Angarya, bir kimseye, o kimse üzerinde sahip olunan otoriteye dayanarak bedelini ödemeden bir iş yaptırmaktır. Hükümdar, derebeyi veya köy ağası gibilerine tabi olan kullar onların istedikleri işleri bedelsiz olarak yaparlar. Angarya yasaklanalı çok olmuştur. Anayasamız da "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır" der.


Ancak avukat stajyerlerine angarya serbest ve hatta kanun gereği zorunludur!
Stajyerin avukat olabilmesi yanında staj yaptığı avukatın olumlu rapor vermesine bağlıdır. Bu raporun neye göre düzenleneceği belli değildir. Staj yaptıran avukat rapor vermezse, ya da olumsuz görüş bildirirse ne yapılabileceği belli değildir; bir şey yapılabilse bile uğraşmak daha fazla kayıpla sonuçlanır. Dolayısıyla stajyerleri avukat olması usta avukatın iki dudağının arasında gibidir. Meslekte yetkinleşebilmek için usta avukatın "göstermesine" de muhtaç olması da eklenince stajyer avukatların yanında staj yaptıkları usta avukatların kulu, kölesi haline gelmesi de kaçınılmaz olur.


Stajyerler ustalarının vereceği araştırma, evrak takibi, dilekçe yazmak gibi işleri yapmak ve bazı hallerde tek başına bir kısım duruşmalara katılarak avukatın yapacağı işleri yapabilir. Staj ilişkisi kötüye kullanılmak istenirse çay kahve yapmak, büroyu temizlemek, çanta taşımak gibi işler de staj kapsamına sokulabilir. Sözün özü avukat ile stajyer arasındaki ilişki, bir usta/kral - çırak/kul ilişkisi gibidir. Stajyerler avukatlık işlerde ve diğer işlerde çalıştırılabilirler.


Buna karşın stajyerler çalışmaları karşılığında ücret talep edemezler. Avukatlar da stajyerleri resmiyette çalıştıramazlar ve resmiyette ücret ödeyemezler; hatta, ayıp olmasa staj yaptırma ücreti bile talep edebilirler. Buna karşın hakim ve savcı stajyerlerine devlet resmen maaş öder.
Avukatların yanlarında staj yapan stajyerler üzerindeki otoritelerine dayanarak ücret ödemeden neredeyse her işi yaptırmaları angarya değil midir?

Hani angarya yasaktı!
Not: Gelişmiş hukuk sistemlerinde stajyerlere iyi ücret ödenir ve hatta asgari miktarı bile belirlenir. Ülkemizde ise bildiğim avukatların hepsi kanunun bu hükmünü takmazlar; stajyerlerine gönüllerinden kopan bir ücreti gayrı resmi olarak öderler. Avukatlık kanununun gerçekleri görmesi ve stajyerlerin ücretini ve çalışan statüsünü garanti edecek şekilde değiştirilmesi gerekmektedir.

Av. Mehmet GÜN

"Yazarın izni ile Facebook/Mehmet Gün sayfasından aynen alınmıştır."