Yoksulluk Nafakası Nedir?

Kusursuz karı veya kocanın, boşanma durumunda büyük bir yoksulluğa düşmesi durumunda, diğeri, boşanmaya neden olmamış olsa bile, kudreti ölçüsünde belli bir süre ile nafaka vermekle yükümlüdür.

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu

2. Yoksulluk nafakası

Madde 175- Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.

Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.

Yetim Aylığı Nedir?

Ölen sigortalının, geride bıraktığı çocuklarına bağlanan aylığa, “Yetim Aylığı” adı verilmektedir.

Yetim aylığının bağlanamayacağı ve kesilmesini gerektiren haller, mevzuatta, aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

2.1.2. Dul ve Yetim Aylıklarının Bağlanmayacağı ve Kesilmesini Gerektiren Haller

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Hak sahiplerinin aylıklarının kesilmesi

Madde 35- … Hak sahiplerine bağlanan aylıklar 34 üncü Maddede belirtilen şartların ortadan kalktığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilir. Ancak bu Kanunun 4 üncü Maddesinin üçüncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerden öğrenci olanların sigortalı sayılmaları, bağlanan aylıkların kesilmesini gerektirmez. …

Gelir ve aylık bağlanmayacak haller

Madde 56- (Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/36 md.) Ölen sigortalının hak sahiplerinden;

a) Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya da aylık bağlanmış olan sigortalıyı kasten öldürdüğü veya öldürmeye teşebbüs ettiği veya bu Kanun gereğince sürekli iş göremez hale veya malûl duruma getirdiği,

b) Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıya veya gelir ya da aylık bağlanmamış olan sigortalıya veya hak sahibine karşı ağır bir suç işlediği veya bunlara karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi nedeniyle ölüme bağlı bir tasarrufla mirasçılıktan çıkarıldıkları, hususunda kesinleşmiş yargı kararı bulunan kişilere gelir veya aylık ödenmez. Ödenmiş bulunan gelir ve aylıklar, 96 ncı Madde hükümlerine göre geri alınır. Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96 ncı Madde hükümlerine göre geri alınır.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği

Ölüm aylığının kesilmesi

Madde 62- … (3) Hak sahiplerine bağlanan aylıklar bu Yönetmeliğin 60 ıncı Maddesinde belirtilen şartların ortadan kalktığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilir.

SGK 2011/58 Sayılı Genelge

Dördüncü Bölüm

Ölüm Sigortası

9.1.3. Kız çocukların aylıkları

Kız çocuklarına bağlanan aylıklar;

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç;

-Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başladıkları,

-Kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlandığı,

-Evlendikleri, tarihi izleyen ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.

Ölüm aylığının kesilmesine neden olan sebebin ortadan kalkması (işten ayrılma, evliliğin son bulması, dul kalma ve bağlanan gelirin/aylığın kesilmesi) halinde, müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren yeniden aylık bağlanır.

Ancak, evlenme ödeneği aldıktan sonra, evlenme tarihini izleyen ödeme dönemi başından başlamak üzere iki yıl içerisinde meydana gelen boşanma veya dul kalma halinde, bu süre içinde tekrar aylık ödenmediğinden, bu gibi durumlarda kız çocuklarına bağlanacak ölüm aylıkları, iki yıllık sürenin dolduğu tarihten itibaren başlatılacaktır.

Evliliğin son bulması ile kocasından da aylık bağlanmasına hak kazanan kız çocuğuna tercih ettiği aylık bağlanacaktır.

Kız çocukların boşanmaları nedeniyle ölüm aylığına hak kazanmaları halinde, aylığın başlangıç tarihi, boşanma ilamının kesinleştiği tarihe göre belirlenecektir.

Ayrıca, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen kız çocukların bağlanmış olan aylıkları kesilecek ve adlarına ödenmiş olan tutarlar Kanunun 96 ncı maddesine göre geri alınacaktır.

Hukuki Değerlendirme

Boşanmanın gerçekleşmesi halinde, mahkeme tarafından eşe yoksulluk nafakası ödenmesine karar verilmesi ile boşanan kadına, babasından yetim aylığı bağlanması, birbirinden bağımsız konulardır.

Eşinden boşanan kız çocuğuna, sosyal güvenlik kanunlarında aranan şartları taşıması halinde, vefat eden babasından aylık bağlanır.

Aile hukukundaki yoksulluk nafakası, nafaka yükümlüsünün kusurunun aranmadığı, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafa, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer tarafın malî gücü oranında süresiz olarak ödediği nafakadır.

Bu nafaka, anlaşmalı bir boşanma davasında boşanma protokolü ile ya da çekişmeli bir boşanma davasında hâkim tarafından belirlenebilir.

Boşanan kız çocuğunun babasından yetim aylığı alacak olması, ancak kendisine bağlanacak “nafakanın miktarının takdirinde” etkili olabilir.

Bu şekilde belirlenmiş bir nafaka varsa, sonradan nafaka davası açılarak söz konusu nafakanın azaltılması veya kaldırılması gibi talepler söz konusu olabilecektir.

Sonuç

Eşinden yoksulluk nafakası alan kadının, aynı anda yetim aylığı alıp alamayacağına ilişkin olarak, mevzuatta, aksi yönde bir düzenleme ya da hüküm bulunmadığından;

Eşinden “Yoksulluk Nafakası” alan kadın,

Aynı anda, “Yetim Aylığı” da alabilir.