu müsabakalarla ilgili faaliyetlerin güvenli ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda kanun, sadece profesyonel ligleri değil; amatör müsabakalar da dahil olmak üzere tüm spor faaliyetlerini düzenlemeyi amaçlar. Bu kapsamda; sporcular, hakemler, seyirciler ve spor organizasyonlarının tüm çalışanları bu kanun hükümlerine tabidir.

Kanunda yer alan düzenlemeler spor alanlarında huzuru sağlamak ve olası şiddet olaylarını engellemek için belirli yaptırımlar öngörmektedir. Özellikle tarafların spor müsabakaları sırasında gerçekleştirdiği şiddetli davranışlar ve düzensizlikler için adli ve idari cezalar yer almaktadır.

Seyirci güvenliği artırmak amacıyla elektronik bilet uygulamaları, stadyum güvenlik önlemleri ve seyirci kontrolü gibi hususlarda detaylı kurallar getirilmiştir. Bunun yanında biletlerin usulsüz satışını önlemek ve stadyumlara izinsiz girişleri engellemek için yine birtakım cezai yaptırımlara yer verilmiştir.

6222 Sayılı Kanun’a göre Müsabaka ve Seyir Alanlarının Güvenlik ve Düzeni

6222 sayılı Kanun’un 5.maddesinde müsabaka ve seyir alanlarının güvenlik ve düzenine ilişkin tedbirler düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:

Ev sahibi spor kulüpleri; müsabaka ve seyin alanlarında sağlık ve güvenliği sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, spor federasyonları ve uluslararası spor federasyonlarının belirlediği önlemleri almayı kapsamaktadır. Müsabakanın yapılacağı yerde konuk takım seyircilerine bağımsız bir bölüm ayırmak ve taraftarlar arasında temas olmamasını sağlamak bu yükümlülükler arasındadır. Ayrıca spor kulüpleri; il veya ilçe spor güvenlik kurullarının verdikleri kararları da yerine getirmek zorundadır.

Federasyonun bağlı olduğu uluslararası federasyonun talimatlarına uygun olarak müsabaka ve seyir alanlarında, seyirci ile müsabakanın yapıldığı yer arasında tel, duvar, bariyer ve benzeri fiziki engeller kullanılabilir. Bu engelleri kaldırılması, ilgili spor güvenlik biriminin görüşü alınarak il veya ilçe spor güvenlik kurullarının kararı ile mümkündür. Seyir alanlarında çocuklar ve engelliler için uygun yerler tahsis edilir ve seyircilerin oturma yeri numaralandırılır. Bilet satışları ise koltuk numarasıyla ilişkilendirilerek yapılır ve seyir alanlarına kapasitenin üzerinde veya biletsiz seyirci alınamaz.

Futbol dalında en üst lig ve bir altındaki ligde seyir alanlarına girişi sağlayacak biletler elektronik sistem üzerinden düzenlenir. Bu sistem ile düzenlenecek elektronik kartta bilet satın almak isteyen kişilerle ilgili olarak ad, soyad, T.C. kimlik numarası ve fotoğraf yer alır. Kişinin yabancı olması halinde kart üzerinde T.C. kimlik numarası yerine uyruğu olduğu devletin adı ile Türkiye’ye giriş yaptığı pasaportun seri numarası kaydedilir. Bilet satışları yalnızca kişilere özgü düzenlenen elektronik kart üzerinden yapılabilir. Spor müsabakalarına kişi ancak adına düzenlenen elektronik kart ile izleyici olarak girebilir. Ev sahibi kulüp, izleyici olarak girecek kişilerin kartlarının kontrolünü yapmakla yükümlüdür. Ev sahibi olmayan müsabakalarda, müsabakaya katılan her iki kulüp; milli müsabakalarda ile ilgili fedarasyon tarafından bu yükümlülük yerine getirilir.

Müsabaka ve seyir alanlarında gerekli güvenlik donanımları kameralar ve benzeri teknik ekipmanlar ile kurulur. Bu ekipmanların yerleri ve sayıları il veya ilçe spor güvenlik kurulları tarafından belirlenir. Futbol ve diğer spor dallarında, kulüplerin müsabaka alanlarında bu sistemleri kurmaları zorunlu tutulmuştur. Bunun yanında en üst liglerdeki kulüplerin belirlenen güvenlik sistemlerini kurmaları ve bu sistemlerin masraflarını karşılamaları gerekir.

6222 Sayılı Kanun’a göre Yasak Fiiler ve Ceza Hükümleri

Şike ve Teşvik Primi: 6222 sayılı Kanun’un 11.maddesine göre, spor müsabakalarının sonucu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç veya sair menfaat temin eden kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Menfaat sağlanan kişi de müşterek fail olarak cezalandırılır. Suç, kazanç ve menfaat sağlanması amacı hususunda anlaşmaya varılması halinde tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur. Anlaşmaya varılamadığı takdirde ise suç teşebbüs aşamasında kalır.

Kamu görevinin sağladığı güven veya nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle;

Federasyon veya spor kulüpleri ile spor alanında faaliyet gösteren tüzel kişilerin, genel kurul ve yönetim kurulu başkan veya üyeleri, teknik veya idari yöneticiler ile kulüplerin ve sporcuların menajerleri veya temsilciliğini yapan kişiler tarafından, suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde, bahis oyunlarının sonuçlarını etkilemek amacıyla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılır. Teşvik primi verilmesi veya vaat edilmesi suretiyle suçun işlenmesi halinde ceza yarı oranında indirilir. Milli takımlara veya milli sporculara başırılı olmalarını sağlamak amacıyla verilen primler bu madde kapsamına dahil edilmez.

Spor kulüpleri, federasyonları ve bünyesinde sportif faaliyetleri icra edilen tüzel kişilerin yönetim ve denetim organlarında görev yapmaktan yasaklanır.

Yasak Maddeler: Kanunun 12.maddesine göre müsabakalarda ve spor alanlarında yasaklı silahlar, kesici  aletler, uyuşurucu maddeler ve alkollü içeceklerin sokulması yasaktır. Devamındaki 13.maddeye göre ise; yasaklı silah ve aletleri sokan kişilere ağır cezalar öngürülürken bunları kullanarak düzeni bozanlar hakkında da cezaya hükmolunur. Yasaklı madde temini de cezaya tabidir.

Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat:  14.madede spor alanlarında tehdit veya hakaret içeren davranışlara ve yazılı pankartlara yönelik ağır cezalar öngörülmüştür. Toplum kesimlerini din, dil, ırk, etnik köken, cinsiyet veya mezhep farkı gözeterek hakaret oluşturan söz ve davranışlarda bulunan kişilere yönelik de cezalar düzenlenmiştir.

Müsabaka ve Seyir Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi: Temin edilmiş bileti olmaksızın spor müsabakalarını izlemek amacıyla müsabaka ve seyir alanlarına giren kişi, 50 günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılır. Suçun spor müsabakalarına seyir olarak katılmaktan yasaklanmış kişi tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza iki yüz günden aşağı olamaz. Kendisine ait elektronik kartı bir başkasının spor müsabakasına seyirci olarak girmesini sağlamak amacıyla kullandıran kişi hakkında da aynı cezai hükümler uygulanır.

Yasak Alanlara Girme: Müsabaka için seyircilerin kabulüne başlanmasından itibaren müsabaka sonrası alanın tamamen tahliyesine kadarki zaman zarfında yetkisiz olarak müsabaka alanına, soyunma odalarına, odaların koridorlarına, sporcu çıkış tünellerine giren kişi üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Yapılan eylemin müsabakanın seyrini ve güvenliği bozması halinde fail hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Spor Alanlarında Taşkınlık Yapılması ve Tesislere Zarar Verilmesi: Spor alanlarında kasten yaralama ve mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde şikayet aranmaksızın cezada artırıma gidilir. Spor alanları ve bu alanlardaki eşya mala zarar verme suçu bakımından kamu malı hükmündedir. Müsabaka, antrenman veya seyir alanlarına ve bu alanlardaki eşyaya zarar verilmiş olması halinde, meydana gelen zararların tazmini hususunda zarar veren kişiler ve onların taraftarı olduğu spor kulübü meydana gelen zarardan müteselsilen sorumludur. Zararı gideren spor kulübünün sorumlu taraftarlarına rücu hakkı saklı tutulmuştur.

Suçun Ağırlaştırıcı Unsuru ve Hak Yoksunluğu: Kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini bez veya sair unsurlarla tamamen veya kısmen kapatmak suretiyle suçları işleyenler hakkında cezalar yarı oranında artırılır. Aleyhlerine hapis cezasına hükmonlunanlar hakkında spor organizasyonlarında görev yapmaktan yasaklanmasına karar verilir.

6222 SAYILI KANUNDA SEYİRDEN YASAKLAMA

6222 sayılı Kanun’un 18.maddesine göre, kişinin müsabakaları ve antremanları izlemek amacıyla müsabaka, antreman ve seyir alanlarına girişinin yasaklanmasına seyirden yasaklama denilmektedir. Bu madde kapsamında giren suçlardan dolayı soruşturma başlatılması halinde şüpheli hakkında spor müsabakalarını seyirden yasaklama tedbiri derhal uygulanır. Soruşturma evresinde Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından bu tedbirin kaldırılmasına karar verilmediği takdirde bu yasağın uygulanmasına koruma tedbiri olarak devam edilir. Bu haliyle seyirden yasaklama tedbiri ceza yargılamasında uygulanan diğer koruma tedbirlerinden farklılık taşıyarak klasik koruma tedbirlerinin sahip olduğu amaca hizmet etmemekte, suçun önlenmesi amacını taşıdığı anlaşılmaktadır.

Seyirden yasaklama tedbiri; kamu davasının açılmasının ertelenmesine, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, hapis cezası yerine seçenek yaptırım olarak tedbire veya hapis cezasının ertelenmesine karar verilmesi halinde, kararın kesinleştiği tarihten itibaren; önödeme halinde ise, önödemede bulunulduğu tarihten itibaren, bir yıl süreyle spor müsabakalarını seyirden yasaklama tedbirinin uygulanmasına devam edilir.

Hükmün kesinleşmesiyle infazında başlanan seyirden yasaklanma yaptırımının süresi cezanın infazı tamamlandıktan itibaren bir yıl geçmesiyle sona erer. Bu güvenlik tedbirine ceza verilmesine yer olmadığı kararı ile birlikte hükmedilmesi halinde, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl geçmesiyle bu güvenlik tedbirinin uygulanmasına son verilir İkinci kez seyirden yasaklanma yaptırımına karar verildiğinde üç yıl; üçüncü kez seyirden yasaklanma yaptırımına karar verildiğinde ise beş yıl olarak uygulanır.

Kanunda tanımlanan veya bu Kanun’un yollamada bulunduğu diğer kanunlarda belirtilen suçlarla ilgili olarak başlatılan ceza  yargılamalarında Kanun’un 18/1.ve 18/6.maddelerinde belirtilen kararlardan biri ile sonuçlanması halinde koruma tedbiri niteliğinde olan seyirden yasaklama tedbiri, güvenlik niteliğinde olan seyirden yasaklanma yaptırımına dönüşür ve belirtilen sürelerle spor müsabakalarını seyirden yasaklanma tedbirinin uygulanmasına devam edilir.

Seyirden yasaklama tedbiri; soruşturma aşamasında seyirden yasaklama kararına karşı Cumhuriyet Savcısına itirazen, kovuşturma aşamasında kovuşturmayı yürüten mahkemeye yapılacak itiraz ile itirazın yerinde görülüp kabul edilmesi halinde derhal kaldırılır.

Av. Buse ERGÜN ÖZKURT