Bizlere çok sık yöneltilen sorulardan biri de “Eşim yurtdışında, nasıl boşanabilirim?” Burada birkaç ihtimal var ve oldukça meşakkatli bir süreç olduğunu baştan söylemek lazım. Açıklayalım:

Türk Milletlerarası Özel Hukuk Mevzuatı’nın 14. Maddesine göre; Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır. 

Bu hüküm kısaca, Türk vatandaşı birinin yabancı uyruklu eşinden ayrılması için Türk Hukuku’nun uygulanacağı anlamına gelir. Diğer bir deyişle, Türkiye’de boşanma nasıl gerçekleşiyorsa yabancı uyruklu eşle boşanma işlemleri de aynı şekilde yapılacaktır. Yani, Aile mahkemelerinde anlaşmalı ya da çekişmeli boşanma davası açılacaktır.

Daha kolay anlaşılması için ihtimaller üzerinden açıklayacak olursak:

1- Yurtdışında ya da Türkiye’de herhangi bir boşanma davası açılmamışsa:

Burada handikaplı olan husus şudur: Türkiye’de yaşayan biri örneğin Rusya’da yaşayan eşinden boşanmak istiyorsa bu çok uzun süren bir dava sürecine adım atmak anlamına gelir. Ortalama 3-5 yıl arası sürer. 

Ancak; eğer yurtdışındaki eş Türkiye’den bir avukat tutarak davayı kabul ettiğine ilişkin bir beyanda bulunursa dava hızlı bir şekilde sonlanabilir.

2- Yurtdışında boşanma gerçekleşmişse fakat Türkiye’de boşanma gerçekleşmemişse:

Yurtdışında yaşayan eş boşanma kararını almışsa ve boşanma gerçekleşmişse, yurtdışında verilen boşanma kararı Türkiye’de “tanıma” davası açılarak tanınır. Bunun için yurtdışında kararı veren mahkeme yahut konsolosluk aracılığıyla verilen apostil şerhli karar aslı gerekir. 

Eğer, kararda boşanmanın yanısıra nafakaya ya da velayete ilişkin diğer hükümlerin de Türkiye’de geçerli olması isteniyorsa o zaman tanımanın yanısıra kararın “tenfiz”i de gerekir.

2018 yılının ilk ayları itibariyle uzun ve masraflı olan bu sürece bir alternatif olarak yeni bir hüküm yürürlüğe girdi. Buna göre artık yurtdışında verilen boşanma kararları, herhangi bir mahkeme sürecine gerek kalmadan tanınabiliyor. Yurt dışında verilen boşanma kararları yurt dışında başkonsolosluklar, yurt içinde de İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerine yapılacak başvurular ile doğrudan tescil edilebiliyor.