Uyuşturucu özelliğe sahip birçok madde vardır. Bu maddeler kokain, esrar, ekstazi, eroin, taş kokain (crack kokain), bonzai, ketamin, mescalin, amfetaminler ve metamfetaminler olarak bilinir. Bu maddeler hem uyarıcı ve keyif verici hem de uyuşturucu maddelerdir ve bağımlılık yapıcı özelliğe sahiptir ve insan sağlığını oldukça etkilemektedir.
Uyuşturucu madde ticareti suçu, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin imali, ithali, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi (temin etme), sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması veya ticaret amacıyla satın alınması, kabul edilmesi ile işlenen seçimlik hareketli bir suçtur. (TCK md.188) Uyuşturucu madde ticaretinin konusunu eroin, kokain, morfin veya bazmorfin gibi uyuşturucu maddeler içermekteyse bu durumda suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hali işlenmiş olur. Harici diğer tüm uyuşturucu maddeler (esrar, bonzai vs.) suç konusu teşkil ettiklerinde aynı nitelikte cezai yaptırıma bağlanmıştır.
Uyuşturucu suçları ile ilgili soruşturmalarda karşılaşılan problemlerden önemlisi ise ele geçen uyuşturucu miktarına göre yakalanan şahsın narkotik maddeyi kullanmak için bulundurup bulundurmadığının tespiti hususudur. Yakalanan madde miktarı farketmeksizin satış, temin, devir, nakil ve benzeri eylemlerde kullanıldığı ispat edilirse , TCK’nin 188/3 maddesi yani uyuşturucu ticareti maddesi uygulanabilir hale gelecektir. Yani yakalanan ve kişisel kullanım sınırında bulunan uyuşturucu dahi uyuşturucu ticareti suçuna konu olabilir.
Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ile uyuşturucu madde ticareti ayırımı bakımından en önemli kriter, yakalanan uyuşturucu maddenin miktarıdır. Sanığın kişisel ihtiyaç sınırını aşacak miktarda uyuşturucu madde bulundurması, uyuşturucu maddeyi kişisel kullanım amacı dışında bulundurduğuna işaret eder. Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktar, kişinin fiziksel , bedensel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine, cinsine ve kalitesine göre değişiklik göstermektedir. Somut bir örnek vermek gerekirse Adli Tıp Kurumunun birçok raporunda esrar kullananların her defasında 1-1,5 gram olmak üzere günde üç ( 3 ) kez esrar tüketebildikleri bildirilmektedir. Uyuşturucu madde kullanma alışkanlığı olanların örneğin hap veya esrar kullananların birkaç aylık ihtiyacı karşılayabilecek miktarda uyuşturucu maddesini yanlarında ya da rahat ulaşabilecekleri bir yerde bulundurabildikleri dosyalara yansıyan bir diğer husustur. Genelde, bir ya da iki çeşit uyuşturucu madde bulunduran failin bunları kullanma amacı taşıdığı yorumuna ağırlık verilmekteyken üç ve daha fazla çeşitteki uyuşturucu maddenin ise ticaret amacıyla bulundurulduğu kabul edilmektedir. Belirttiğimiz üzere Yıllık kullanım miktarının üzerinde uyuşturucu madde bulunduran sanığın, uyuşturucu maddeyi kullanma amacı dışında bulundurduğu kabul edilmektedir.
Yargıtay kararlarına göre uyuşturucunun çok sayıda özenli olarak hazırlanmış küçük paketçikler halinde olması , her paketçiğin içine hassas biçimde yapılan tartım sonucu aynı miktarda uyuşturucu madde konulmuş olması , uyuşturucu maddenin ele geçirildiği yerde veya yakınında , hassas terazi ve paketlemede kullanılan ambalaj malzemelerine rastlanmış olması , kullanım amacı dışında bulundurulduğu hususunda önemli bir delildir.
Sonuç olarak ise işbu suçun vücut bulması halinde ; Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, 20 yıldan 30 yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren (temin eden), sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz (TCK md.188/3). Yukarıdaki belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfın olması, halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCk md.188/4).
Uyuşturucu madde satma, satışa arzetme, başkalarına verme (temin etme), sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme, bulundurma fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, halinde seuçun cezası 15 yıldan az olmamak üzere hapis ve 30 bin güne kadar adli para cezasıdır (TCK md. 188/4)
Uyuşturucu Ticareti Suçu , AĞIR CEZA MAHKEMELERİNDE görüldüğünden hak kayıplarının önlenmesi için savunmanın bir avukat vasıtasıyla yapılmasında yarar vardır.
