YAPAY ZEKA DÜNYASINDAN GÜNCEL HABERLER

21 Ocak 2019’da yayımlanan ilk yapay zeka (YZ) konulu yazımda, küreselleşmenin boyutunun bu denli hissedilmediği yıllarda bilgisizliğin/ilgisizliğin mazereti olabileceğini; ancak günümüzde, roket hızında seyreden ve hayatımızın hemen tüm alanlarını etkisi altına almış bulunan teknolojik gelişmelere kayıtsız kalan toplumların orta ve uzun vadede YZ alanında diğer ülkelerin gerisinde kalma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduklarını dile getirmiştim.

Bu defa, YZ ve YZ hukuku alanında son haftalarda meydana gelen kaydadeğer gelişmeleri paylaşacağım.

Fransa'nın veri koruma kurumu CNIL, kullanıcılarına bilgilerinin nasıl kullanıldığına ilişkin yeterli kontrol ve veri rızası politikasına dair yeterli bilgi sağlamayarak AB Genel Veri Koruma Tüzüğü’nden (GDPR) doğan yükümlülüklerini ihlal ettiği gerekçesiyle Google'ı 50 milyon Euro para cezası ile cezalandırarak durumun düzeltilmesini istedi.[1] Sözkonusu yaptırım, bugüne kadar GDPR'ye aykırılıktan dolayı verilen en yüksek para cezası olma özelliğini taşıyor.

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 49. Toplantısı’nın, önceki yıllara oranla sönük geçtiği malum. Ancak bu durum, YZ’nin 11 kamuya açık oturumda WEF gündeminde yer bulmasına engel olmadı. Bu oturumlarda, YZ’nin istihdam yaratılmasına mı yoksa tam tersine işsizliğin artmasına mı yol açtığı, YZ teknolojisinde ÇHC’nin ABD’yi geçmekte olup olmadığı, YZ’nin mali hizmetlerde kullanımının etik ilkeleri ile YZ’nin tüketiciler için izah edilebilir, şeffaf ve adil kılınmasını sağlamaya yönelik çerçevenin nasıl çizilebileceği gibi konular üzerinde duruldu.[2]

İtalya Hükümeti, blokzincir teknolojisini ekonomiye entegre etmek amacıyla, 30 üyeli bir danışma heyetinin tavsiyelerine dayanan bir kararname çıkardı. Kararnamenin Senato tarafından onanması sonrası, blokzincir resmi Hükümet işlemlerinde kullanılmaya başlanacak. Bu uygulamanın İtalyan vatandaşlarına olası faydaları ise, e-Devlet’te hizmet çeşitliliğinin ve şeffaflığın artması, idari yüklerde azalma, gümrük (resim/vergisi) toplanmasında ve kamusal bilgiye erişimde iyileştirmeler olarak sıralanıyor.[3]

Londra merkezli küresel bilgi sağlayıcı IHS Markit firmasının yetkililerinden Luca De Ambroggi, son 10 yılda meydana gelen teknolojik ilerlemenin boyutu gözönüne alındığında, önümüzdeki 50 yıl içerisinde çeşitli faaliyetlerde robotların insanları destekleyebilecek ve hatta insanların yerine geçebilecek aşamaya gelmesinin mümkün olduğunu ifade etti.[4]

İnsan hakları grubu Liberty’nin yetkilileri, Birleşik Krallık’ta en az 14 polis biriminin çeşitli suç önleme yazılımları kullanmakta olduğunu veya kullanmayı planladığını, konu hakkında şeffaflık bulunmadığını, kullanılan programların adil olmayacak şekilde düşük gelirli topluluklar ve etnik azınlıklara odaklanan önyargılı stratejilere neden olabileceğine inandıklarını kaydettiler.[5]

Kazakistan’da düzenlenen “Türk Konseyi Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Bakanlar Üçüncü Toplantısı”nda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Mehmet Cahit Turhan ile Kazakistan Bilgi ve İletişim Bakanı Dauren Abayev, Doğu ve Batı`yı birbirine bağlayacak, geleceğin yolu şeklinde nitelendirilebilecek Trans Avrasya Bilgi Otoyolu (TASIM) projesinin, Türk Konseyi’nin çıkarlarına hizmet edecek stratejik bir girişim olduğunu vurguladılar.[6]

İTÜ Rektörü Prof.Dr. Mehmet Karaca, yaptığı bir açıklamada, YZ’de Türkiye’nin uluslararası rekabetçi gücünü arttırmak ve yüksek teknolojide dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kurulan “İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Yapay Zekâ ve Veri Bilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi”nin uygulama alanlarının “doğal dil işleme, bilgisayarla görü, yazılım kalitesi, bilgisayar güvenliği, bilgisayar ağları, robotik, otonom araçlar, insan bilgisayar etkileşimi, paralel ve dağıtık Hesaplama, bulut bilişim, akıllı şehirler, oyun ve etkileşim teknolojileri, savunma teknolojileri, tarım ve orman bilişimi” olduğunu kaydetti.[7]

TBV, TBD, TÜBİSAD, TESİD ve ECİD işbirliğiyle 2011 yılında kurulan Dijital Türkiye Platformu (DTP), PwC Türkiye ile birlikte hazırlanan “Dijitalleşme Yolunda Türkiye” raporunu yayımladı. E-hizmetler, siber güvenlik, bağlanabilirlik gibi konuların işlendiği 29 sayfalık rapora https://www.pwc.com.tr/tr/gundemdeki-konular/dijital/dijitallesme-yolunda-turkiye.pdf internet sayfasından ulaşılabilir.

Adalet Bakanı Gül, katıldığı bir yargı teşkilatı toplantısında yaptığı konuşmada, YZ’nin, halen üzerinde çalışılmakta olan Yargı Reformu Stratejisinin kapsamında yeralan temel konular arasında bulunduğunu belirtti.[8]

KAYNAKÇA

1. Abhimanyu Krishnan, ‘Italy Reveals First Set of Blockchain Regulations’, 31.01.2019, <https://www.investinblockchain.com/italy-reveals-first-blockchain-regulation/>

2. Ahmet Can, ‘Yapay Zeka Merkezi’, Hürriyet Ekonomi, 26.01.2019, <http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/yapay-zeka-merkezi-41095143>

3. Ciaran McGrath, 'Superhuman' robots will outstrip mankind within 50 years, warns AI expert’, 02.02.2019, <https://www.express.co.uk/news/science/1080843/robot-news-latest-artificial-intelligence-ai-superhuman>

4. Dünya Ekonomik Forumu web sitesi

5. Hukuki Haber, ‘Adalet Bakanı Gül: Türk yargısıyla dalga geçilmeyeceğini tüm dünya görecek’, 09.02.2019, <https://www.hukukihaber.net/siyaset/adalet-bakani-gul-turk-yargisiyla-dalga-gecilmeyecegini-tum-dunya-h386193.html>

6. Huw van Steenis, ‘3 things I learned at Davos 2019’, 29.01.2019, <https://www.weforum.org/agenda/2019/01/three-things-i-learned-at-davos/>

7. Jon Porter, ‘Google fined €50 million for GDPR violation in France’, 21.01.2019, <https://www.theverge.com/2019/1/21/18191591/google-gdpr-fine-50-million-euros-data-consent-cnil>

8. Leo Kelion, ‘Crime prediction software adopted by 14 UK police forces', 04.02.2019 <https://www.bbc.com/news/technology-47118229?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/ce1qrvleleqt/artificial-intelligence&link_location=live-reporting-story>

9. Türk Konseyi Web Sitesi