Tarafların evliliğine son verilmesi halinde erkek olan taraf yeniden evlenebilirken kadınlar için bekleme süresi öngörülmüştür. Boşandıktan sonra erkek evlenebilir, ancak kadın yeniden evlenmek için beklemek zorundadır. Boşanmadan sonra belirlenen bekleme kuralının erkeğe değil sadece kadın için düzenlenmiş olması tartışma konusu yaratmıştır. Ancak her iki taraf için de bir düzenlemenin getirilmemiş olması ve bekleme süresinin yalnızca kadına getirilmiş olması, kadının doğası gereği ve doğum yapma özelliğinin olmasından kaynaklanmaktadır. Evliliğin bitimi sonrasında kadının hamile veya bir bebek dünyaya getirebilme ihtimalinin olması nedeniyle nesebin karışmaması adına bu düzenleme getirilmiştir. Görüldüğü üzere kadın için boşanma sonrasında bekleme süresinin getirtilmesinde çocuğun menfaati gözetilmiştir.
Bekleme süresi, Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinde ‘Kadın İçin Bekleme Süresi’ başlığı altında düzenlenmiştir. İlgili maddede, evliliğin sona ermesi halinde kadının boşanma tarihinden itibaren 300 gün (10 ay) geçmedikçe evlenemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bekleme süresi aynı zamanda iddet müddeti ya da iddet süresi olarak da anılmaktadır.
Bekleme süresi, yalnızca ülkemizde değil, birçok Avrupa ülkesinde de düzenlenmiştir. Ancak bekleme süresinin başlangıcı, ülkelere göre değişkenlik göstermektedir. Ülkemizde ise 300 günlük bekleme süresinin başlangıcı, evliliğin sona ermesinden itibaren başlamaktadır.
Evliliğin bitimi, sona ermesi ibaresi önemlidir. Mahkemenin boşanmaya ilişkin vermiş olduğu karar ile tarafların evliliği aynı gün sona ermemektedir. Boşanma kararının kesinleşmesi halinde tarafların evliliği son bulmuş olacaktır. Boşanma kararının kesinleşmesi ise belli aşamalar sonrasında gerçekleşmektedir. Öncelikle mahkemenin duruşmada vermiş olduğu boşanma kararı, kısa karar olup bu kısa kararın gerekçelendirilmesi gerekmektedir. Mahkeme tarafından gerekçeli kararın yazılması sonrasında gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilecektir. Her iki taraf gerekçeli kararın kendisine tebliğ edilmesinden sonra karara itiraz etmez ise karar kesinleşmiş olacaktır. Kadın için bekleme süresi, evliliğin sona erdiği tarih olan gerekçeli kararın kesinleşmesinden itibaren başlamış olacaktır.
Bunun yanında eşlerden birinin vefat etmesi halinde evlilik kendiliğinden son bulmuş olacaktır. Eşlerden birisinin ölümü halinde evliliğin son bulduğu tarih eşin ölüm tarihidir. Sağ kalan eş, eşinin ölüm tarihinden itibaren 300 gün geçmedikçe evlenemeyecektir.
Kadın Boşandığı Eş ile Yeniden Evlenebilir Mi?
Tarafların boşanmasından sonra kadının yeniden evlenmesi için bekleme süresi bulunmaktadır. Kadının bekleme süresi, doğurgan olma özelliğinden kaynaklanmaktadır. Kadının boşanırken hamile kalması gibi durumu olması ya da hamileliğine dair haberi olmadan boşandıktan hemen sonra başka bir erkekle evlenmesi halinde nesebin karıştırılması gibi bir sorunla karşılaşma olasılığı bulunmaktadır. Aslında bu uygulama günümüz teknolojisi ile nesebin karıştırılma olasılığı bulunmadığından tartışmalı bir düzenleme olarak görülmektedir. Kanun nesebin karıştırılmasının önüne geçilmesi için böyle bir düzenlemeyi uygun görmüş ve kadın için boşanmadan sonra yeniden evlilik için bir süre beklemesi gerektiğini belirtmiştir.
Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinin üçüncü fıkrasında, kadının evliliği sona erdirdiği eşi ile yeniden evlenmek istediğinde yine iddet müddetinin kaldırılması davasının açması gerektiği ve mahkeme kararı ile evlenmesinin mümkün olduğu düzenlenmiştir. Kadının boşandığı eşi ile yeniden evlenmesinde bir mahsur bulunmamaktadır. Ancak kanunda, kadın için bekleme süresinin kaldırılması halinde bunun mümkün olacağı hüküm altına alınmıştır.
Kadın evliliğin bitiminden itibaren 300 gün içerisinde doğum yapar ya da hamile kalır ise çocuğun babası boşandığı eş olacaktır ve nüfus kaydında çocuğun babası kadının evliliği sonlandırdığı eş olacaktır. Ancak bekleme süresi içerisinde kadının hamile kalması ya da doğum yapması halinde çocuğun babası eski eş değil ise babalık davası ya da soybağının reddi davası açılması gerekecektir.
Kadın Dava Açarak Bu Süreyi Kaldırabilir Mi?
Kadın için verilen bekleme süresi, kesin değildir. Boşanan kadın, boşandığı tarihten itibaren 300 gün içerisinde boşandığı eşiyle yeniden evlenmek ya da başka birisiyle evlenmek ister ise bekleme süresinin kaldırılması için dava açması gerekmektedir.
Bekleme süresinin kaldırılması davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesi olmayan ilçelerde ise görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemeleridir. İddet müddetinin kaldırılması davasına aile mahkemesi olmayan yerlerde aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesi bakabilecektir. Davacı olarak yeniden evlenmek isteyen kadın olacaktır; ancak iddet müddetinin kaldırılması davası hasımsız olduğundan davalı bulunmamaktadır.
Bekleme süresinin kaldırılması davasında yetkili mahkeme ise kadının yerleşim yeridir. Dava kadının yerleşim yerinde aile mahkemesinde görülecektir.
Mahkeme, kadının gebe olmadığını tespit ettiği vakit kadının yeniden evlenmesi için süre olan bekleme süresinin kaldırılması kararını verebilecektir. Boşanan eşler yeniden evlenmeye karar verir ise kadının gebe olup olmadığının tespiti doktor raporuyla yapılacaktır.
Bekleme süresinin kaldırılması için mahkeme kanalıyla yapılacak olan doktor raporuyla gebe olup olmadığının tespiti gerekmektedir. Kadının hamile olmadığını belirten bir rapor alıp dava açmasının yargılama aşamasına bir etkisi olmayacaktır. Mutlaka sağlık raporunun mahkeme kanalıyla gönderilen bir hastaneden alınması gerekmekte ve raporun mahkeme dosyasına gönderilmesi gerekmektedir.
Bekleme süresinin kaldırılması davası, diğer davalara göre daha kısa sürmektedir. Mahkemenin yoğunluğu, iş durumu ve hakimin izinli olup olmamasına göre birçok faktör davanın sürecini değiştirmektedir. Ancak bekleme süresinin kaldırılması davası, 1 hafta ya da 1 aylık süreç içerisinde sona erebilmektedir.
Kadın İçin Bekleme Süresi Ne Zaman Son Bulacaktır?
Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinin ikinci fıkrasında kadının doğum yapması halinde bekleme süresinin biteceği düzenlenmiştir. Kadının 300 günlük süre içerisinde doğum yapmış olması halinde süre kendiliğinden sona erecektir. Ayrıca bekleme süresinin kaldırılması için bekleme süresinin kaldırılması gerekmektedir.
Yurt Dışında Boşanma Kararının Verilmesi Halinde Bekleme Süresi
Eşlerin yurt dışında boşanması halinde boşanma kararının Türkiye’de de geçerli hale gelmesi için tanıma ve tenfiz davası açılması gerekmektedir. Kadın için bekleme süresi, Türkiye’de boşanma kararının tanınmasından itibaren değildir, boşanma kararının yurt dışında verilmesi halinde başlayacaktır.
