Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 28.07.2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu düzenleme ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu, 6.1.1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu, 6.1.1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu, 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, 6/12/2018 tarihli ve 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun olmak üzere toplam on kanunda değişiklik yapılmıştır. Düzenlemeye ilişkin 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nda yapılan önemli değişikliklerin ele alınmasında fayda bulunmaktadır.
ULUSAL YARGI AĞI BİLİŞİM SİSTEMİ VARSA BORÇLUNUN MAL, HAK VEYA ALACAĞININ MAHİYETİ VE DETAYI HAKKINDA BİLGİ VERİR.
28.07.2020 tarihli kanun değişikliği öncesinde alacaklı, her ne kadar haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (“UYAP”) üzerinden, UYAP’a entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağı olup olmadığını sorgulayabilmekte ve var ise UYAP üzerinden haciz talep edebilmekte ise de, sorgulama sonrasında UYAP mal hak veya alacağın mahiyeti ve detayı hakkında bilgi vermemekteydi.
Yapılan kanun değişikliği ile UYAP varsa borçlunun mal, hak veya alacağının mahiyeti ve detayı hakkında bilgi vermekte ve bu durumda alacaklı UYAP üzerinden de haciz talep edilebilmektedir. Bu takdirde icra dairesinin, tespit edilen mal, hak veya alacağı elektronik ortamda haczedeceği belirtilmiştir. Ancak sorgulamanın sonunda elde edinilen bilgilerin hukuka aykırı olarak paylaşılamayacağı belirtilmiştir.
ALEYHİNDE İHTİYATİ HACİZ KARARI VERİLEN TARAF DA İSTİNAF YOLUNA BAŞVURABİLİR.
İcra İflas Kanunu’nun 258. Maddesinde yapılan değişiklik ile ihtiyati haciz talebinin reddi kararının gerekçeli olarak verileceği ve yüzüne karşı aleyhinde ihtiyati haciz kararı verilen tarafın da istinaf yoluna başvurabileceği belirtilmiştir.
DEĞİŞİKLİĞİN KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU
|
DEĞİŞLİK ÖNCESİ |
DEĞİŞİKLİK |
|
|
ELEKTRONİK İŞLEMLER MADDE 8/A |
ELEKTRONİK İŞLEMLER MADDE 8/A |
|
|
… Alacaklı, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla dosya safahat bilgileri ile borçlunun mal, hak veya alacağını elli kuruş karşılığında sorgulayabilir . Bu miktar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılır. Adalet Bakanlığı yeniden değerleme oranında artırılan ücreti beş katına kadar artırmaya ve azaltmaya ayrıca gün ve dosya esaslı olmak üzere belirli sayıdaki sorgulamayı ücretten istisna tutmaya yetkilidir. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden bu ücret alınmayacağı gibi alacaklının bir gün içinde aynı dosya üzerinden beş kez yapacağı sorgudan da ücret alınmaz. Bu kapsamda alınacak ücret Adalet Bakanlığının belirleyeceği usule göre tahsil edilir ve takip gideri olarak borçluya yüklenemez. … |
… Alacaklı, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla dosya safahat bilgileri ile borçlunun mal, hak veya alacağını elli kuruş karşılığında sorgulayabilir. Bu miktar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılır. Adalet Bakanlığı yeniden değerleme oranında artırılan ücreti beş katına kadar artırmaya ve azaltmaya ayrıca gün ve dosya esaslı olmak üzere belirli sayıdaki sorgulamayı ücretten istisna tutmaya yetkilidir. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden bu ücret alınmayacağı gibi alacaklının bir gün içinde aynı dosya üzerinden beş kez yapacağı sorgudan da ücret alınmaz. Bu kapsamda alınacak ücret Adalet Bakanlığının belirleyeceği usule göre tahsil edilir ve takip gideri olarak borçluya yüklenemez. … |
|
|
1-TALEP MÜDDETİ MADDE 78 Ödeme emrindeki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra mal beyanını beklemeksizin alacaklı haciz konmasını isteyebilir. Ancak, alacaklı dilerse haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya sorgulayabilir. Sorgulama sonunda mal, hak veya mahiyeti ve detayı hakkında bilgi ; mal, hak veya olarak . , veya Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi . |
1-TALEP MÜDDETİ MADDE 78 Ödeme emrindeki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra mal beyanını beklemeksizin alacaklı, haciz konmasını isteyebilir. Ancak, alacaklı dilerse haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağını sorgulayabilir. Sorgulama sonunda Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi, varsa borçlunun mal, hak veya alacağının mahiyeti ve detayı hakkında bilgi verir ve bu durumda sistem üzerinden de haciz talep edilebilir. Bu takdirde icra dairesi, tespit edilen mal, hak veya alacağı elektronik ortamda haczeder. Sorgulama sonunda edinilen bilgiler hukuka aykırı olarak paylaşılamaz. Sorgulama ve haciz işlemlerinin yürütülebilmesi için kamu kurum veya kuruluşları ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile kendi sistemleri arasında entegrasyonu sağlar. Sorgulamanın tür, kapsam ve sınırı ile diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir. |
|
|
İHTİYATİ HACİZ KARARI MADDE 258 İhtiyatî hacze 50 nci maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verilir. Alacaklı alacağı ve icabında haciz sebepleri hakkında mahkemeye kanaat getirecek deliller göstermeğe mecburdur. Mahkeme iki tarafı dinleyip dinlememekte serbesttir. haciz talebinin reddi istinaf yoluna başvurabilir. Bölge adliye mahkemesi bu öncelikle inceler ve verdiği karar kesindir. |
İHTİYATİ HACİZ KARARI MADDE 258 İhtiyatî hacze 50 nci maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verilir. Alacaklı alacağı ve icabında haciz sebepleri hakkında mahkemeye kanaat getirecek deliller göstermeğe mecburdur. Mahkeme iki tarafı dinleyip dinlememekte serbesttir. İhtiyati haciz talebinin reddi kararı gerekçeli olarak verilir ve bu karara karşı istinaf yoluna başvurulabilir. Yüzüne karşı aleyhinde ihtiyati haciz kararı verilen taraf da istinaf yoluna başvurabilir. Bölge adliye mahkemesi bu başvuruları öncelikle inceler ve verdiği karar kesindir. |
|
Av. Batuhan Bulut
Av. Sena Ünal
