Artan enflasyon ve konut kiralarındaki %25 sınırı sebebiyle kiracı-kiraya veren ilişkisindeki gerilimlerden mahkemelerin de nasibini aldığı bilinmektedir. Yapılan yargılamalar sonucunda mahkemelerin kiracıların aleyhine verdiği kararlar, tahliyeyi geciktirmek maksadıyla istinaf ve temyiz kanun yolu başvurularına konu edilmektedir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf veya temyiz kanun yoluna gidilebilmesi için, miktar ve değerin belli bir parasal sınırı geçmesi gerekmektedir. Bu sınır kamu düzeniyle ilgili olduğundan hakim tarafından resen dikkate alınmaktadır.
Tahliye davalarında dava değeri ve kesinlik sınırı bir yıllık kira bedeline göre belirlendiğinden dava tarihi itibariyle aylık kira bedelinin ne kadar olduğu hususunda belgeler toplanarak, yıllık kira bedeli tespit edilerek istinaf yolu açık olup olmadığı tespit edilecektir.
6100 sayılı HMK'nun "İstinaf yoluna başvurulabilen kararlar" başlıklı 341. maddesinin (2) no'lu bendinde miktar veya değeri (2024 yılı için 28.250)... TL'yi geçmeyen malvarlığı davalarına ilişkin kararların kesin olduğu belirtilmiş, bu miktarın Maliye Bakanlığınca her yıl için tespit ve ilan edilecek yeniden değerleme oranında artırılması kabul edilmiştir.
HMK ''Temyiz edilemeyen kararlar '' başlıklı 362. maddesinin 1-b bendinde ''Kira ilişkisinden doğan ve miktar veya değeri itibarıyla temyiz edilebilen alacak davaları ile kira ilişkisinden doğan diğer davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının üzerinde olanlar hariç olmak üzere 4 üncü maddede gösterilen davalar ile (23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan doğup taşınmazın aynına ilişkin olan davalar hariç) özel kanunlarda sulh hukuk mahkemesinin görevine girdiği belirtilen davalarla ilgili kararlar'' şeklinde ifade edilmiştir. Dolayısıyla kira ilişkisinden doğan alacak davaları, malvarlığı davaları gibi telakki edilmiş ve istinaf kanun yolunda kesinleşme yahut temyiz kanun yoluna başvurabilme konusunda, alacağın miktar veya değerinin esas alınması ilkesi benimsenmiş, kira ilişkisinden doğan diğer davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının üzerinde olanların temyize tabi olacağı hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, kesinlik sınırı ve parasal sınırların uygulanmasında, hükmün verildiği tarihteki miktarın esas alınacağı öngörülmüştür.
Tahliye davalarında istinaf kesinlik sınırı yıllık kira bedeline göre, temyiz kesinlik sınırı ise 3 aylık kira bedeline göre belirlenir. Dosya kapsamında bulunan 05.06.2020 tarihli kira kontratına göre yıllık kira bedeli 12.000,00-TL olup davanın harca esas değerinin 14.400,00-TL olduğu, karar tarihinin 22/02/2023 olduğu ve istinaf başvurusunun davalı tarafından yapıldığı görülmektedir. 6100 sayılı HMK'nın 341/2. maddesi gereğince miktar veya değeri bin beşyüz Türk Lirasını geçmeyen mal varlığı davalarına ilişkin kararlar kesindir. 02.12.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6763 sayılı kanunun 41. maddesi ile de, maddede yer alan "bin beşyüz" ibaresi, "üç bin" şeklinde değiştirilmiş ve kesinlik sınırı üçbin Türk Lirasına çıkarılmıştır. Aynı kanunun 44. maddesi ile parasal sınırın Maliye Bakanlığınca her yıl için tespit ve ilan edilecek yeniden değerleme oranında artırılması kabul edilmiştir. İlk derece mahkemesinin hüküm tarihi (2023) itibarıyla HMK'nın 341/2. maddesinde belirtilen kesinlik sınırı 17.830,00-TL olup istinafa konu edilen değerin HMK'nın 341/2. maddeleri gereğince kesinlik sınırı içinde kaldığı açıkça anlaşılmıştır. (Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2023/1377E. 2023/938K.)
Dava, ihtiyaç nedeniyle kiralanan taşınmazın tahliyesi istemine ilişkindir. HMK’nın 362 nci maddesinin 1 inci fıkrasının b bendinde kira ilişkisinden kaynaklanan alacak davaları dışındaki davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının altında kalan davalarda verilen kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağı belirtilmiştir. Dosya içeriğine göre üç aylık kira tutarı toplamı 5.340 TL olup, Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 107.090 TL’nin altında kalmaktadır. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/8116E. 2023/232K.)
Dava, itirazın iptali ve kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir.HMK’nın 362 nci maddesinin birinci fıkrasının b bendinde kira ilişkisinden kaynaklanan alacak davaları dışındaki davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının altında kalan davalarda verilen kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağı belirtilmiştir. Dosya içeriğine göre dava tarihi itibarıyla aylık kira bedeli 1.917,00 Euro TL (8.970,00 TL) olup, 3 aylık kira bedeli toplamı Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL’nin altında kalmaktadır. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2023/1119E. 2023/2639K.)
Özetlemek gerekirse tahliye davalarında istinaf kesinlik sınırı yıllık kira bedeline göre, temyiz kesinlik sınırı ise 3 aylık kira bedeline göre belirlenmektedir.
