T.C.
Yargıtay
1. Ceza Dairesi
2024/2278 E., 2025/2053 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SAYISI : 2023/451 değişik iş
İNCELEME KONUSU KARAR: İtirazın reddine
KANUN YARARINA BOZMA YOLUNA BAŞVURAN: Adalet Bakanlığının istemi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : İlgili kararın kanun yararına bozulması
Suç işlemek amacıyla örgüt kurma ve trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçlarından Şanlıurfa İnfaz Hakimliğinin 13.10.2023 tarihli ve 2023/10598 Esas, 2023/10596 Karar sayılı içtima kararı ile 2 yıl 2 ay hapis cezasına hükümlü ...'in, bu cezasının infazı sırasında, açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebinin Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 6/1-c maddesi uyarınca toplam cezasının 1/3'ünü kapalı ceza infaz kurumunda iyi halli olarak geçirmesi şartı arandığından bahisle reddine dair Siverek 2 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 03.11.2023 tarihli ve 2023/6842 sayılı kararına yönelik hükümlü müdafii tarafından yapılan şikayetin, kapalı ceza infaz kurumunda cezanın 1/3'ünün tamamlanacağı yönündeki değerlendirmenin denetimli serbestlik tedbiri uygulanma şartları arasında bulunmadığından bahisle kabulü ile anılan kararın kaldırılmasına ilişkin Siverek İnfaz Hakimliğinin 16.11.2023 tarihli ve 2023/3500 Esas, 2023/3567 Karar sayılı kararına karşı Cumhuriyet Savcılığı tarafından yapılan itirazın reddine dair mercii Siverek 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 27.11.2023 tarihli ve 2023/451 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 02.01.2024 tarihli ve 94660652-105-63-31002-2023-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 28.02.2024 tarihli ve 2024/7895 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 28.02.2024 tarihli ve 2024/7895 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
"Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 6/1-c maddesinde, "Cezaları yüksek güvenlikli kapalı kurumlar veya diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümlerinde infaz edilenlerden toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda iyi hâlli olarak geçiren ve koşullu salıverilme tarihine üç yıl veya daha az süre kalanlar, açık kurumlara ayrılabilir." şeklindeki, 6/2-ç maddesinde ise, “terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olup, mensup oldukları örgütten ayrıldıkları idare ve gözlem kurulu kararıyla tespit edilenlerin koşullu salıverilme tarihine bir yıldan az süre kalması şartı aranır.” şeklindeki düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde,
Dosya kapsamına göre, hükümlünün Şanlıurfa 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 12.05.2016 tarihli ve 2010/315 Esas, 2016/321 Karar sayılı kararı ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 220/1. maddesi gereğince 2 yıl hapis cezası ile cezalandırıldığı, cezasını Siverek 2 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda infaz etmekte olduğu, ceza infaz kurumuna giriş tarihinin 18.06.2023, koşullu salıverilme tarihinin ise 27.04.2024 olduğu, yukarıda yazılan düzenlemeler uyarınca hükümlünün infaza konu cezasının süresine bakılmaksızın yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumunda çektirilmesi gerektiği, ayrıca hükümlünün kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılabilmesi için toplam cezasının üçte birini iyi halli olarak geçirmesi ve koşullu salıverilme tarihine 3 yıl ve daha az süre kalması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği nazara alındığında, hükümlünün koşullu salıverilmesine 1 yıldan az süre kaldığı ancak infaza konu 2 yıl hapis cezasının üçte biri olan 8 aylık süreyi karar tarihi itibariyle kapalıda henüz infaz etmediği, bu haliyle denetimli serbestliğe ayrılma şartlarını taşımadığı anlaşılan hükümlünün açık ceza infaz kurumuna da ayrılamayacağı cihetle, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir."
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
2. 7242 sayılı Kanun’un 52 nci maddesi ile değişik 5275 sayılı Kanun’un geçici 6 ncı maddesinin (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
Geçici Madde 6- (Değişik madde 14.04.2020 - 7242 S.K./52. md) (1) 30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından; 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83), üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu (madde 87, fıkra iki, bent d), işkence suçu (madde 94 ve 95), eziyet suçu (madde 96), cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105), özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138), uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu (madde 188) ve İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hariç olmak üzere, 105/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “bir yıl’lık süre, “üç yıl” olarak uygulanır.
(2) 30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, Türk Ceza Kanunu'nun kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83), cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105), özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) ve İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hariç olmak üzere;
a) Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşım bitirmiş hükümlüler hakkında 105/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “iki yıf’lık süre, “dört yıl” olarak uygulanır.
b) Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatım yalnız idame ettiremeyen altmışbeş yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kuramlarında geçirmeleri gereken süreler, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilebilir. Ağır hastalık, engellilik veya kocama hâli, Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurallarınca veya Adlî Tıp Kurumunca düzenlenen bir raporla belgelendirilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri, iyi hâlli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanır.
3. 5275 sayılı Kanun’un “Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları” başlıklı 9 uncu maddesinin (2), (3), (4) ve (5) inci fıkraları;
(2) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ile süresine bakılmaksızın, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanununda yer alan;
a) İnsanlığa karşı suçlardan (madde 77, 78),
b) Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82),
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188),
d) Devletin güvenliğine karşı suçlardan (madde 302, 303, 304, 307, 308),
e) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),
Mahkûm olanların cezaları, bu kurumlarda infaz edilir.
3) Eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli hâlde bulunan ve özel gözetim ve denetim altında bulundurulmaları gerekli olduğu saptananlar ile bulundukları kurumlarda düzen ve disiplini bozanlar veya iyileştirme tedbir, araç ve usûllerine ısrarla karşı koyanlar bu kurumlara gönderilirler.
(4) Birinci fıkrada tanımı yapılan kurumların ihtiyacı karşılama bakımından yetersiz olması hâlinde, diğer kapalı ceza infaz kurumlarının yüksek güvenlikli bölümleri kullanılır.
(5) (Değişik: 25/5/2005-5351/1 md.) Müebbet hapis cezasına hükümlülerden, 107 nci maddede belirtilen koşullu salıverilme süresinin üçte ikisini, süreli hapis cezasına hükümlülerden toplam cezalarının üçte birini, üçüncü fıkrada belirtilen hükümlülerden geriye kalan toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir"
4. Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin "Kapalı kurumdan açık kuruma ayrılacak hükümlüler” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası ile ikinci fıkrasının (ç) bendi;
(1) Hükümlülerden;
a) (Değişik:RG-22.8.2015-29453) Toplam (Değişik ibare:RG-22.2.2017-29987) cezaları on yıldan az olanlar bir ayını, on yıl ve yukarı olanlar ise onda birini kurumlarda infaz edip, iyi hâlli olan ve koşullu salıverilme tarihine yedi yıl veya daha az süre kalanlar,
b) Müebbet hapis cezasına mahkûm olup, koşullu salıverilme tarihine beş yıl veya daha az süre kalanlar,
c) Cezaları yüksek güvenlikli kapalı kurumlar veya diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümlerinde infaz edilenlerden toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda iyi hâlli olarak geçiren ve koşullu salıverilme tarihine üç yıl veya daha az süre kalanlar,
açık kurumlara ayrılabilir.
(2) .....
ç) Terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olup, mensup oldukları örgütten ayrıldıkları idare ve gözlem kurulu kararıyla tespit edilenlerin koşullu salıverilme tarihine bir yıldan az süre kalması,
şartı aranır.
5. Hükümlünün, 19.03.2010 tarihinde işlediği suç işlemek amacıyla örgüt kurma ve yönetme suçundan almış olduğu 2 yıl hapis ve 05.11.2022 tarihinde işlediği trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokma suçundan almış olduğu 2 ay hapis cezasının infazı amacıyla Cumhuriyet savcılığınca düzenlenen 16.10.2023 tarihli ve 2023/7-4282 sayılı müddetnameye göre, 18.06.2023 tarihinde kapalı ceza infaz kurumuna alındığı, şartla tahliye tarihinin 27.04.2024, bihakkın tahliye tarihinin ise 16.01.2025 olarak tespit edildiği anlaşılmaktadır.
6. Suç işlemek amacıyla örgüt kurma ve yönetme suçundan verilen hapis cezasının 5275 sayılı Kanun'un 9.maddesinin 2. fıkrasına göre Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında infaz edilmesi, bu kurumların ihtiyacı karşılama bakımından yetersiz olması hâlinde, aynı maddenin 4. fıkrasına göre diğer kapalı ceza infaz kurumlarının yüksek güvenlikli bölümlerinde infaz edilmesi, aynı maddenin 5. fıkrasına göre; "....... süreli hapis cezasına hükümlülerden toplam cezalarının üçte birini, ......bu kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin," tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilmesinin mümkün olduğu görülmektedir.
7. Ayrıca Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 6. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi ile ikinci fıkrasının (ç) bendi birlikte değerlendirildiğinde, terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olanlar dışında kalan hükümlülerden cezaları yüksek güvenlikli kapalı kurumlar veya diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümünde infaz edilenlerin toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda iyi halli olarak geçirmeleri ve şartla tahliye tarihlerine üç yıl yada daha az süre kalması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasının mümkün olabileceği yasal düzenlemeden anlaşılmaktadır.
8. Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 6. maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendine göre, terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olanların açık ceza infaz kurumuna ayrılabilmesi için, şartla tahliye tarihlerine bir yıldan az süre kalması, mensup oldukları örgütten ayrıldıklarının idare ve gözlem kurulu kararıyla tespit edilmesi ve iyi halli olmaları şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
9. 15.04.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7242 sayılı Kanun'un 52 nci maddesi ile 5275 sayılı Kanun'un geçici 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre, “30.03.2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından” denetimli serbestlik tedbirinin iyi hâlli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanmasına imkan sağlandığından, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz usulünden yararlanabilmek için açık ceza infaz kurumunda bulunma ya da açık ceza infaz kurumuna ayrılmaya hak kazanma şartı aranmaksızın, açık ceza infaz kurumuna ayrılması mümkün olmayan bu hükümlülerde denetimli serbestlikten yararlanabilir, eğer hükümlünün infaza konu cezaları geçici 6 ncı maddenin birinci fıkrasında sayılan istisna suçlardan değil ise 3 yıl süreyle eğer istisna suçlardan ise 1 yıl süreyle denetimli serbestlikten yararlanma hakları bulunmaktadır.
10. Bu açıklamalara göre somut olay değerlendirildiğinde, 18.06.2023 tarihinde cezasının infazı amacıyla kapalı ceza infaz kurumuna alınan hükümlünün suç işlemek amacıyla örgüt kurma ve yönetme suçundan almış olduğu 2 yıl hapis cezasının üçte birini iyi halli olarak yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarında yada diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümlerinde geçirmesi halinde tutum ve kişiliğine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmesinin ve mensup olduğu örgütten ayrıldığının İdare ve Gözlem Kurulu kararı ile tespit edilmesi ve iyi halli hükümlü olması halinde açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının mümkün olduğu, hükümlünün cezasının süresi, kapalı ceza infaz kurumunda geçirdiği süre dikkate alındığında, talep ve karar tarihi itibariyle cezasının üçte birini kapalı ceza infaz kurumunda geçirmeyen hükümlünün süre şartı açısından değerlendirildiğinde Açık Ceza İnfaz Kurumuna ayrılmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
11. Açık Ceza İnfaz Kurumuna ayrılması mümkün olmayan kapalı ceza infaz kurumunda bulunan iyi halli hükümlülerin 7242 sayılı Kanun’un 52. maddesi ile değişik 5275 sayılı Kanun’un geçici 6. maddesinin 3. fıkrasınında yer alan düzenleme gereğince denetimli serbestlik suretiyle cezanın infazı usulünden yararlanabilmelerinin yukarıda açıklandığı gibi mümkün olduğu ancak somut olayda hükümlünün içtimalı infazı konu cezalarının bir tanesinin suç tarihinin 30.03.2020 tarihinden sonra 05.11.2022 olduğu anlaşılmakla, 7242 sayılı Kanun’un 52. maddesi ile değişik 5275 sayılı Kanun’un geçici 6. maddesinin 3. fıkrasınında uygulanmasının mümkün olmadığı, hükümlünün denetimli
serbestlikten yararlanabilmesi için 5275 sayılı Kanun'un 105/A maddesine göre, şartla tahliye tarihine bir yıl yada daha az süre kalması, açık ceza infaz kurumuna ayrılması yada açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartları oluşmasına karşın, iradesi dışındaki bir nedenle açık ceza infaz kurumuna ayrılamaması veya bu nedenle kapalı ceza infaz kurumuna gönderilmesi ve iyi halli hükümlü olması ve diğer şartları taşıması gerektiği dikkate alınmaksızın, denetimli serbestlikten yararlanması gerektiğine dair İnfaz Hakimliğince verilen karara karşı yapılan itirazın kabulü yerine reddine dair itiraz merciince verilen karar Kanun'a aykırı olup, kanun yararına bozma talebi açıklanan bu nedenle yerinde görülmüştür.
III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Siverek 1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 27.11.2023 tarihli ve 2023/451 değişik iş sayılı kararın 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
13.03.2025 tarihinde karar verildi.
