Ulaştırma ve Altyapı, Çevre ve Şehircilik ile İçişleri Bakanlıklarından:
ELEKTRİKLİ SKUTER YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
a) Paylaşımlı elektrikli skuter (e-skuter) işletmeciliği faaliyetlerini ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, bu faaliyetlerde düzeni ve güvenliği sağlamak, ulaşımın çevre üzerindeki egzoz emisyon ve karbon salınımı gibi olumsuz etkilerini azaltarak çevresel değerleri korumak, hareketliliği artırarak kısa mesafeli seyahatlerde şahsi araç kullanımı yerine paylaşımlı e-skuter kullanımının yaygınlaştırılması ile paylaşımlı e-skuterlerin diğer ulaşım türleri ile entegre, sürdürülebilir bir ulaşım sistemi içerisinde gelişimini sağlamak üzere bu faaliyetlere ilişkin pazara giriş şartlarını ve hizmet üretenler ile hizmetten yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını,
b) Elektrikli skuter ve kullanımına ilişkin 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda sayılan hususlar dışında kalan diğer hususları,
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, karayolunda kullanılacak e-skuterler, paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyeti yapanlar ile bu faaliyetlerden yararlananlar ve bu faaliyetlerde kullanılan her türlü e-skuterleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 66 ncı maddesi, 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: İlgisine göre, Çevre ve Şehircilik Bakanlığını, İçişleri Bakanlığını ya da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
b) e-Devlet (www.turkiye.gov.tr): e-Devlet hizmetlerinin son kullanıcıya farklı erişim kanallarından tek noktadan bütünleşik olarak sunulduğu ortak elektronik platformu,
c) Elektrikli skuter (e-skuter): Hızı en fazla 25 km/saate ulaşan, tekerlekli, fren mekanizmasına sahip, ayak tahtası ve tutamağı olabilen, dikey bir direksiyon mekanizması içerebilen ve ayakta kullanılan elektrikli taşıtı,
ç) Elektronik tebligat sistemi: 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ve bu Yönetmeliğe göre düzenlenen idari para cezalarının, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi hükümlerine göre Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kurulan teknik altyapı üzerinden muhatapların elektronik adreslerine tebliğ edilmek üzere tebliğ evrakının gönderildiği ve elektronik ortamda delillendirilerek tesliminin sağlandığı sistemi,
d) İdare: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
e) Kararname: 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameyi,
f) Kısa unvan: Yetki belgesi sahibinin, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiş markasını veya ticaret sicilinde tescil edilmiş, varsa işletme adını,
g) Paylaşımlı e-skuter: Kullanıcılara kısa süreli e-skuter kiralama imkanı veren elektronik sistemin kullanıldığı hizmetleri,
ğ) Paylaşımlı e-skuter izni (e-skuter izni): Bu Yönetmelik kapsamında yetki belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetlerinde kullanacakları e-skuterler için aldıkları izni,
h) UKOME: Büyükşehir belediyesi ulaşım koordinasyon merkezlerini,
ı) Ulaştırma Otomasyon Sistemi (U-Net): Bu Yönetmeliğe göre faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin, faaliyetlerine ilişkin belirlenen verilerin İdare tarafından tutulduğu, gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla veri paylaşımına açık olduğu/olabileceği sistemi,
i) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyetinde bulunmak isteyen gerçek veya tüzel kişilere faaliyet izni veren ve İdare tarafından düzenlenen belgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hususlar
E-skuter kullanımına ilişkin genel hususlar
MADDE 5 – (1) E-skuter sürücülerinin uyacakları kurallar aşağıda gösterilmiştir:
a) E-skuterin;
1) Ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa taşıt yolunda sürülmesi,
2) Otoyol, şehirler arası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında sürülmesi,
3) İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yan yana sürülmesi,
4) Yaya yollarında sürülmesi,
5) Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmesi,
6) İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülmesi,
7) Manevra için işaret verme halleri dışında tek elle sürülmesi,
8) Kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler veya hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmesi,
b) E-skuterde;
1) Diğer araçlar izlenirken, geçilirken, manevra yapılırken; karayolunu kullananların hareketini zorlaştırıcı, tehlike doğurucu davranışlarda bulunulması,
2) Sürücü dışında başka kişilerin taşınması,
3) Sırtta taşınabilen kişisel eşya harici yük ve yolcu taşınması,
yasaktır.
(2) Kullanılacak e-skuterin; gece diğer araç sürücüleri ve yayalar tarafından rahat bir şekilde fark edilmelerini sağlamak üzere; önde beyaz ışık verecek ve en az 20 metre önü aydınlatabilecek şekilde bir adet far, arkada, kırmızı renkte ışık veren bir lamba ve kırmızı reflektör ile 30 metreden duyulabilecek ses çıkarabilen zil, korna veya benzeri ses aleti ile teçhiz edilmiş olması zorunludur.
(3) E-skuter kullananlar 2918 sayılı Kanunda ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kurallara uymakla yükümlüdürler.
Paylaşımlı e-skuter işletmeciliğine ilişkin genel hususlar
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülecek paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyetleri, ekonomik, güvenli, çevreye olumsuz etkisi en az, fert, toplum ve çevre sağlığı ile bunların güvenliğini, engelli erişilebilirliğini ve trafik güvenliğini olumsuz yönde etkilemeyecek ve kamu yararını gözetecek tarzda serbest rekabet ortamında gerçekleştirilir.
(2) Bu Yönetmeliğe göre yürütülecek paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyetlerinin, ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi esastır.
(3) Paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyeti, sadece yetki belgesi ve paylaşımlı e-skuter izni alan gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılır.
(4) Bu Yönetmeliğe göre düzenlenecek yetki belgeleri ile verilecek e-skuter izinleri, satılamaz ve devredilemez.
(5) Yetki belgesi alanlar, verdikleri hizmetlerden ayrım yapmaksızın, haksız rekabete imkan vermeyecek şekilde, herkesin yararlanmasını ve hizmetin sürekliliğini sağlamak zorundadırlar.
(6) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülecek paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyetlerinin yerine getirilmesi üçüncü şahıslar tarafından engellenemez.
(7) İdare, paylaşımlı e-skuter kullanım ücreti ile ilgili taban ve/veya tavan ücret tarifesi uygulaması getirebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yetki Belgesi ve E-Skuter İzni Almanın Genel ve Özel Şartları
Yetki belgesi almanın veya yenilemenin genel şartları ile faaliyetin geçici durdurulması
MADDE 7 – (1) Yetki belgesi almak veya yenilemek için;
a) Gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olmaları,
b) Tüzel kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş ve ticaret siciline tescil edilmiş olmaları,
c) Faal vergi mükellefi olmaları,
ç) Merkezi adreslerinin bulunduğu yerdeki ticaret odası veya ticaret ve sanayi odası veya esnaf ve sanatkarlar odasından birine kayıtlı olmaları,
d) Elektronik tebligat sistemine üye olmaları,
e) 8 inci maddede belirtilen özel şartları sağlamaları,
f) 24 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen ücreti ödemiş olmaları,
şarttır.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösterecek yabancı gerçek ve tüzel kişilere, 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu hükümleri ile bu Yönetmeliğin belirlediği şartları yerine getirmeleri halinde yetki belgesi verilir.
(3) Birinci fıkranın (c), (ç), (d) veya (e) bendinde belirlenen yetki belgesi alma şartlarından herhangi birinin kaybedilmesi ve kaybedilen şartın veya şartların, kaybedildiği tarihten itibaren doksan gün içerisinde giderilmemesi veya tamamlanmaması halinde, yetki belgesi verilenin bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyeti geçici olarak durdurulur. Bu şekilde faaliyeti geçici olarak durdurulanlara, kaybedilen şartı/şartları sağlaması/tamamlaması halinde faaliyetine yeniden izin verilir.
Yetki belgesi almanın veya yenilemenin özel şartları
MADDE 8 – (1) Yetki belgesi için başvuranların;
a) 500.000 Türk Lirası sermayeye veya işletme sermayesine sahip olması,
b) Standartları İdare tarafından belirlenen ve yapılacak faaliyete uygun bir internet sitesi ile mobil uygulama/uygulamalara sahip olması,
c) Gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin verilerin tutulacağı veri tabanının saklanacağı sunucuların Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde barındırılması ve İdarenin erişimine açık olması,
ç) Seri/plaka/id numaralarını U-Net’e kaydetmek koşulu ile kendilerine ait en az 250 adet e-skutere sahip olması,
d) Güncel hali esas olmak üzere TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, TS ISO/IEC 27001, ISO 45001 kalite belgelerine sahip olması,
şarttır.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları ile iştiraklerinden bu maddede belirtilen sermaye şartı aranmaz.
Yetki belgesi verilmesi ve verilen yetki belgesinin iptali
MADDE 9 – (1) Yetki belgesi almak veya yenilemek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen şartların sağlandığını gösteren belgelerle İdareye başvurur.
(2) Yetki belgesi verilirken, verilen izne; iznin veriliş tarihi, geçerlilik süresi, numarası ile belge sahibinin ticaret unvanı, varsa kısa unvanı, adresi, ticaret odası/esnaf odası sicil numarası, bağlı bulunduğu vergi dairesinin adı ve vergi kimlik numarası (gerçek kişilerde T.C. kimlik numarası) ve benzeri bilgiler yazılır.
(3) Her bir gerçek veya tüzel kişiye sadece bir yetki belgesi verilir.
(4) Adi ortaklıklara yetki belgesi verilmez.
(5) İdare tarafından verilecek yetki belgeleri e-Devlet üzerinden düzenlenir.
(6) İdarece, sunulan belgelerin gerçeğe aykırı olduklarının tespiti halinde, gerçek veya tüzel kişilerin yetki belgesi iptal edilir ve faaliyetleri durdurulur.
Paylaşımlı e-skuter izni verecek merciler
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yetki belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişilerin, paylaşımlı e-skuter faaliyetlerinde kullandıracakları e-skuterler için;
a) Büyükşehir belediyesi kurulu bulunan illerde UKOME’den,
b) Büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde il trafik komisyonundan,
c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen mercilerin görevli ve yetkili olmadığı ve özel kanunlar ile belirlenmiş alanlarda, kendilerine yetki verilmiş ilgili kurum ve işletmelerden,
izin almaları ve 24 üncü maddenin ikinci fıkrasındaki harcı ödemeleri zorunludur.
Paylaşımlı e-skuter izni verilmesine ilişkin esaslar
MADDE 11 – (1) Paylaşımlı e-skuter izni verilmesinde, özellikle toplu taşıma hatları ile entegrasyon, arz/talep dengesi ve haksız rekabete ya da piyasada tekelleşmeye mahal verilmemesi hususları esas alınır.
(2) Büyükşehirlerde izin verilecek her bir ilçedeki nüfusun, büyükşehir olmayan yerlerde belediye nüfusunun en fazla 200’de biri kadar olacak şekilde e-skuter izni verilebilir.
(3) Nüfusun mevsimsel veya dönemsel değişiminin kullanım talebini artırması ile kapasite kullanım durumu ve benzeri gerekçelerle ikinci fıkra ile belirlenen sayı %50’ye kadar artırılabilir.
(4) Nüfusu 20.000’in altında olan belediyelerde ikinci fıkra ile belirlenen e-skuter izni sayısı 3 katına kadar artırılabilir.
(5) Her bir yetki belgesi sahibine, ikinci fıkrada belirlenen e-skuter sayısının beşte birini aşmamak kaydıyla e-skuter izni verilir.
(6) Özel kanunlar ile korunan ve yetkili kurum/işletme uhdesindeki alanlarda (havalimanları, üniversite kampüsleri, hastaneler, milli parklar ve benzeri) verilebilecek e-skuter izin sayısı için bu maddede belirtilen sınırlamalar uygulanmaz.
Paylaşımlı e-skuter izni verilmesi
MADDE 12 – (1) 11 inci maddedeki esaslar çerçevesinde UKOME ve il trafik komisyonlarınca, sorumluluk sahalarında verilecek e-skuter sayıları, her bir yetki belgesi sahibinin başvuruda bulunabileceği azami e-skuter izni sayısı, e-skuterlerin kullanılmayacağı alanlar, başvuru süreci ve talep edilebilecek diğer şartlara ilişkin karar alınır ve alınan bu karar son başvuru tarihinden en az 10 gün önce ilgili kurumların internet sayfasında duyurulur.
(2) Başvurular büyükşehir belediyesi kurulu bulunan illerde UKOME, büyükşehir belediyesi kurulu bulunmayan yerlerde il trafik komisyonu başkanlığına yapılır. Başvurular her bir belediye için ayrı ayrı değerlendirilir, 60 gün içinde karar alınarak sonuçlandırılır ve duyurulur. Yapılan değerlendirme sonucunda; talep edilen e-skuter izni sayısının, verilebilecek e-skuter izin sayısının;
a) Üstünde olduğu durumlarda, yetki belgesi sahibi başvurucular arasında talep ettikleri sayılar ile orantılı olarak eşit şekilde e-skuter izni verilir.
b) Altında olduğu durumlarda, e-skuter izni düzenlenmesini müteakip 6 ay içerisinde ilgisine göre UKOME veya il trafik komisyonlarınca varsa ilave talepler alınır. E-skuter izni alan yetki belgesi sahipleri haricinde yeni talep olmaması durumunda, 11 inci maddenin beşinci fıkrasındaki kısıta bakılmaksızın izin alan yetki belgesi sahiplerinin ilave e-skuter izni talepleri (a) bendinde belirtilen usule göre karşılanır.
(3) Bu maddeye göre alınacak kararlarda;
a) Her bir yetki belgesi sahibi için verilecek e-skuter izni sayısı ile hangi ilçe veya belediyede faaliyet gösterileceğinin,
b) E-skuter izni verilen gerçek veya tüzel kişiliğin yazılı olduğu listenin,
c) İzin verilen e-skuterlerin varsa kullanılamayacağı yasaklı bölgelerin,
ç) E-skuterler için, 25 km/saati aşmamak kaydıyla bölgelere göre belirlenen azami hız sınırının,
belirtilmesi zorunludur.
(4) Özel kanunlar ile korunan ve yetkili kurum/işletme uhdesindeki alanlarda (havalimanları, üniversite kampüsleri, hastaneler, milli parklar ve benzeri) verilebilecek e-skuter izni sayısının tespiti, başvuru süreci ve ilan ile yetki belgesi sahiplerine e-skuter izni verilmesine ilişkin iş ve işlemler, ilgili kurumlar/işletmeler tarafından yürütülür.
(5) Bu maddeye göre alınan kararlar; olumlu ise üçüncü fıkrada belirtilen bilgiler ile birlikte 7 iş günü içerisinde U-Net’e, olumsuz ise 15 iş günü içerisinde gerekçesiyle birlikte yazılı olarak İdareye bildirilir.
(6) UKOME/il trafik komisyonları tarafından verilen paylaşımlı e-skuter izin sayısının, verilebilecek azami sayıya ulaşmadığı durumlarda, her 6 ayda bir yeniden değerlendirme yapılarak e-skuter izni talepleri bu maddeye göre değerlendirilir.
(7) E-skuter izni verilen yetki belgesi sahipleri, bu maddeye göre e-skuter izninin düzenlendiği tarihten itibaren en geç 45 gün içerisinde e-skuterlerini sahada bulundurmak zorundadır.
Yetki belgesi ve e-skuter izin süresi ile yenilenmesi
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında verilen ve yenilenen yetki belgelerinin süresi 5 yıldır. Ancak süresi bitmeden yenilenen yetki belgeleri için, yetki belgesinde kalan süre, yenilenen belgenin geçerlilik süresine ilave edilir.
(2) 12 nci maddeye göre verilecek e-skuter izin süresi, e-skuter izninin verildiği karar tarihinden itibaren 2 yıldır. Ancak 2 yılın sonunda yeni başvuru olmaması durumunda ve 24 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirlenen harcın ödenmesi kaydıyla, bu fıkrayla belirlenmiş süre başka bir işleme gerek kalmaksızın izni veren merci tarafından 1 yıl daha uzatılabilir.
(3) Mevsimsel veya dönemsel nüfus değişikliklerinin olduğu yerlerde ilgili merciler tarafından 2 yıldan daha kısa süreyi kapsayan e-skuter izni verilebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bölünme, Birleşme, Tür Değişikliği ve Hizmet Sözleşmesi
Bölünme, birleşme ve tür değişikliği
MADDE 14 – (1) Tüzel kişiliklerin, bölünmeleri, birleşmeleri ve tür değiştirmeleri halinde aşağıdaki kurallar uygulanır:
a) Yetki belgesi verilmiş bir tüzel kişiliğin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa uygun olarak bölünmesi halinde; tüzel kişiliğe verilmiş yetki belgesi, yeni ortaya çıkan tüzel kişiliklerden sadece birine verilebilir. Bunun için, bölünme sonucunda ortaya çıkan tüzel kişiliklerin, yetki belgesinin verileceği tüzel kişilik lehine noter onaylı muvafakatname vermeleri şarttır. Bu bentle ilgili İdare tarafından ayrıca düzenleme yapılabilir.
b) Yetki belgesi verilmiş veya verilmemiş bir tüzel kişiliğin 6102 sayılı Kanuna uygun olarak aktif ve pasifiyle bir başka yetki belgesi sahibi tüzel kişiyle birleşmesi halinde; bu birleşmeye göre birleşilen tüzel kişilik adına yetki belgesi yeniden verilir.
c) Yetki belgesi verilmiş bir tüzel kişiliğin 6102 sayılı Kanuna uygun olarak tür değiştirmesi halinde; yetki belgesi, yeni ortaya çıkan tüzel kişiliğe verilir.
(2) Bu maddeye göre yapılan/yapılacak işlemler için;
a) Bu Yönetmelikle belirlenmiş tüm şartların sağlanmış olması,
b) Bu Yönetmeliğe göre yetki belgesinin faaliyetinin durdurulmamış olması,
şarttır.
(3) Bu maddeye göre verilecek yetki belgeleri kapsamında daha önce izin alınmış e-skuterler için 24 üncü maddenin ikinci fıkrasına göre ayrıca harç alınmaz.
Hizmet sözleşmesi
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerle ilgili yetki belgesi sahipleri ile hizmetten yararlananlar arasında sözleşme yapılması zorunludur.
(2) Yapılacak sözleşmenin elektronik olarak yapılması ve onaylanması mümkündür.
(3) Bu madde kapsamında yapılacak sözleşmede, yetki belgesi sahibinin adı/unvanı, yetki belgesi numarası, adresi, vergi kimlik numarası (gerçek kişilerde T.C. kimlik numarası), hizmetten yararlanan tarafın adı, soyadı, cinsiyeti, Türk vatandaşı ise T.C. kimlik numarası, Türk vatandaşı değilse uyruğu, pasaport numarası veya varsa yabancı kimlik numarası ile hizmetten yararlanma bedelinin bulunması şarttır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Sorumluluk, Yükümlülük ve Haklar
Yetki belgesi verilenlerin yükümlülükleri
MADDE 16 – (1) Yetki belgesi sahipleri, sadece izin aldıkları belediye/bölge sınırları içerisinde faaliyette bulunabilirler. E-skuterlerin izin alınmayan bir belediye/bölge sınırları içerisinde kullanılması durumunda, söz konusu e-skuterlerin 48 saat içerisinde izin alınan belediye/bölge sınırları içerisine getirilmesi zorunludur.
(2) Yetki belgesi sahipleri, yapacakları faaliyetlerle ilgili olarak, e-skuterlerin seri/plaka/id numaraları ve konum bilgileri ile 15 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen bilgileri, verilen hizmetin bitişine kadar U-Net’e işlemek/iletmek zorundadırlar.
(3) Yetki belgesi sahipleri, firmalarında meydana gelen unvan, adres ve sermaye şartını kaybedecek şekildeki sermaye azaltışlarını, değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren doksan takvim günü içinde İdareye elektronik olarak bildirmekle yükümlüdürler.
(4) Yetki belgesi sahipleri, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununda ön görülen tedbirler, kaideler ve yasaklamalara uygun olarak faaliyette bulunmaktan sorumludurlar. Bu fıkraya aykırılığın tespiti halinde, bu durum ilgili mercilere iletilir.
(5) Yetki belgesi sahipleri, çevreyi ve insan sağlığını koruma, çevre kirliliğini önleme amacıyla yürürlüğe konulan mevzuat hükümlerini bilmek ve faaliyetlerini bunlara uygun olarak yürütmekten sorumludurlar.
(6) Yetki belgesi sahiplerinin, hizmet alanlara ait bilgilerin gizliliği ve güvenliğine ilişkin; her türlü bilgiyi açığa vurmaları, üçüncü kişilere bilgi vermeleri veya herhangi birinin bunları yapmasına neden olmaları yasaktır. Bu fıkraya aykırılığın tespiti halinde, 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri çerçevesinde ilgili mercilere bilgilendirme yapılır.
(7) Yetki belgesi sahipleri, hizmetten yararlananlara hizmetleriyle ilgili çevrimiçi (mobil/internet) eğitim vermek ve bu eğitimin tamamlanıp tamamlanmadığını kontrol etmekle yükümlüdürler.
(8) Yetki belgesi sahipleri, e-skuterin kullanımı sırasında kask, dizlik, reflektörlü ceket gibi koruyucu ve görünürlüğü artırıcı ekipmanların giyilmesi konusunda hizmetten yararlananları bilgilendirmekle yükümlüdürler.
(9) Yetki belgesi sahipleri, 15 yaşını bitirmemiş olanlara hizmet veremez.
(10) Yetki belgesi sahipleri, UKOME/il veya ilçe trafik komisyonu tarafından belirlenen hız sınırları çerçevesinde e-skuterlerini kullandırırlar. Girilmesi yasak bölgeler ve hız limitleri için coğrafi çitleme uygulanır ve coğrafi çitleme verileri U-Net üzerinden İdare ile paylaşılır.
(11) Yetki belgesi sahipleri, faaliyet gösterdikleri il için aldıkları toplam e-skuter izin sayısını aşmamak kaydıyla, faaliyet gösterdikleri ilçede/bölgede izni aldıkları toplam e-skuter sayısının %70’inden az (Kasım-Şubat döneminde %40 olarak uygulanır) %130’undan fazla e-skuter bulunduramazlar. Bu uygulamada e-skuter sayısı kontrolü için 00:00-23:59 saatleri esas alınarak bir tam günlük izleme yapılır.
(12) Yetki belgesi sahipleri, kullanıcılarına 7 gün 24 saat esasına göre hizmet verebilecek kapasitede bir çağrı merkezi veya aynı amaçla hizmet edecek mobil uygulama bulundurmakla yükümlüdürler.
(13) Yetki belgesi sahipleri, kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler ve hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilen e-skuterlerini iki saat içerisinde toplamakla yükümlüdürler.
(14) Yetki belgesi sahipleri, hizmet verecekleri e-skuterlerin en az % 30’u için, e-skuterlerin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayımlanacak tebliğ ile belirlenecek yerlilik esaslarına uygunluğunu gösteren TSE Uygunluk Belgesi almakla yükümlüdürler.
(15) Yetki belgesi sahipleri, unvan veya varsa kısa unvanlarını ve seri, plaka veya id numaralarından birini izni aldıkları e-skuterlerin en az bir yerine görülebilecek şekilde yazdırmak zorundadırlar.
(16) Yetki belgesi sahipleri, e-skuterlerle ilgili hizmetten yararlananların yapmış oldukları trafik kural ihlallerinin 2918 sayılı Kanun kapsamında işlem yapılacağını kullanıcılara bildirmekle yükümlüdürler.
(17) Yetki belgesi sahipleri, kullandıracakları e-skuterleri 5 inci maddenin ikinci fıkrasına uygun olarak teçhiz etmek zorundadırlar.
(18) Yetki belgesi sahipleri, faaliyetleriyle ilgili olarak İdarece yayımlanan düzenleyici işlemlere uymakla yükümlüdürler.
Hizmetten yararlananların hakları
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki paylaşımlı e-skuter hizmetinden yararlananların, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerinden doğan hakları saklıdır.
(2) Yetki belgesi verilenler, hizmetten yararlananlara kusursuz hizmet vermek zorundadırlar. Kusursuz hizmet, hizmetten yararlananların hakkıdır.
ALTINCI BÖLÜM
İstatistik ve Bilgi Paylaşımı
İstatistik
MADDE 18 – (1) İdare tarafından, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin genel seyrinin tespiti ve politika oluşturulması bakımından bu faaliyetlere ilişkin güvenilir verilere dayalı istatistikler oluşturulur.
(2) İdare oluşturduğu istatistikleri gerektiğinde yayımlar.
Bilgi paylaşımı
MADDE 19 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetler, bu faaliyetleri yürüten gerçek ve tüzel kişiler ile kullanılan e-skuterlere ait İdare tarafından elektronik ortamda tutulan verilerin ilgili kamu idareleriyle; ilgili kamu idarelerince elektronik ortamda tutulan verilerin de ihtiyaç halinde İdare ile paylaşımı esastır.
(2) Talep edilmesi halinde; birinci fıkraya göre İdare tarafından elektronik ortamda tutulan veriler, tâbi olduğu usul ve esaslar ilgili Bakanlıklarca yayımlanan yönetmeliklerle belirlenen ve ilgili kamu idarelerinin denetimine tabi kuruluşlarla; bu kuruluşlarca elektronik ortamda tutulan veriler de İdare ile paylaşılır.
(3) Elektronik ortamda paylaşılan verilerin gizliliğinin korunmasından veriyi alan taraf sorumludur. Bilgi paylaşımına ilişkin usul ve esaslar yapılacak protokollerle belirlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Tutanaklar
Denetim
MADDE 20 – (1) Yetki belgesi verilenlerin bu Yönetmelik kapsamında yer alan faaliyetleri İdarenin denetimine tâbidir.
(2) İdare yapacağı denetimleri; doğrudan yapabileceği gibi, Kararnamenin 28 inci maddesinin birinci fıkrasının verdiği yetkiye dayanarak bu Yönetmeliğin 21 inci maddesinde belirtilen personel eliyle de yapabilir.
(3) İdare ve yetkili diğer kurum ve kuruluşlar, denetim faaliyetleri sırasında iş birliği içerisinde ve koordineli olarak görev yapar.
(4) Yetki belgesi sahiplerinin, denetim yapmakla görevli/yetkili olanlar tarafından istenilen belgeleri vermesi zorunludur.
(5) Bu Yönetmeliğe göre yapılacak denetimlere ilişkin usul ve esaslar ayrıca belirlenir.
(6) Denetimle ilgili diğer mevzuat hükümleri saklıdır.
Denetimle görevli ve yetkili kuruluşlar
MADDE 21 – (1) Paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyeti yapanlar ile bu faaliyetlerden yararlananlar ve bu faaliyetlerde kullanılan her türlü e-skuterlerle ilgili olarak, İdare ile belediye denetim birimleri, bu Yönetmeliğin kendilerine yüklediği görev ve yetkileri doğrudan yerine getirir ve kullanırlar.
(2) Denetimle görevli ve yetkili kılınanlar, Kararname ile bu Yönetmelik esaslarına göre denetim görevlerini yerine getirmek ve denetimler sırasında tespit ettikleri kusurlar için tutanak düzenlemekle yükümlüdürler.
(3) E-skuterlerin 2918 sayılı Kanun kapsamına giren alanlarda mevzuatta belirtilen kurallara, şartlara, hak ve yükümlülüklere uygun olarak kullanımı hususundaki denetimler Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı kolluk personelince yerine getirilir.
İdari yaptırımlar
MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin ihlali durumunda, Kararnamenin 28 inci maddesinin birinci fıkrasına göre aşağıdaki idari para cezaları uygulanır. Buna göre;
a) 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına, 10 uncu maddenin birinci fıkrasına veya 16 ncı maddenin on dördüncü fıkrasına aykırı davrananlara on bin Türk Lirası (10.000 TL),
b) 6 ncı maddenin birinci, ikinci, beşinci veya altıncı fıkralarına, 15 inci maddenin birinci fıkrasına, 16 ncı maddenin birinci, ikinci, üçüncü, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, on üçüncü, on beşinci, on altıncı, on yedinci veya on sekizinci fıkralarına aykırı davrananlara bin Türk Lirası (1.000 TL),
c) 16 ncı maddenin on birinci fıkrasına aykırı davrananlara, ilk aykırılıkta bin Türk Lirası (1.000 TL), ikinci aykırılıkta on bin Türk Lirası (10.000 TL), üçüncü aykırılıkta elli bin Türk Lirası (50.000 TL),
ç) 16 ncı maddenin on ikinci fıkrasına aykırı davrananlara beş bin Türk Lirası (5.000 TL),
idari para cezası uygulanır. Ayrıca, bu fıkranın (c) bendine göre üçüncü aykırılık nedeniyle idari para cezası verilenlerin yetki belgesi kapsamındaki faaliyetleri 6 ay süreyle geçici olarak durdurulur.
(2) Bu Yönetmelikte belirtilen kusurları işleyenler hakkında, 21 inci maddede belirtilen görevliler tarafından idari para cezası düzenlenir.
(3) Birden fazla kusurun bir arada işlenmesi halinde her kabahat için ayrı idari para cezası karar tutanağı düzenlenir.
(4) E-skuter ile ihlallerde bulunulması halinde, her bir e-skuter için ayrı ayrı idari para cezası uygulanır.
(5) İdari para cezalarına ilişkin diğer hususlarda ilgili mevzuat hükümleri esas alınır.
(6) Bu maddeye göre düzenlenecek tutanaklar, elektronik olarak da düzenlenebilir. Elektronik olarak düzenlenecek tutanaklara ilişkin hususlar, İdare tarafından düzenlenir.
Geçici durdurma ve iptal
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmeliğe göre yapılacak geçici durdurma ve iptal işlemleri, geçici durdurma işleminin ilgili yetki belgesi sahibine bildirim tarihini takip eden otuzuncu günde yürürlüğe girer. Bu durum, işlem tesis edilen yetki belgesi kapsamında e-skuter izni veren mercie bildirilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Ücretler ve Yeniden Değerleme Oranı
Ücretler
MADDE 24 – (1) İdare tarafından verilecek yetki belgesi için 10.000 TL ücret alınır. Bu ücret, İdarenin döner sermaye işletmesinin ilgili hesaplarına yatırılır.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında yetki belgesi almış firmalardan faaliyetlerinde kullandıracakları e-skuterler için işgal harcı 2464 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinde belirtildiği şekilde, ilgili belediyeye ödenir. Yetki belgesi almış firmalardan bu fıkrada belirtilen harçların konusunu oluşturan hususlarda ayrıca ücret alınamaz.
(3) Yetki belgesi için ödenmiş olan ücretler iade edilmez.
Yeniden değerleme oranı
MADDE 25 – (1) 24 üncü maddenin birinci fıkrası ile belirlenen ücretler her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Kanun uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır. Bu Yönetmelik kapsamındaki idari para cezaları ise 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesinin yedinci fıkrası hükümlerine göre yeniden değerlemeye tabi tutulur.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Alt düzenleyici işlemler
MADDE 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması amacıyla alt düzenleyici işlemler yapılabilir.
Sürelerin başlangıcı, bitişi ve nüfus sayıları
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmeliğe göre düzenlenen belgelerde belirtilen geçerlilik tarihleri hariç diğer süreler, işlem tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar. Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş günü mesai bitimine kadar uzar.
(2) Bu Yönetmelikte belirtilen ve belli bir süre içinde tekrarı halinde idari yaptırım gerektiren fiiller için söz konusu sürenin belirlenmesinde başlangıç tarihi olarak ilk fiilin işlendiği tarih esas alınır.
(3) Bu Yönetmelikle belirlenen nüfus sayılarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan yıl sonu nüfus sayıları esas alınır.
Bildirim
MADDE 28 – (1) Bu Yönetmeliğe göre idari para cezaları, geçici durdurma ve iptallere ilişkin bildirimler, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununa ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre yapılır.
Paylaşımlı e-skuter izni
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde 12 nci maddenin birinci fıkrası gereği ilgili kurumların karar alması zorunludur.
Yerlilik oranı
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 16 ncı maddenin on dördüncü fıkrası, 31/12/2024 tarihine kadar uygulanmaz.
Kalite belgesi zorunluluğu
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) 1/1/2022 tarihinden önce yapılan yetki belgesi başvurularında, 8 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen belgelere ilişkin başvuru yapılmış olması ve başvuruya ilişkin belgelerin sunulması kaydıyla söz konusu belgelerin ibraz edilmesi zorunlu değildir.
Muafiyet
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Özel kanunlar ile korunan ve yetkili kurum/işletme uhdesindeki alanlar hariç olmak üzere, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce paylaşımlı e-skuter işletmeciliği yapan gerçek veya tüzel kişiler, 31/7/2021 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır. Ancak bu Yönetmelik kapsamında e-skuter izinleri düzenlenen ilçeler/bölgeler için muafiyetler iptal edilir.
Yürürlük
MADDE 29 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 30 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma ve Altyapı, Çevre ve Şehircilik ile İçişleri Bakanları birlikte yürütür.
