Hukuki sorumluluk kapsamında değerlendirme yapmamız gerekirse günümüzdeki teknoloji devi firmaların kendi teknolojik imkanlarını kullanarak farklı temalarla bu dünyaya hayat vereceği görülmektedir. Yaşanan gelişmeler kapsamında kamusal faaliyetler bakımından değerlendirmenin yapılması gerekli olacaktır. Ceza hukuku, vergi hukuku, insan hakları hukuku ve milletlerarası hukuk alanlarının söz konusu değişimden etkilenmesi söz konusu olacaktır. Bu dünyaya ilişkin yeni bir hukuki korumanın oluşturulması da öngörülebilecek düzenlemeler arasındadır. Gerçek dünyadaki kişilerin Metaverse dünyasına girişini sağlayan ya da destekleyen kimselerin bu tutumlarını belirleyecek etmenlerin neler olacağı da tartışmayı oluşturan diğer bir husustur.
Kişilerin maddi ve manevi bütünlüğü üzerindeki haklarını düşündüğümüzde, gerçek dünyadaki kimselerin zaman içinde yaşadıkları andan kopmaları ve uyum sorunu yaşamaları da mümkün olabilecek durumlardan biridir. Bu nedenle bu kimselerin Metaverse’e girişin engellenmesi de uyum sorunu yaşayan kimseler için ciddi anlamda sorun oluşturacak durumlardan biridir. Bir kimsenin zaman içinde emek gösterdiği şey/şeylerden koparılması, birtakım uyum sorunlarını da beraberinde getirmektedir.
Mülkiyet hakkı ve kısıtlamalara ilişkin durumlar da hukuki sorunlara sebebiyet verecek hallerden biridir. Avatarların mülkiyet hakkının engellenmesi mümkün olabilecek mi, olabilirse de hangi koşullar altında bu durumun mümkün olabileceğinin değerlendirilmesi gerekir. Bununla birlikte mülkiyete ilişkin yaşanan sorunların başında da büyük ihtimalle alım satıml işlemlerinin ne şekilde gerçekleşeceği ve evrendeki değerlerin haczinin mümkün olup olmadığının ele alınması gerekir. Günümzde kripto paraların haczedilmesi birtakım öğretisel tartışmaları beraberinde getirmekle birlikte bu dünyanın bu tarz sorunlarının da ele alınması gerekmektedir. Bunun yanı sıra mülkiyet hakkının başkası tarafından ihlal edilmesi halinde ne gibi yaptırımların olacağı da değerlendirilmesi gereken hususlardan biridir.
Devletler tarafından Metaverse dünyasında vergilendirmenin olup olmayacağı da değerlendirilmesi gereken hususlardan biridir. Devletlerce sunulan hizmetlerin vergilendirilmesi, o ülke hukuku kapsamında değerlendirilmesi mümkün iken Metaverse dünyasının merkeziyetsiz bir yapı üzerine inşa edilmesi nedeniyle hangi kriterlere göre vergilendirmenin gerçekleşeceği belirli değildir. Bununla birlikte çifte vergilendirmenin de önüne geçilere hareket edilmesi bu anlamda önem arz eder.
Sosyal medyada olduğu gibi ülke sınırları aşan etkiye sahip olması nedeniyle farklı ülkelerden kimselerin yaşadığı problemlerin çözümü de hangi ülke hukukunun uygulanacağı değerlendirilmesi gereken hususlardan biridir. Bu durumda milletlerarası hukuk kurallarının uygulama alanı bulup bulamayacağı değerlendirilmesi gereken hususlardan biridir. Ülkelerin yargı yetkisinin sınırlarının nerede başlayıp nerede sonlandığının tespit edilmesi de değerlendirilmesi gereken hususlardan bir diğeridir. Bu bakımdan uluslararası düzeyde kabul gören hukuk sisteminin inşa edilmesi gerekmektedir. Ülkelerin Metaverse dünyasını tanıyıp tanımayacakları da değerlendirilmesi gereken hususlardan bir diğeridir. Bunun gibi benzer sonuçlarla karşılaşması da olası durumlardan biridir. Bunun gibi benzer soruların süreç boyunca otoriteler tarafından tanınıp tanınmayacağı da başka bir sorudur.
Günümüzde kullanılan ve fikri sınai haklar kapsamında koruma altında olan hakların bu dünya için de geçerli olup olmayacağı değerlendirilmesi gereken hususlardan biridir. Nitekim günümüzde kullanılan marka ve isimlerin o dünyaya aktarılması halinde sorumluluğun ne denli olacağı da değerlendirilmesi gereken hususlardan bir diğeridir. Bu durumda şirket isimlerinin ya da marka değerlerinin kullanılması halinde bundan doğacak zararlar ya da haksız kazançların duruma ilişkin yapılacak değerlendirme de irdelenmesi gereken hususlardan biridir.
Gizlilik ve mahremiyete ilişkin hususların da değerlendirilmesi gerekir. Birçok kişisel verinin paylaşılacağı bu dünyada gizliliğin korunması ne denli mümkün olacağı da tartışma kapsamındaki konulardan biridir. Bunun yanı sıra meydana gelebilecek risklerin sadece verilerin şirketin elinde bulunması değil, bunun yanı sıra evrenler arası geçişlerde kişisel verilerin sürekli olarak aktarılmasından da kaynaklanmaktadır. Bu bakımdan mahremiyetin sağlanması ve ne şekilde sağlanacağı da tartışılması gereken hususlardan bir diğeridir. Kimliğin ve varlıkların tespitinin ne şekilde yapılacağına ilişkin mevcut hukuk düzeni bakımından buna paralel olarak bazı değişikliklerin yapılması da gerekli olacak durumlardan biri haline gelebilir. Ancak ilerleyen süreçlerde olası gizlilik ya da veri ihlalinin gerçekleşmesi halinde dünyada yaşanan mağduriyetten daha büyük bir mağduriyetin yaşanması mümkün olmakla birlikte bu duruma ilişkin daha kesin ve kalıcı çözümlerin bulunacağı da aşikardır.
Borçlar hukuku bakımından değerlendirme yapıldığında, avatarlardan birinin hacklenmesi halinde şirketin kusursuz sorumlu olup olmayacağı da değerlendirilmesi gereken sorulardan biridir. Bunun yanı sıra Metaverse sağlayıcısı şirketten kaynaklı güvenlik açığının olması halinde şirketin çalışana tazminat ödemesi gerekip gerekmediği da başka bir sorudur. Avatarların yaralanması halinde ya da haksız fiil nedeniyle yaşadıkları/yaşayacakları sorunlar karşısında kimin, kimlerin sorumluluğu olacağı da halen belirlenmiş konulardan biri değildir.
Değerlendirilmesi gereken hususlardan biri de miras hukukuna ilişkin sorunlardır. Kullanıcının ölümü halinde avatarın ve Metaverse dünyasındaki varlıkların durumu da değerlendirilmesi gereken hususlardan biridir. Hukukumuzda dijital mirasa ilişkin alınan kararlar ile birlikte dijital varlıkların da miras olarak bırakılmasının önü açıkmıştır. Bu uygulamaya paralel bir düzenleme olarak Metaverse varlıklarının da mirasa konu olmasının mümkün olabileceğini söylemek mümkündür.
Metaverse evreninde olmazsa olmaz duurmlardan biri de yapılan tasarımların gerçek dünyada olduğu şekilde korunması gereken telif hakkına ihtiyaç duyar. Söz konusu korumanınsa dijital kodlarla mı yoksa yasal düzenlemelerle mi sağlanacağı da değerlendirilmesi gereken bir unsurdur. Bu düzenlemelerin de günümüzdeki olduğu gibi dikkatli ve özenli şekilde yapılması gerekir ki ilerleyen süreçte giderek büyüyen sorunların yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınması bu yolla mümkündür.
