İşte gibi bu durumlarda zarar gören sigorta teminatından yoksun kalacaktır. İşte bu gibi hallerde, zarar görenlere kol kanat germek ve sigorta teminatı şemsiyesi altına almak maksadıyla Güvence Hesabı müessesi oluşturulmuştur.
Güvence Hesabı teminatı şemsiyesi altında olan sigorta türleri şunlardır;
1- Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası,
2- Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası,
3- Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası,
4- Yeşil Kart Sigortasına ilişkin Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu Ödemeleri,
5- Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası,
6- Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası,
7- Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan teşebbüs sahiplerinin (KTK m:104/2) ve yarış organizatörlerinin yaptıracağı sigortalar (105/3)
Güvence hesabı, zarar görenlerin trafik kazası sonucunda uğramış oldukları zararları, zorunlu sigortalarla saptanan geçerli teminat miktarlarına kadar karşılar.
A. GÜVENCE HESABINA BAŞVURULABİLECEK HALLER:
Başvurulabilecek haller, kanun koyucu tarafından 5684 sayılı Sk m.14 f.2 ve G.H. Yön. M.9/1’de belirtilmiştir. Buna göre ,
a. Sigortalının Tespit Edilememesi
b. Rizikonun Meydana Geldiği Tarihte Geçerli Olan Teminat Tutarları Dahilinde Zorunlu Sorumluluk Sigortasının Yaptırılmamış Olması
c. Zorunlu Sigorta Teminat Limitleri İle Sigorta Poliçesinde Belirtilen Teminat Arasında Fark Olması
d. Sigorta Şirketinin Mali Bünye Zafiyeti Nedeniyle Sürekli olarak Bütün Branşlarda Ruhsatlarının İptal Edilmesi veya İflası
e. Çalınmış veya Gasp Edilmiş Bir Aracın Karıştığı Kazada , KTK uyarınca İşletenin Sorumlu Tutulamaması
f. Yeşil Kart Sigortası Uygulamaları için Faaliyet Gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca Yapılan Ödemeler
B. Güvence Hesabına Başvurulamayacak Haller:
Güvene Hesabına hangi hallerde başvurulamayacağına ilişkin yeni 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nda ne de Güvence Hesabı Yönetmeliği’nde herhangi bir hüküm yer almamaktadır.
Yürürlükten kaldırılan Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliği’nin 14. Maddesindeki düzenlemeden istikamet bularak;
a- Motorsuz araçların neden olduğu zararlar,
b- İşletilme halinde olmayan motorlu araçların neden olduğu zararlar,
c- Manevi zararlar
d- G.H. Yön. M:9/1-ç dışında kalan durumlarda eşyaya ilişkin zararlar ,
e- İşletenin ( kendisinin) uğradığı bedeni ve eşyaya ilişkin zararlar ,
f- İşletenin , eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği tazminat talepleri ,
g- Motorlu aracı çalan veya gasp edenler ile bu kimselere yardım edenler veya aracın çalındığını veya aracın gasp edildiğini bilerek bu araca binen yolcuların uğramış olduğu zararların hesabın teminat şemsiyesi kapsamı dışında kaldığını ifade edebiliriz.
GÜVENCE HESABINA BAŞVURU:
Güvence hesabının sorumluluğunun doğduğu hallerden birisinin gerçekleşmesi durumunda hak sahiplerinin, söz konusu zorunlu sorumluluk sigortasının tabi olduğu zamanaşımı süresi içerisinde yazılı olarak Güvence Hesabına başvurması gerekir. Hesabın internet sitesinde yer alan duyuruya göre;
Başvuru Şekli ve Süresi:
Güvence Hesabı ile ilgili talepler için; söz konusu sigortanın tabii olduğu zamanaşımı süresi içinde yazılı olarak Hesaba başvurulmalıdır.
Başvuru sırasında istenen Belgeler:
Hak sahiplerini başvuru dilekçeleri ve aşağıda belirtilen belgelerle Güvence Hesabı’na başvurmaları gerekir.
I. Ölüm Halinde Gereken Belgeler:
a. Kaza tespit tutanağı resmi tasdikli sureti,
b. Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
c. Ölüm Raporu,
d. Ölenin mesleği ile gelir durumunu ve desteklik ilişkisini gösterir belge,
e. Hak Sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumlarından gelir bağlanmış ise, bağlama kararı le bağlanan gelirin peşin değerini gösteren belge,
f. Aile nüfus kaydı aslı ve veraset ilamı,
g. Kaza ile illiyeti gösteren diğer belgeler.
II. Sakatlanma Halinde Gereken Belgeler:
a. Kaza Tespit Tutanağı resmi tasdikli sureti,
b. Hastane raporu aslı veya resmi tasdikli sureti ,
c. Maluliyet oranını gösterir hastane raporu aslı veya resmi tasdikli sureti,
d. Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
e. Kaza ile illiyeti gösteren diğer belgeler.
III. Sigortacılık Kanunu’nun 14. (c) maddesi uyarınca bedensel zararlar dışındaki maddi zararlar için Belgeler:
a. Poliçe sureti,
b. Kaza tespit tutanağı resmi tasdikli sureti,
c. Eksper Raporu,
d. Varsa Mahkeme kararı sureti,
e. Hasar Bedeli Sigortalı tarafından ödenmiş ise ödeme ile ilgili belgelerin suretleri,
f. Kaza ile illiyeti gösteren diğer belgeler.
NOT: Söz konusu Sigorta Şirketlerinde daha önce hasar dosyası açılmış ise bu dosyadaki belge veya bilgiler geçerli olacaktır.
ÖDEMELER:
Hesap yönetimince gerekli incelemeler yapıldıktan sonra, tazminat miktarında ve hak sahiplerinde tereddüt bulunmadığı taktirde belirlenen miktar, hak sahiplerine ilgili banka aracılığı ile ödenir. Bu tutar; rizikonun gerçekleştiği tarihte geçerli zorunlu sigorta poliçesinin teminat limitleri ile sınırlıdır.
Hak sahipleri, zararlarının tazminine yönelik başvurularının herhangi bir nedenle Güvence Hesabı tarafından kısmen veya tamamen reddedilmesi üzerine doğrudan Güvence Hesabı aleyhine dava açabilir.
Hak sahiplerinin Güvence hesabı aleyhine dava yöneltebilmeleri için, kanunda aksine bir düzenleme yer almadığından öncelikle Hesaba başvurma zorunluluğu yoktur. Eğer güvence hesabına başvuru akabinde ödeme yapılmazsa, Güvence Hesabının başvuru gününde temerrüde düştüğü kabul edilir ve Hesap aleyhine yöneltilecek tazminat davasında bu tarihten itibaren temerrüt faizi yürütülür.
ZAMANAŞIMI:
KTK m.109’da düzenlenen zamanaşımına ilişkin hükümler kapsamında Güvence Hesabına karşı yöneltilecek tazminat talepleri KTK m.109 f.1’de 2 ve 10 yıldır. KTK m.109 f.2’de düzenlenen ceza zamanaşımı Güvence Hesabı hakkında da uygulanmalıdır.
Av. Fuat KOCA
