Cezaevlerinde düzenli bir yaşamın sürdürülebilmesi, güvenliğin ve disiplinin sağlanabilmesi maksadıyla bazı disiplin cezaları öngörülmüştür. Çocukların haricinde kalan hükümlüler için uygulanabilecek disiplin cezaları; kınama, bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma, ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma, haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama, ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma ve hücreye koyma cezasıdır.

Hücreye koyma cezası, hükümlünün geceli ve gündüzlü bir hücrede tek başına tutulması ve her türlü temastan yoksun bırakılmasıdır. Hücre cezasının süresi için, hükümlünün eyleminin ağırlığına göre 1 günden 10 güne kadar veya 11 günden 20 güne kadar olmak üzere iki ayrı seçenek öngörülmüştür.

5275 Sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m.44 uyarınca;

1 Günden 10 Güne Kadar Hücreye Koyma Cezası Gerektiren Eylemler

- Kurum tesislerine, araç ve gereçlerine zarar vermek. 

- Tünel kazmaya teşebbüs etmek.

- Firara teşebbüs etmek.

- Hükümlü ve tutukluları idareye karşı kışkırtmak veya isyana kalkışmak.

- Hükümlü ve tutukluları daha az cezayı gerektiren şekilde kasten yaralamak.

- Hükümlü ve tutuklular üzerinde baskı kurarak çıkar sağlamak, özel işleriyle başka işlerde kullanmak, bunlara kalkışmak veya bu amaçları gerçekleştirmek için oluşturulan gruplara katılmak veya bunlarla dayanışma içinde olmak.

- Her türlü ateşli silâh, mermi, patlayıcı madde, kesici, delici, yaralayıcı, bereleyici alet, yakıcı, aşındırıcı, boğucu, bayıltıcı, kör edici gaz ve ecza, her türlü zehir ve uyuşturucu ilâç ve madde, cep telefonu, telsiz ve sair elektronik haberleşme aracı dışında kalıp; Kanuna uygun olarak yasaklanmış bulunan her türlü eşya, araç, gereç veya malzemeyi ceza infaz kurumlarına sokmak, bulundurmak, kullanmak.

- Sayım ve aramalar ile 43 üncü maddenin (e) bendinde belirtilen faaliyetlere (Hükümlülerin haberleşmelerini, ziyaretçileriyle görüşmelerini, iyileştirme ve eğitim programları çerçevesinde eğitim ve spor, meslek kazandırma ve işyurdu çalışmaları ile diğer sosyal ve kültürel faaliyetlere katılmalarını, kurum hekimince muayene ve tedavi edilmelerini, avukat tayin etmelerini, mahkemelere veya Cumhuriyet Başsavcılıklarına gitmelerini, kurum görevlileri ile görüşmelerini, salıverilenlerin kurum dışına çıkmalarını her ne suretle olursa olsun engellemek, hükümlü ve tutukluları bu fiillere teşvik etmek, bu yolda talimat vermek, mevzuatın hükümlü ve tutuklulara tanıdığı sair her türlü görüşme ve temas olanaklarını) şiddet kullanarak engel olmak veya buna kalkışmak.

- Kurum görevlileri ile dış güvenlik görevlilerine rüşvet teklif etmek veya vermeye kalkışmak.

- Kurum görevlilerine hakaret veya tehditte bulunmak.

- Kuruma, kurum görevlilerine veya hükümlü ve tutuklulara ait şeyleri çalmak veya bunlara kasten zarar vermek.

- İzin süresini özürsüz olarak en fazla iki gün geçirmek.

- Hükümlü ve tutukluların beslenmelerini engellemek, açlık grevine ve ölüm orucuna teşvik veya ikna etmek, bu yolda talimat vermek.

- Kuruma alkol sokmak, kurumda alkol bulundurmak veya kullanmak.

11 Günden 20 Güne Kadar Hücreye Koyma Cezasını Gerektiren Eylemler 

- İsyan çıkartmak.

- Kuruma ağır zarar vermek.

- Kasten yangın çıkarmak.

- Adam öldürmek veya öldürmeye kalkışmak.

- Hükümlü ve tutukluları kasten veya neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamak ile görevlileri her türlü kasten yaralamak.

- Cinsel saldırıda veya çocuklara karşı cinsel istismarda bulunmak, bu suçlara kalkışmak veya cinsel tacizde bulunmak.

- Her türlü ateşli silâh, mermi, patlayıcı madde, kesici, delici, yaralayıcı, bereleyici alet, yakıcı, aşındırıcı, boğucu, bayıltıcı, kör edici gaz ve ecza, her türlü zehir ve uyuşturucu ilâç ve madde, cep telefonu, telsiz ve sair elektronik haberleşme aracını kuruma sokmak, bulundurmak, kullanmak.

- Görevlileri veya hükümlü ve tutukluları rehin almak.

- Firar etmek veya tünel kazmak.

- Hükümlü ve tutuklular üzerinde baskı kurarak çıkar sağlamak, özel işleriyle başka işlerde kullanmak, bunlara kalkışmak veya bu amaçları gerçekleştirmek için nüfuz kullanarak grup oluşturmak.

- Suç örgütlerine ait her türlü yayın, bez afiş, pankart, resim, sembol, işaret ve benzeri eşyayı kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek.

- Suç örgütlerinin eğitim ve propaganda faaliyetlerini yapmak veya yaptırmak.

- Kurum görevlileri ile dış güvenlik görevlilerine rüşvet vermek.

KARARLAR

Anayasa Mahkemesi’nin 2013/137 E. 2014/94 K. 22.05.2014 Tarihli Kararında;

Başvurucu tarafından, hücreye koyma cezasının hükümlüleri dışlanmış ve yalnızlık düşüncesine iterek ruh hallerinin olumsuz etkileneceği, işkenceyi yasaklayan mevzuata aykırılık teşkil edeceği vb. gerekçelerle itiraz edilmişse de;

Anayasa Mahkemesi, ‘’hücre cezasında süre bakımından sınırlandırılma ve kademelendirme yapıldığı, eylemin ağırlığı ile yaptırım arasındaki dengenin korunduğu, infazdan önce hükümlünün hekim tarafından muayene edileceği ve ilgilinin cezaya katlanamayacağının anlaşılması halinde infazın sonraya bırakılacağı’’ gerekçesiyle itirazın reddine karar vermiştir.

T.C. Yargıtay 1.Ceza Dairesi’nin 2016/4702 E. 2017/161 K. 30.01.2017 Tarihli Kararında;

‘’…Hücre cezasının sağlık sebebiyle infaz edilemediği hallerde hücre cezası yerine ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma cezası uygulanacağı, ceza miktarının ise verilen hücre cezasının 2 katı süre olduğu kanun lafzından açıkça anlaşıldığı…’’ gerekçesiyle yoksun bırakma cezasındaki sürelerin (1 aydan 3 aya kadar) iki katının uygulanamayacağına karar vermiştir.

T.C. Yargıtay 6. Ceza Dairesi’nin 2007/18669 E. 2009/12712 K. 1.10.2009 T. Kararında;

Hükümlüye verilen 10 günlük hücreye koyma cezasının infazına başlandıktan sonra infaz devam ederken Adalet Bakanlığı kararı ile başka bir cezaevine sevk edilmesi ve bu sebeple geriye kalan 3 günlük hücre cezasına yeni cezaevinde devam edilmesinden dolayı; hükümlünün koşullu salıverileceği tarihin gecikmesinin, hükümlüden kaynaklanan bir sebep olmaması nedeniyle hükümlü aleyhine yorumlanamayacağına karar vermiştir.

T.C. Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin 2015/2664 E. 2015/2114 K. 28.05.2015 T. Kararında;

‘’Hükümlünün cep telefonu ile görüşme yaptığı hastane odasının ceza infaz kurumu niteliğinde olmadığı, disiplin cezası verilemeyeceği gözetilmeksizin itirazın kabulü yerine reddine dair karar tesisinde isabet görülmediği’’ gerekçesiyle kararın Bozulmasına hükmedilmiştir.

T.C. Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2017/690 E. 2017/1497 K. 08.05.2017 T. Kararında;

‘’Hükümlünün duruşmalara götürüldüğü sırada, hükümlü bekleme odasında Jandarma görevlilerine hakaret ve tehdit etme eyleminin kurumda gerçeklememiş bulunduğu, anılan Kanunun hücreye koyma cezasını gerektiren eylemlerden olmadığı göz önüne alındığında 3 gün süreyle hücreye koyma disiplin cezasının onama talebinin reddine karar verilmesi gerektiği’’ denilerek Kanun Yararına Bozma kararı verilmiştir.