“Çikolata ve Kakao”, birçok insanın vazgeçilmezleri arasında ve dünyada 98 milyar dolarlık bir endüstri.
Çikolatanın hammaddesi olan Kakao ağacı (theobroma cacao) tropik bölgelere özgü bir bitki. Yalnızca kuru dönemlerin az olduğu nemli, düzenli yağışa sahip iklimlerde yetişebiliyor. Yalnızca ekvatorun 10 derece kuzeyi ile 10 derece güneyi arasındaki dar bir şeritte üretilebiliyor.
Fildişi Sahili ve Gana dünyadaki üretimin yarısını gerçekleştiriyor.
Bir ağacın bir yıl boyunca ürettiği meyveden ancak yarım kilo kakao elde edilebiliyor.
“Çikolata ve Kakao” Uyuşturucu Madde Midir?
Amerikalılar kısa bir süre önce tatlı yiyeceklerin niçin uyuşturucu gibi etkilediğini farelerde inceledi. Farelerdeki “yeme krizi” eğilimi araştırmacıları beklenmeyen bir beyin bölgesine ve bedende üretilen bir opioide yöneltmiş. Fakat daha fazla yemek, daha fazla istek anlamına gelmiyor. Deneyler önce farelerin beynindeki opioidlerin (enkefalin ve dinorfin) oranı minik doku sondalarıyla ölçüldükten sonra, kemirgenlere içi çikolatalı renkli draje verilmiş. Farelerin açlığı gerçekten de büyükmüş. 20 dakikada ortalama olarak 10 draje (10 g) yemişler. Bu oran yetmiş kiloluk bir insan bedenine göre hesaplandığında iki kilodan fazla çikolata demek ki en büyük çikolata fanatiği bile bu kadar çok yiyemez. Bu kadar çok çikolata yiyen farelerin mide içeriğine paralel olarak enkefalin oranı artarken, dinorfin miktarı artmamış. Bu verilerden yola çıkan araştırmacılar birkaç beyin bölgesini inceledikten sonra aradıklarını dorsal neostriatum bölgesinde bulmuşlar. Yirmi dakikalık çikolata tüketiminin ardından buradaki enkefalin değerleri yüzde ellinin üzerinde artmış. Bu beyin bölgesi bugüne dek harekete bağlı etkinliklerle ilişkilendiriliyordu. Fakat daha sonraki deneylerle bu değerlerin çiğnemeye ve diğer hareketlere bağlı olarak çıkabileceği düşünülmüştü. Araştırmanın ikinci bölümünde, çikolata yeme isteğinin kimyasal maddelerle tetiklenmesi halinde ne gibi sonuçların ortaya çıkacağını görebilmek için tüm farelere aynı zamanda dorsal neostriatum bölgesinde yapay olarak üretilen opioid damgo aşılanmış. Bu şekilde gerçek bir yeme krizi ortaya çıkmış. Kemirgenler bir saat içinde on yedi draje yemişler. Bu bir insanın üç buçuk kilo çikolata yemesiyle eşit. Çikolata yemenin zevk vermekten çok, uyuşturucu etkisi yaptığını araştırmacılar son bir deneyle öğrenmişler. Bu amaçta kimyasal maddenin ve buna uygun beyin bölgesinin sübjektif keyfi ne kadar artırdığını ölçmüşler. Farelerde bunu ölçmek için yeme sırasında yüz ve ağız bölgesindeki hareketlere dikkat ediliyor. Örneğin tıpkı insan gibi fare de tatlı yiyeceklerin ardından dudaklarını yalar. Kemirgenlere yapay opioid aşılandığında bu ve diğer davranışlar değişmemiş. Yani fareler daha fazla çikolata yemelerine rağmen zevk alma faktörü yükselmemiş. İnsanlarda aynı beyin bölgesi, şişmanların yemek yemeleri sırasında veya bağımlıların uyuşturucu kullanmaları halinde etkinleşiyor.
Araştırmacılar, enkefalin ya da başka bir maddenin, farelerin çikolatayı daha çok sevmesine sebep olmadığını, ancak salgılanan beyin kimyasallarının çikolata yemeye devam etme arzusu yarattığını ifade etti.
Hareket etmede rol oynadığı düşünülen neostriatum adlı bölgenin böyle bir rolü olmasının şaşırtıcıdır ve bulgular insanlardaki aşırı yemek yeme eğilimi hakkında fikir vermektedir.
İşlevi hakkında daha fazla bilgi elde edilen enkefalin hakkında, “Obez insanların yemek yendiği ve uyuşturucu bağımlılarının da uyuşturucu kullanılan sahneler gördüğü zaman, beyinlerinin neostriatum bölgesinin aktif olduğunu gösteren sonuçlar elde edilmiş. Enkefalinin farelerdeki etkisi, bu nörotransmiterin aşırı tüketim ve bağımlılığın bazı türlerine sebep olabileceğini göstermektedir.
Kakao Yeni Kokain Mi?
Kakao, Avrupa'da artık alternatif ve 'sağlıklı' bir uyuşturucu olarak görülüyor. Kakao dolaşım sistemine endorfin enjekte ediyor, çikolata beyninize ulaşıyor ve kişilerde mutluluk hissine yol açıyor. Ayrıca kakaonun içindeki yüksek magnezyum miktarı kasların gevşemesini sağlıyor. Amerika Klinik Beslenme Tıp Dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre kakaonun içindeki flavanoidler de kan dolaşımını ve bilişsel işlevleri geliştiriyor. Ancak kakao solumanın henüz bağımlılık yaratıp yaratmadığı bilinmiyor.
Avrupa’dan bir bilim adamına göre, "Kakao solumanın etkileri henüz araştırılmadı. Çikolatanın oldukça bağımlılık yapan bir içeriği var ve beyinde etki yarattığı bir gerçek."
Bazı araştırmacıların düşündüğü gibi çikolata uyuşturucu bir madde.
Üstelik çikolatayı solumak, yemekten daha hızlı ve büyük bir etki yaratıyor.
Bu ilginç akım henüz yeni olduğu için, kakaonun uyuşturucu olarak kullanılması denetlenmiyor.
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti
Madde 188- (1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Madde Gerekçesi
Madde 188- Bu maddede, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin imal ve ticareti suçuna ilişkin hükümler düzenlenmiştir. Burada uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin nelerden ibaret bulunduğu tanımlanmadığı gibi, bunların teker teker gösterilmesi yoluna da gidilmemiştir. Bunun nedeni, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ve aynı etkiyi yapan ilâç ve sentetiklerin kötüye kullanılmalarının yaptırım altına alınarak güçlü bir sosyal savunmanın sağlanmasıdır. Böylece, psikotrop madde olarak, uyuşturucu veya uyarıcı etkisi yapan ve kişilerde bağımlılık meydana getiren bütün maddelerin, bu suçun konusunu oluşturacağı kabul edilmiştir.
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak
Madde 191- (Değişik: 18/6/2014 – 6545/68 md.) (1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Madde Gerekçesi
Madde 191- Madde metninde, izlenen suç politikası gereği olarak, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak değil, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak fiilleri suç olarak tanımlanmıştır. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, aslında tedavi ve terapiye ihtiyaç duyan bir kişidir. Bu nedenle, maddenin ikinci fıkrasında, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişinin, tedaviye ve denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulması gerektiği kabul edilmiştir.
Sonuç
TCK 188. madde gerekçesinde, psikotrop madde olarak, uyuşturucu veya uyarıcı etkisi yapan ve kişilerde bağımlılık meydana getiren bütün maddelerin, bu suçun konusunu oluşturacağı kabul edilmiştir.
Amerikalı bilim adamlarının çikolata ve kakao üzerine yaptıkları deney ve Avrupa ülkelerinin bazılarında kakao tozunun kokain maddesinin kullanım şekli ile aynı biçimde kullanılması çikolatanın oldukça bağımlılık yapan bir içeriği olduğunu ve beyinde uyuşturucu etkisi yarattığını ortaya koyuyor.
Yapılan araştırmalara göre, çikolata tüketen bir insanın daha önce ulaştığı haz seviyesini tekrar yakalayabilmesi için yediği çikolatanın dozunu yükseltmesi gerekiyor.
KAYNAKÇA
https://www.bbc.com/turkce/haberler-36940275
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-43136241
Alexander DiFeilceantonio (Michigan Üniversitesi)
https://www.ntv.com.tr/turkiye/cikolata-beyinde-uyusturucu-etkisi-yapiyor,9mujwJvDWk6z1JOy_W8Tyg
https://www.e-psikiyatri.com/cikolata-uyusturucu-etkisi-yapiyor