Boşanma davaları çekişmeli ve çekişmesiz (anlaşmalı) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davası usulüne göre tarafların talepleri doğrultusunda hazırlanacak bir protokol ve dava dilekçesi ile açılmaktadır. Hazırlanan protokolün hakim tarafından kabul görmesi gerekmektedir. Kabul görmeyen protokol hakim tarafından değiştirilebilmektedir. Yine usulüne göre hazırlanmayan protokol ve takip edilmeyen süreç, işlemleri sürüncemede bırakabilmektedir.
Anlaşmalı boşanma talep ettiğimizde başvuracağımız merci görevli aile mahkemesidir eğer bulunulan yerde aile mahkemesi yok ise, bu davalara Asliye Hukuk Mahkemeleri, Aile mahkemesi sıfatı ile bakar ve süreci bu mahkemeler yönlendirir.
Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların, boşanmanın mali sonuçlarını (nafaka, maddi-manevi tazminat) ve müşterek çocukların durumunu (velayet, kişisel ilişki) düzenledikleri bir sözleşmedir. Bu sözleşmenin, hâkim tarafından uygun bulunması şarttır.
TMK md.166/3’e göre; “…hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.”
Duruşmada taraflar dinlenir ve protokol de uygun bulunursa tarafların boşanmasına karar verilir. Boşanma kararının kesinleşmesi için, gerekçeli kararın yazılıp taraflara tebliğ edilmesinden sonra tarafların iki haftalık süre içerisinde kanun yollarına başvurmaması gerekir. Burada da yine tarafların süreci hızlandırma imkânı bulunmaktadır. Bu durumda karar kesinleşir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle açılan bir çekişmeli boşanma davasını; taraflar, bizzat beyanda bulunup, boşanma ve fer’ileri konusunda anlaştıklarını ve düzenledikleri protokol gereğince anlaşmalı boşanmaya karar verilmesini istediklerini söyleyerek anlaşmalı boşanma davasına çevirebilir. Özel boşanma sebeplerine dayalı çekişmeli boşanma davaları ise usulüne uygun yapılacak bir ıslah halinde anlaşmalı boşanma davasına çevrilebilir.
Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için;
- Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
- Eşlerin birlikte başvurması veya bir eşin, diğerinin davasını kabul etmesi gerekir.
- Mahkeme tarafları bizzat ve aynı anda dinlemeli ve tarafların iradelerini serbestçe açıkladığına kanaat getirmelidir.
- Anlaşmalı boşanma protokolü mahkemece uygun bulunmalıdır.
- Protokolde boşanmanın mali sonuçları ve müşterek çocukların durumu düzenlenmiş olmalıdır.
Tarafların hak kaybına uğrayabilecekleri göz önüne alındığında profesyonel bir yardım almak kişilerin yararına olabilir. Avukatların, hukuki süreçteki etkin rolü çok önemlidir. Usulüne göre hazırlanmış protokol ve dava dilekçesi ile anlaşmalı boşanma davasında tek celsede karar çıkmaktadır. Sürecin daha hızlı sonuçlanması ve tarafların herhangi bir maddi veya hukuki kayba uğramaması için bir avukat ile anlaşmak ve hukuki destek almak daha sağlıklı olacaktır.
