YARGITAY KARARLARI’NDA “HEZEYANLI BOZUKLUK” ve SONUÇLARI

ÖZEL HUKUK – OLGU 1 – VASİ ATANMASI

Maddi ve Manevi Tazminat talebinde bulunan davacının, dosyada yer alan ... Aile Mahkemesi karar içeriğinden anlaşılan, Sağlık Raporu’na istinaden “Hezeyanlı Bozukluk” Psikiyatrik Hastalığı bulunan davacının kısıtlanarak kendisine Vasi Atanması gerektiği, buna rağmen davacının vesayet altında olup olmadığının araştırılmadığı görülmekle,

1- Öncelikle davacının vesayet altında olup olmadığının araştırılması,

2- Vesayet altında ise,

a) Vasi tarafından verilmiş vekaletname temini,

b) Vekalet verilecek olursa anılan davacı vekiline kararın tebliği,

c) Vekalet verilmeyecek olursa kararın davacının vasisine tebliği,

3- Vesayet altında değil ise,

a) Vasi tayini yoluna gidilmesi,

b) Vasi tarafından vekalet verilecek olursa anılan davacı vekiline kararın tebliği,

c) Vekalet verilmeyecek olursa kararın davacının vasisine tebliği

Gerekmektedir. [i]

ÖZEL HUKUK – OLGU 2 – FİİL EHLİYETİ

Somut olayda; davacıya fiil ehliyetini müessir ve kişide şuur ve hareket serbestisi ile olayları kavrayıp onlardan sağlıklı sonuçlara varabilme yeteneğini ortadan kaldıracak mahiyet ve derecede olan “Hezeyanlı Bozukluk” denilen Akıl Hastalığı saptanması nedeni ile vasi tayin edilmiş olup, Feragat Dilekçesi’nin Mahkeme’ye ibraz edildiği tarihte davacının fiil ehliyetine sahip olup olmadığının belirlenmesi uyuşmazlığın çözümü için zorunludur. Ne var ki; Mahkeme’ce bu yön üzerinde durulmamış, yetersiz Sağlık Kurulu Raporu doğrultusunda hüküm oluşturulmuştur. Hâl böyle olunca; öncelikle Feragat Dilekçesi’nin verildiği … tarihinde davacının fiil ehliyetine sahip olup olmadığının Adli Tıp Kurumu’ndan alınacak Rapor ile saptanması, hukuki ehliyete haiz değilse her iki davanın da kabul edilmesi, ehliyetli ise bu kez Feragat Dilekçesi’nin hile ile alındığı iddiası üzerinde durularak, bu yönde tarafların bildirecekleri delillerin toplanması, bu inceleme sırasında Vesayet Dosyası’nda alınan … tarihli Adli Tıp Kurumu Raporu’nun gözetilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru değildir. [ii]

ÖZEL HUKUK – OLGU 3 – VESAYET MAKAMI’NA İHBAR

Davacı ... tarafından Dairemiz’e hitaben gönderilen … havale tarihli dilekçesinde; Mahkeme Hakimleri, Avukatlar, Müfettişler, vs. kişiler hakkında dolandırıcılık, rüşvet, terör örgütü üyeliği ... vs suçlamalarında bulunduğu ve eklerinde yer alan Mahkeme Kararları’nda ...’in, “Hezeyanlı Bozukluk” Hastalığı’nın bulunduğu ve TCK. 32. maddesi kapsamında tam akıl hastası olduğunun belirtildiği görülmüştür. Mahkeme’ce, davacı ...’in Türk Medeni Kanunu’nun 405. ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 56. maddesi uyarınca vesayet altına alınmasının gerekip gerekmediğinin Vesayet Makamı’na ihbar edilmesi, dava açma ehliyeti bulunup bulunmadığı belirlendikten sonra oluşacak duruma göre bu davacı yönünden karar verilmesi gerekmektedir. [iii]

CEZA HUKUKU – OLGU 1 – CEZA SORUMLULUĞU

Yapılan yargılama sonunda; Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulu’nun … tarihli Raporu tüm dosya kapsamı ile birlikte değerlendirilerek, sanığın … tarihinde hakaret, tehdit ve kasten yaralama suçlarını işlediği sırada “Hezeyanlı Bozukluk” denilen Akıl Hastalığı’na müptela olup, işlediği fiillerin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiillerle ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğini ortadan kaldıracak boyuttaki bu hastalığın etkisi altında bulunması nedeniyle işlediği suçlara yönelik ceza sorumluluğunun olmadığı gerekçeleri gösterilerek Mahkeme’ce kabul ve takdir kılınmış olduğundan … ONANMASINA [iv]

CEZA HUKUKU – OLGU 2 – CEZA SORUMLULUĞU

Sanığın ... adına düzenlenen ve kendi fotoğrafının yapıştırıldığı sahte nüfus cüzdan aslını ve sahte ikametgah ilmühaberi, çalışma belgesi, vergi levhası ve imza sirküleri ile ... Bankası ... Şubesi’ne başvurarak kredi başvuru formunu ... adıyla imzalayarak kredi talebinde bulunduğu, banka yetkililerinin belgeleri incelerken şüphelenmesi üzerine Polis’e haber verilmesi sonucu, sanığın üzerinde sahte ... kimliği ile yakalandığı ve böylece resmi belgede sahtecilik ve dolandırıcılığa teşebbüs suçunu işlediğinin iddia edildiği somut olayda; sanığın ... Üniversitesi ... Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanlığı’nın … tarihli Raporu’nda belirtildiği üzere; “Hezeyanlı Bozukluk” denilen Psikiyatrik Hastalık’ın etkisinde olduğu, işlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılamayamadığı, suç tarihinde ceza sorumluluğunun bulunmadığı anlaşıldığından hakkında verilen ceza verilmesine yer olmadığına dair hükümde bir isabetsizlik görülmemiştir. [v]

CEZA HUKUKU – OLGU 3 – TCK. 32/1 - TCK. 57/1

Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanık ...’ın, maktul ...’a yönelik eylemlerinin sübutu kabul, Adli Tıp Genel Kurulu’nun, sanığın muayenesi sonrası düzenlediği, … tarihli, ”Hezeyanlı Bozukluk” denilen Akıl Hastalığı tespit edilen sanığın ceza ehliyetinin olmadığına ilişkin Nihai Raporu’na göre, cezai sorumluluğuna müessir, şuur ve hareket serbestisini ortadan kaldıracak mahiyet ve derecede olan ve psikotik bir tablo içinde olduğu anlaşılan sanık hakkında, TCK.’nun 32/1. maddesi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına ve sanığın aynı Kanun’un 57/1. maddesi uyarınca yüksek güvenlikli Sağlık Kurumu’nda koruma ve tedavi altına alınmasına dair verilen kararda isabetsizlik görülmemiştir. [vi]

CEZA HUKUKU – OLGU 4 – TCK. 32/1 - TCK. 57/

Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanık ...’in, eylemini ceza sorumluluğunu ortadan kaldıracak mahiyet ve derecede olan ”Hezeyanlı Bozukluk” denilen Akıl Hastalığı’nın sonucu olarak işlediği Adli Tıp Gözlem İhtisas Dairesi ile Adli Tıp Kurumu ... İhtisas Dairesi’nin Raporları’ndan anlaşılmış, hakkında 5237 sayılı TCK’nun 32/1. maddesi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına ve aynı Kanun’un 57/1. maddesi uyarınca yüksek güvenlikli bir Sağlık Kurumu’nda koruma ve tedavi altına alınmasına dair verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan, katılanlar vekilinin eksik incelemeye yönelen ve yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA… [vii]

CEZA HUKUKU – OLGU 5 – TCK. 32 – CMK. 74

Dosyada yer alan ve sanıkla ilgili başka davalar kapsamında alınan, İstanbul Adli Tıp Kurumu Başkanlığı’nın … tarihli Raporu’nda; “Hezeyanlı Bozukluk”, “Paranoid Sendrom” tanılı kronik Akıl Hastalığı bulunduğu belirtilen sanığın, suç tarihi itibariyle, TCK.’nın 32. maddesi uyarınca, “akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayıp algılayamadığı veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin önemli derecede azalmış olup olmadığı” konusunda, CMK.’nın 74. maddesine göre gözlem altında tutulup, usulünce Sağlık Kurulu Raporu alınarak, sonucuna göre hukuki durumunun belirlenmesi gerektiğinin gözetilmemesi Kanun’a aykırıdır. [viii]

----------------------------------------

[i] Yargıtay (21.) Hukuk Dairesi, 2018/6784 E., 2019/3463 K. 06.05.2019 T.