YENİDEN AÇIK KURUMA AYRILMA

Kapalı infaz kurumuna iade edildikten sonra yeniden açık infaz kurumuna ayrılmaya ilişkin temel kurallar, Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği’nin [1] (ACİKAY) 13. Maddesinde[2] hüküm altına alınmıştır.

Bu kuralları şu şekilde özetleyebiliriz:

Firar suçu hariç kınama dışında disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma iade edilenler

Açık kurumda cezası infaz edilmekte iken; firar suçu hariç kınama dışında disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma iade edilen hükümlüler, disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren, Yönetmelikte aranan diğer şartlara uyduğu takdirde açık kuruma ayrılabileceklerdir. (ACİKAY md. 13/1)[3]

22.02.2017 tarih ve 29987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 3. maddesiyle değiştirilen birinci fıkrasında ise, açık kurumda cezası infaz edilmekte iken; firar suçu hariç kınama dışında disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma bir defa iade edilenler disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren altı ay, birden fazla iade edilenler ise disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra açık kuruma ayrılabileceği hüküm altına alınmıştı.

Değişiklik sonrası ise, kapalı kuruma iade edilen hükümlü hakkında disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren şartların varlığı halinde açık kuruma ayrılma mümkün hale gelmiştir.

İlk kez firar edip yakalanan ve hücreye koyma disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma iade edilen hükümlüler

Açık kurumda cezası infaz edilmekte iken ilk kez firar edip yakalanan ve hücreye koyma disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma iade edilen hükümlüler, disiplin cezasının kaldırılmasından itibaren Yönetmelikte aranan diğer şartlara uyduğu ve bir daha firar etmeyeceği değerlendirildiği takdirde açık kuruma ayrılabilir.(ACİKAY md. 13/2)

Açık kurumdan ikinci kez firar eden hükümlüler

Açık kurumdan ikinci kez firar eden hükümlüler hakkında ise bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi hükmü uygulanır. (ACİKAY md. 13/2)[4]

Bu yasal düzenlemeye göre; Çocuk eğitimevleri hariç, kapalı kurumlardan firar edenler ile açık kurumlardan ikinci kez firar etmiş olanların, firar tarihinden önce kesinleşmiş olan cezaları ve koşullu salıverilme tarihine kadar kesinleşerek infazına başlanacak olan cezalarının tamamı, (ACİKAY m. 8/2-c) kapalı kurumlarda infaz edilir.

22.02.2017 tarih ve 29987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 3. maddesiyle değiştirilen fıkrada, açık kurumda cezası infaz edilmekte iken ilk kez firar edip yakalanan ve hücreye koyma disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma iade edilen hükümlülerin, disiplin cezasının kaldırılmasından itibaren bir yıl geçtikten sonra açık kuruma ayrılabilecekleri, açık kurumdan ikinci kez firar eden hükümlüler hakkında ise bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi hükmünün uygulanacağı hüküm altına alınmıştı.

2017 yılında yapılan değişiklik sonrasında ise, ilk kez firar edip yakalanan ve hücreye koyma disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma iade edilen hükümlülerin, disiplin cezasının kaldırılmasından itibaren Yönetmelikte aranan diğer şartlara uyduğu ve bir daha firar etmeyeceği değerlendirildiği takdirde açık kuruma ayrılabilmeleri mümkün hale gelmiştir.

Yaş, sağlık durumu, bedensel veya zihinsel yetenekleri bakımından veya güvenlik nedeniyle kapalı kuruma gönderilen hükümlüler

Yaş, sağlık durumu, bedensel veya zihinsel yetenekleri bakımından veya güvenlik nedeniyle kapalı kuruma gönderilen hükümlüler, altı aylık süre geçtikten sonra şartları uyması halinde yeniden açık kuruma ayrılabileceklerdir. (ACİKAY md. 13/3)

İnfaza doğrudan doğruya açık ceza infaz kurumunda başlayanlar

Örneğin, 6.000.00,- Türk Lirası adlî para cezasına hükümlü olan kişinin Açık Ceza İnfaz Kurumunda cezasının infazına başlandığı sırada firar ettiği gerekçesiyle anılan Ceza İnfaz Kurumu tarafından kapalı ceza infaz kurumuna iadesine karar verildiği olayda, hükümlünün para cezasından çevrilme hapis cezasının infazına açık ceza infaz kurumunda devam etmesi gerektiği gözetilmelidir.

Yargıtay burada, gerek 5275 sayılı Kanunun 14/4. maddesinde gerekse Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 12/1-b maddesinde özellikle vurgulanan “İade Edilir” sözcüğünün “kapalı ceza infaz kurumundan, açık ceza infaz kurumuna ayrılanları kapsamına alan bir sözcük olarak kabulünün mümkün olmadığını, anılan maddelerin infaza doğrudan doğruya açık ceza infaz kurumunda başlayanları da kapsadığına dair herhangi bir ibareyi içermemiş olduğunu dikkate almaktadır.

Öncesinde denetimli serbestlik tedbirinden faydalanan hükümlünün ikinci kez denetimli serbestlik tedbirinden faydalanmasının mümkün olması

Hükümlü, Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna gönderilen cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmını Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda geçirerek akabinde Açık Ceza İnfaz Kurumuna ayrılabilmesi mümkündür.

Hükümlünün koşullu salıverilmesine, örneğin mevzuata ve hükümlünün durumuna göre yönetmelikte aranan iki yıl veya daha az süre kalması ve iyi halli olması halinde yeniden denetimli serbestlik tedbirinden faydalanabilecektir.

Örneğin, hükümlü daha öncesinde denetimli serbestlik tedbirinin gereklerine uymamakta ısrar etmesi hali, sonraki cezaları açısından iyi halini ortadan kaldırmayacaktır.

Ayrıca öncesinde denetimli serbestlik tedbirinden faydalanan hükümlünün ikinci kez denetimli serbestlik tedbirinden faydalanamayacağına dair yasal bir düzenleme bulunmamaktadır.

Verdiğimiz örneğe dönersek, burada önemli olan husus yönetmelikte aranan koşullu salıverilme tarihine 2 yıl veya daha az süre kalması ve bu sürenin önceki denetimli serbestlik tedbirinden faydalandığı sürelerle birlikte aşılmamasıdır.

Bu haliyle iyi halli olduğu değerlendirilerek Açık Ceza İnfaz Kurumuna ayrılan hükümlünün Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna gönderilen cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmını Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda geçirmesi ve 5275 sayılı Kanunun 105/A maddesinde belirtilen şartları taşıması nedeniyle denetimli serbestlik tedbirinden yeniden faydalanabilmesi mümkündür.

(Bu köşe yazısı, sayın Dr. Suat ÇALIŞKAN tarafından www.hukukihaber.net sitesinde yayınlanması için kaleme alınmıştır. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısının tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısının bir bölümü, aktif link verilerek kullanılabilir. Yazarı ve kaynağı gösterilmeden kısmen ya da tamamen yayınlanması şahsi haklara ve fikri haklara aykırılık teşkil eder.)

------------------------------------------

[1] RG: T. 02.09.2012, S. 28399.

[2] Madde 13 – (Değişik: RG-22.8.2015-29453) 2.08.2015 tarih ve 29453 sayılı R.G.de yayımlanan Yönetmeliğin 8. maddesiyle değiştirilen madde: “Madde 13 - (1) Açık kurumda cezası infaz edilmekte iken; kınama dışında disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma bir defa iade edilenler disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren altı ay, birden fazla iade edilenler ise disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra açık kuruma ayrılabilir. (2) Kendi isteğiyle kapalı kuruma dönen hükümlüler, altı aylık süre geçtikten sonra yeniden açık kuruma ayrılabilir.”