Dikkat! Hak Kaybına Uğramayın: İdare ve Vergi Mahkemelerinin Yarısı Adli Tatil Yapmıyor

I-Giriş

Hukuk ve ceza mahkemelerinde olduğu gibi idari yargı mercileri de kural olarak 20 Temmuz - 31 Ağustos tarihleri arasında (bu tarihler dahil) adli tatile girmekte yani İdari Yargılama Usulü Kanunu’ndaki tabiriyle çalışmaya ara vermektedirler (İYUK md. 61). Çalışmaya ara verme uygulamasının davanın tarafları ve vekilleri bakımından en önemli yönü, sürelerin çalışmaya ara vermenin yani adli tatilin bitimini izleyen günden itibaren 7 gün uzamış sayılmasıdır (İYUK md. 8/3).

Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, her idare ve vergi mahkemesindeki dava bakımından sürelerin son gününün adli tatil sonrasına uzamadığı, çalışmaya ara vermeyen mahkemelerin de olduğudur.

Çalışmamızın devamında bu idare ve vergi mahkemelerinin hangileri olduğu dayanakları ile birlikte tek tek belirtilecektir[1].

II-İYUK’un İlgili Hükümlerinin Yorumlanması

İYUK’un 8/3. maddesinde; “Kanun’da yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu sürelerin, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacağı” belirtilmiştir.

Çalışmaya ara verme ise İYUK’un 61. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddenin birinci fıkrasının ilk cümlesi gereğince; “Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler.” Fıkranın ikinci cümlesi ise bu duruma çok kapsamlı bir istisna getirmekte ve “yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan ve sadece bir idare veya bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar.” hükmünü içermektedir.

İstisna hükmü, bir arada gerçekleşmesi gereken iki şarttan söz etmektedir. Bu iki şarta göre;

1- İdare veya vergi mahkemesi, çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışındaysa,

2- O yerde yalnızca bir idare mahkemesi veya yalnızca bir vergi mahkemesi varsa idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeyecektir.

Bu noktada önemle belirtmek gerekir ki, kullanılan bağlaç “ve” değil “veya”dır. Bu nedenle; o yerde idare mahkemesi sayısı kaç olursa olsun, “sadece bir” vergi mahkemesi olması halinde, hem idare mahkemesi hem de vergi mahkemesi çalışmaya ara vermeden yararlanamayacaktır. Yine vergi mahkemesi sayısı kaç olursa olsun, sadece bir idare mahkemesi olması halinde de çalışmaya ara vermeden yararlanılamayacaktır. Böylece, idare mahkemesi ya da vergi mahkemesi sayısının bir olması halinde, adli tatil yapmama durumu o yerdeki tüm idari yargı mercilerini kapsayacaktır.

III- Adli Tatil Yapmayan İdare ve Vergi Mahkemelerine İlişkin Örnekler

Bölge İdare Mahkemeleri; Ankara, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya ve Samsun illerinde iken, son olarak Adana’da da bölge idare mahkemesi açılmıştır[2]. Yukarıda belirtilen ilk şart çerçevesinde, bu illerdeki idare ve vergi mahkemeleri (Örneğin İstanbul İdare Mahkemeleri, Ankara Vergi Mahkemeleri) adli tatile girmektedir. Söz konusu il merkezleri dışındaki idare ve vergi mahkemeleri bakımından ise ikinci şarta bakmak gerekmektedir. Örneğin; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresinde olan ve Bölge İdare Mahkemesinin bulunduğu İstanbul ili dışında kalan Edirne ilinde “1” idare mahkemesi, “1” vergi mahkemesi bulunmaktadır. Her iki şart da Edirne ilindeki mahkemeler bakımından gerçekleştiğinden; Edirne İdare Mahkemesi ve Edirne Vergi Mahkemesi çalışmaya ara vermemektedir. Bu duruma zıt bir örnek olarak ise yine İstanbul Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresinde olan Kocaeli ilinde 2 idare mahkemesi ve 2 vergi mahkemesi vardır. Kocaeli’ndeki hem idare ve hem de vergi mahkemeleri birden fazla oldukları için çalışmaya ara verilmektedir. Dolayısıyla buralardaki davalar bakımından sürelerin son günü adli tatil sonrasına uzamaktadır.

Bu iki durum açık görünmekle birlikte, bir de tereddüt oluşturabilecek ihtimal bulunmaktadır. Diğerleri gibi İstanbul Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresindeki Sakarya ilinde 2 idare mahkemesi ve “1” vergi mahkemesi mevcuttur. İdare mahkemesi sayısı birden fazla olmasına karşın, vergi mahkemesi sayısı yalnızca bir olduğu için Sakarya’da hem idare mahkemeleri hem de vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermeden yararlanamayacak yani adli tatile girmeyecektir.

IV- Adli Tatil Yapmayan İdare ve Vergi Mahkemelerine İlişkin Tablolar

Yukarıdaki örneklerden başka da adli tatil yapmayan idari yargı mercileri bulunmakta olup Kanun hükmünün açık olmaması sebebiyle hak kayıpları yaşanması muhtemeldir.

Söz konusu muhtemel hak kayıplarının önüne geçebilmek amacıyla bölge idare mahkemeleri ve bunların yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemelerinin durumu tek tek değerlendirilerek tarafımızdan oluşturulan çalışmaya ara vermeyen mahkemeler tabloları aşağıda yer almaktadır:

Ankara Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Eskişehir İdare Mahkemesi (2) Kastamonu İdare Mahkemesi Kayseri İdare Mahkemesi (2) Kırıkkale İdare Mahkemesi Sivas İdare Mahkemesi Yozgat İdare Mahkemesi Zonguldak İdare Mahkemesi	Eskişehir Vergi Mahkemesi Kayseri Vergi Mahkemesi Kırıkkale Vergi Mahkemesi Sivas Vergi Mahkemesi Zonguldak Vergi Mahkemesi

 

Erzurum Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Van İdare Mahkemesi (4) Erzincan İdare Mahkemesi	Van Vergi Mahkemesi

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Adıyaman İdare Mahkemesi Batman İdare Mahkemesi Diyarbakır İdare Mahkemesi (3) Elazığ İdare Mahkemesi Kahramanmaraş İdare Mahkemesi Malatya İdare Mahkemesi Mardin İdare Mahkemesi (2) Siirt İdare Mahkemesi Şanlıurfa İdare Mahkemesi (2)	Batman Vergi Mahkemesi Diyarbakır Vergi Mahkemesi Kahramanmaraş Vergi Mahkemesi Malatya Vergi Mahkemesi Mardin Vergi Mahkemesi Şanlıurfa Vergi Mahkemesi

 

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Edirne İdare Mahkemesi Sakarya İdare Mahkemesi (2) Tekirdağ İdare Mahkemesi (2)	Edirne Vergi Mahkemesi Sakarya Vergi Mahkemesi Tekirdağ Vergi Mahkemesi

 

İzmir Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Aydın İdare Mahkemesi (2) Balıkesir İdare Mahkemesi (2) Çanakkale İdare Mahkemesi Denizli İdare Mahkemesi Kütahya İdare Mahkemesi Manisa İdare Mahkemesi (2) Muğla İdare Mahkemesi (2) Uşak İdare Mahkemesi	Aydın Vergi Mahkemesi Balıkesir Vergi Mahkemesi Denizli Vergi Mahkemesi Manisa Vergi Mahkemesi Muğla Vergi Mahkemesi

 

Konya Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Aksaray İdare Mahkemesi Afyonkarahisar İdare Mahkemesi Isparta İdare Mahkemesi

Samsun Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Çorum İdare Mahkemesi Ordu İdare Mahkemesi (2) Rize İdare Mahkemesi Trabzon İdare Mahkemesi Tokat İdare Mahkemesi	Çorum Vergi Mahkemesi Ordu Vergi Mahkemesi Trabzon Vergi Mahkemesi

Adana Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatil Yapmayan) Mahkemeler
İdare Mahkemeleri	Vergi Mahkemeleri
Hatay İdare Mahkemesi (2)	Hatay Vergi Mahkemesi

V- Sonuç

İYUK’un 61. maddesindeki düzenlemenin yorumlanması sonucunda, yukarıda tarafımızdan oluşturulan tablolarda yer verilen 37 ildeki idare mahkemelerinin ve 24 ildeki vergi mahkemelerinin çalışmaya ara vermediği yani adli tatil yapmadığı sonucu ortaya çıkmaktadır.

Söz konusu mahkemelerde dava açmış veya açacak olan gerçek/tüzel kişilerin ya da vekillerinin; buralarda görülen davalar bakımından sürelerin adli tatil uygulamasından etkilenmediğini göz önünde bulundurmaları ve hak kaybına uğramamaları açısından dikkatli olmaları gerekmektedir.