RİSKLİ YAPILARDAKİ KİRACILARIN HAKLARI
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki 6306 Sayılı Kanuni düzenleme ile buna bağlı olarak düzenleme altına alınan kanun yönetmeliği kapsamında riskli alan tespitinin ancak bir bilirkişi raporu marifetiyle tespit olunabileceği bu doğrultuda alınacak teknik rapor ile alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığının tespit edilmesi durumunda bu durum yapı malikine idare tarafından bildirilmekte, söz konusu riskli yapılara ilişkin teknik değerlendirmenin kiracılara bildirilmeksizin malikin yaptığı itiraz sonrası süreçte kiracının bulunduğu yapının hasar görmesi yahut yıkılması halinde kiracının, kiralayan tarafından kendisine bildirimde bulunulmaması nedeniyle talep edebileceği hukuki hakları değerlendirmeye çalışılmıştır.
EN ÇOK KİRACI BÜYÜK ŞEHİRLERDE
Başta İstanbul, Kocaeli, Bursa, Tekirdağ gibi özellikle olası bir Marmara Depreminin en fazla etkisi altında kalabilecek büyük şehirlerdeki yapı stoğunun depreme karşı ne kadar dayanıklı olduğu ancak teknik olarak yapılabilecek bir inceleme anlaşılabilecektir.
Sadece İstanbul gibi Avrupa’nın en büyük başkentinde 16 Milyon Vatandaş 1,5 Milyon Binada hayatını devam ettirmekte ve bu binalarda oturanların ciddi bir kısmı ise kiracılardan oluşmaktadır.
RİSKLİ ALANLARIN YIKTIRILMASINA İLİŞKİN TEBLİGAT MALİKE YAPILMAKTA
Bir taşınmazın yapılacak teknik inceleme sonrasında; alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu alınarak riskli yapı olarak tespit edilmesi halinde söz konusu taşınmazın yıkılması için bildirim ancak mal sahibine yapılabilmekte, sırf kira gelirinden geri kalmamak için kiracısına bu durumu bildirmeyen mal sahipleri oluşabilecek maddi ve manevi tüm tazminatlar ile cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilecektir.
KİRACININ SÖZLEŞMEYİ FESİH HAKKI
Kiralayan kiralananı sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmek ve sözleşme süresince bu durumda bulundurmakla yükümlüdür. Kiralanan sonradan ayıplı duruma gelirse kiracı, kiraya verenden ayıpların giderilmesini veya kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını ya da zararının giderilmesini isteyebilir. Ancak, zararın giderilmesi istemi diğer seçimlik hakların kullanılmasını önlemez. Önemli ayıp durumunda kiracı sözleşmeyi feshedebilir.
MAL SAHİBİNİN TAZMİNAT SORUMULULUĞU
Mal Sahibi tarafından kiracıya kiralanan taşınmaz hakkında zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu alınması ve bu durumun kiracıya bildirilmemesi halinde Türk Borçlar Kanuna göre kiracı, kendisine evin riskli yapı olduğunu bildirmeyen mal sahibinden maddi ve manevi zararların tazminini isteyebilir.
Hatta kiracı bu yolla oluşabilecek mal ve can kayıpları sonrasında kendisine bildirimde bulunmayan ev sahibi hakkında suç duyurusunda bulunmak suretiyle açılacak kamu davasında ceza verilmesini sağlayabilir.
KİRACI OTURDUĞU EVİN RİSKLİ YAPI OLDUĞUNU NASIL ÖĞRENİR?
Kiracının oturduğu bina hakkında yapılan teknik inceleme sonrasında oluşturulan rapor mal sahibi tarafından (kiracıya) bildirilmeyen hallerde; idare tarafından kiracı veya sınırlı ayni hak sahibine tahliye için bildirimde bulunulabilir.
Bununla birlikte teknik raporun düzenlenmesinden sonra riskli yapıda oturan kiracı herhangi bir tebligat beklemeksizin doğrudan ilgili idareye başvurmak suretiyle oturduğu yer hakkında oluşturulan raporun sonucunu da öğrenebilir.