Gazetecilerin özlük haklarına dair kurallar, 5953 sayılı Basın İş Kanununda bulunmaktadır. Dolayısıyla, gazetecilerin hafta tatili için de 5953 sayılı Basın İş Kanununa bakmak gerekir.
5953 sayılı Basın İş Kanunu'nun “Haftalık izin” başlıklı 19. maddesinin 1. fıkrasında aynen, "Her altı günlük fiili çalışmayı müteakip gazeteciye bir günlük ücretli dinlenme izni verilmesi mecburidir. Gazetecinin vazifesi devamlı gece çalışmasını gerektirdiği hallerde hafta tatili iki gündür.” denmektedir.
Gazetecinin hafta tatiline hak kazanabilmesi için tatilden önceki 6 gün, devamlı gece çalışması halinde ise tatilden önceki 5 gün fiilen çalışmış olmalıdır. Gazetecinin 2 gün hafta tatiline hak kazanabilmesi için, görevi sürekli gece çalışmasını gerektiriyor olmalıdır. Haftanın birkaç günü geçici olarak gece çalışan gazeteci 2 gün hafta tatiline hak kazanamaz. Görevi devamlı gece çalışmasını gerektirmesine rağmen haftanın 5 günü gündüz çalışan gazeteci o hafta 1 günlük hafta tatiline hak kazanır [1].
Hafta içinde yıllık izin veya başkaca izin kullanan gazeteci hafta tatiline hak kazanır mı?
4857 sayılı İş Kanunu m. 46 da belirtildiği üzere, “Çalışmadığı halde kanunen çalışma süresinde sayılan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri” hafta tatili bakımından çalışılmış süreler gibi hesaba katılmaktadır. Ancak, bu maddeye paralel bir düzenleme 5953 sayılı Basın İş Kanununda yer almamaktadır. Hatta, Basın İş Kanunu m. 19’da “Her altı günlük fiili çalışmayı müteakip” denmektedir. Yani, Basın İş Kanununda hafta tatiline hak kazanmak için fiilen çalışma şartı getirilmiştir. Bu sebeple, hafta içinde yıllık izin veya başkaca izin kullanan bakımından hafta tatiline hak kazanma şartı gerçekleşmemiştir.
Ancak, doktrinde aksi yönde bir görüş de mevcuttur. Bu görüşe göre, hafta tatilinden önceki günlerde haklı nedenlerle çalışmaya ara verilmiş ise, ara verilen bu süreler de hafta tatili bakımından çalışılan sürelerden sayılır denmektedir [2]. Bu görüşte de, İş Kanunundaki gibi açık olarak izin kullanılan süreler denmemiş, “haklı nedenlerle ara verilen süreler” denmiştir. “Haklı nedenler” in içerisine hangi hallerin girdiği ise ayrı bir tartışma konusudur.
------------------
[1] Haluk Hadi Sümer, Bireysel Basın İş Hukuku, 2013, s. 248.
[2] Seracettin Göktaş, Şahin Çil, Açıklamalı-İçtihatlı Basın İş Kanunu, 2003, s. 257.
