Katlanır cam panel uygulamalarının ruhsata tabi olup olmaması, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin tartışmalı konularından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Yönetmelikte, balkonlar, teraslar ve cam panellerin alan hesaplamalarına dahil edilip edilmeyeceği gibi teknik ayrıntılar, ilk bakışta kentleşme sürecinde göz ardı edilebilecek detaylar olarak görülebilir. Ancak bu mesele, mülklerin daha modern ve konforlu kullanımı açısından hayati bir öneme sahiptir. Buna karşın, uygulamada kriterlerin titizlikle takip edilmemesi, ruhsata tabi işlemler ve emsal dışı alan hesaplamalarında hukuki belirsizlikler yaratmakta, benzer işlemler aynı bölgede farklı muamele görebilmektedir. Bazı mülk sahipleri katlanır cam panelleri sorunsuz bir şekilde kullanabilmekteyken, bazıları hukuki sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu çalışmada, katlanır cam panellerin ruhsat gerektirmediğine dair Danıştay ve Bölge İdare Mahkemesi kararları incelenerek, konu net bir çerçeveye oturtulmaya çalışılacaktır.
Yapı Ruhsatı Gerektirmemesi Bakımından:
"Yapı ruhsatı gerekmeyen inşai faaliyetler"başlıklı 59'uncu maddesinin birinci fıkrasında "(1) Basit tamir ve tadiller, balkonlarda yapılan açılır kapanır katlanır cam panel uygulamaları, korkuluk, pergola, çardak/kameriye ve benzerlerinin yapımı ile bölme duvar, bahçe duvarı, duvar kaplamaları, baca, saçak, çatı ve benzeri elemanların tamiri ve pencere değişimi ruhsata tabi değildir." hükmüne yer verilmiştir.
İstanbul 4. İdare Mahkemesince verilen 23/11/2017 tarih ve E:2016/1306, K:2017/2307 sayılı kararda; “İskan alınmış yapının mimari projesinde mevcut olduğu, sadece ön ve yan cepheler açılan, kapanan ve katlanan cam sistemiyle kapatıldığı, terasların etrafının kapatılarak sökülür-takılır-katlanır cam panellerin eklenmesinin gerek Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği gerekse İBB İmar Yönetmeliğinde ruhsata tabi işlerden sayılmadığına yer verildiği, bu sebeple yapılan eklentilerin ruhsat gerektirmeyeceği" nedeniyle dava konusu yapı tatil tutanağında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Katlar Hesabına Dahil Edilmemesi Bakımından:
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 22. Maddesinin 1. Fıkrasında “Üstü sökülür-takılır hafif malzeme ile kenarları rüzgâr kesici cam panellerle kapatılmış olsa dahi açık oturma yerleri,” katlar alanına dahil edilemeyecek yerler arasında sayılmıştır. Gaziantep, İstanbul, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve neredeyse tüm belediyelerin İmar Yönetmeliklerinde de Katlar alanı hesabına dâhil edilmeyen kullanımlar arasında sayılmıştır.
Bu yargı kararlarında da kabul görmüştür. Danıştay İDDK. 13.06.2022 tarihli kararında:"Üstü sökülür-takılır hafif malzeme ile kenarları rüzgâr kesici cam panellerle kapatılmış olsa dahi açık oturma yerleri" yönünden; İmar parseli içinde bağımsız bölüme veya kata kapalı alan kullanımı sağlamayan ayrıca yapı ve nüfus yoğunluğuna sebebiyet vermediği anlaşılan bu unsurların emsal hesabı dışında tutulmasında imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı,” yönünde karar vermiştir.
Danıştay 6. Dairesinin 03.02.2021 tarihli kararında: “Yönetmeliğin 5.maddesinin 8.fıkrasında, 22. maddeyle veya ilgili idarelerin imar yönetmelikleri ile getirilebilecek emsal harici tüm alanların toplamının; parselin toplam emsale esas alanının % 30’unu aşamayacağı belirtilmiş, maddenin devamında katlar alanı hesabına dahil edilmeyecek kullanımlara yer verilmiş ve bu kapsamda 30.09.2017 tarihinde maddede yapılan değişiklikle "Sökülür-takılır-katlanır cam panellerle kapatılmış olanlar dahil olmak üzere balkonlar ve açık çıkmalar..."ın katlar alanına dahil edilmeyeceği öngörülmüştür.” ifadelerine yer verilmiştir.
Danıştay Kararı - 6. Dairesinin 14.10.2020 tarihli kararında: "İncelenen davada, …. üstü sökülür-takılır hafif malzeme ile kenarları rüzgâr kesici cam panellerle kapatılmış olanlar dahil olmak üzere balkonlar ve açık çıkmaların ise; imar parseli içinde bağımsız bölüme veya kata kapalı alan kullanımı sağlamayan ayrıca yapı ve nüfus yoğunluğuna neden olmadığından dava konusu hükümlerde imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” ifadelerine yer verilmiştir.
Danıştay Kararı - 6. Dairesinin 20.9.2017 tarihli kararında: “Uyuşmazlıkta, Yapılması planlanan geçiş köprülerinin iki yapı arasında sadece yaya geçişlerini kolaylaştırmak ve sirkülasyon sağlamak için düzenlendiği, herhangi bir ticari kullanım fonksiyonu olmadığı, Yönetmelikte 08.09.2013 tarihli değişiklikle de daha detaylı açıklandığı üzere; cam panellerle kapatılmış olanlar dâhil olmak üzere balkonlar, katlardaki iç bahçeler, açık çıkmalar ve terasların emsale dahil edilmeyeceğinin düzenlendiği, bu bağlantı köprülerinin yerleri ve şekillerinin mimari proje müellifince belirlendiği, bu nedenlerle anılan geçiş köprülerinin emsale dahil edilmemesinin imar mevzuatına ve planlama ilkelerine uygun olduğu açıktır.” ifadelerine yer verilmiştir.
Sonuç ve Değerlendirme:
- Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'ne uygun olarak yapılarda kalıcı olmayan ve kullanım amacını değiştirmeyen düzenlemeler ruhsata tabi olmamaktadır.
- Yönetmelik hükümleri, yerel idarelerin inisiyatifine göre farklı yorumlanabilmektedir, bu da mülk sahipleri için belirsizlikler yaratmaktadır.
- Yargı kararlarında, imar parseli içindeki bağımsız bölüm veya kata kapalı alan kullanımı sağlamayan, ayrıca yapı ve nüfus yoğunluğuna neden olmayan katlanır cam panellerin ruhsat ve kat alanı muafiyetinden faydalanabileceği yönünde hüküm verilmektedir.
