Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, çifte vatandaşlar, mavi kart sahipleri ve yabancı ülke vatandaşları, belirli şartları sağlamak kaydıyla yabancı plakalı araçlarını Türkiye’ye geçici olarak getirebilirler. Ancak bu sürecin belirli kuralları, süreleri ve yükümlülükleri bulunmaktadır. İşte Türkiye’ye yabancı plakalı araç getirmek isteyenler için detaylı bir rehber.
1. Kimler Yabancı Plakalı Araç Getirebilir?
Türkiye’ye geçici ithalat kapsamında yabancı plakalı araç getirebilmek için kişilerin yurt dışında yerleşik olması şartı aranmaktadır. Bu kapsamda:
- Kişinin son 1 yıl içerisinde geriye dönük en az 185 gün yurt dışında ikamet etmiş olması gerekmektedir.
- Bu durum, e-Devlet üzerinden Ticaret Bakanlığına bağlı "Yurt Dışı Yerleşik Sorgulama" hizmetinden veya pasaport giriş-çıkış damgaları incelenerek kontrol edilebilir.
Kimler, Kaç Gün Süreyle Araç Kullanabilir?
- Yurt dışı yerleşik Türk vatandaşları, çifte vatandaşlar ve mavi kart sahipleri: 730 gün (2 yıl) süreyle Türkiye’de araçlarını kullanabilirler.
- Yabancı ülke vatandaşları (mavi kartı olmayanlar dahil): En fazla 90 gün süreyle araç kullanabilirler.
- Tüzel kişiler (şirket veya kiralık araç sahipleri): 185 gün şartını sağlasalar bile en fazla 90 gün süreyle araç kullanabilirler. Bu durumda araç sahibinin gümrük memuruna geçerli bir kira sözleşmesi veya vekaletname ibraz etmesi zorunludur.
2. Emekliler İçin Özel Düzenleme
Emekli vatandaşlar için ilk girişlerinde 185 gün şartı aranmaz. 7999 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2009/15481 sayılı kararın 19. maddesine eklenen düzenlemeye göre:
- İlk girişte 730 gün süreyle araç kullanabilirler.
- Sürenin bitimine yakın Gümrük Müdürlüğü’ne başvurarak ek 730 gün daha talep edebilirler.
- Böylece toplam 1460 gün (4 yıl) boyunca aracı Türkiye’de tutma hakkına sahip olurlar.
- 4 yılın sonunda araç kesinlikle yurt dışına çıkarılmalıdır.
- Tekrar araç getirmek isteyen emekliler, bu kez 185 gün şartını sağlamak zorundadır.
3. Araç Kullanımı ile İlgili Kurallar
Türkiye’ye geçici olarak getirilen yabancı plakalı araçları yalnızca belirli kişiler kullanabilir.
Kimler Kullanabilir?
- Aracın Türkiye’ye girişini yapan izin hak sahibi,
- Yurtdışında yerleşik olan eşi, anne, baba ve çocukları.
Bu kişilerin dışında, acil durumlar hariç aracın başkası tarafından kullanılması yasaktır. İzin hak sahibi araç içinde bulunsa bile, yetkili kişiler dışında birisinin kullanması yasaktır.
Ayrıca, yurt dışında yerleşik olma koşulunu sağlamayan anne, baba, eş ve çocuklar yabancı plakalı taşıtları kullanamazlar.
Denetimler ve Ehliyet Kuralları
- Pasaport taşımak zorunludur. Çünkü memurlar, pasaport üzerinden ülkeye giriş tarihini ve aracın çıkış tarihini kontrol edebilir.
- Trafik ve jandarma ekipleri, plaka sorgulaması yaparak yabancı taşıt süresini kontrol edebilir.
- Yabancı ehliyet sahipleri için süre:
- Yabancı vatandaşlar için ülkeye giriş tarihinden itibaren 6 ay geçerlidir.
- Türk vatandaşları için bu süre 12 aya çıkar.
- Süre aşımı veya denetim sırasında pasaportun ibraz edilmemesi durumunda araç trafikten men edilerek gümrüğe çekilir.
4. Türkiye’den Çıkmadan Araç Bırakılabilir mi?
Araç sahibi Türkiye’den çıkarken aracını burada bırakmak istiyorsa, en yakın gümrük idaresine başvurması gerekmektedir. Bunun için:
1. Aracın gümrük idaresine teslim edilmesi, veya
2. Araç başka birisi tarafından kullanılmayacağına dair bir taahhütname verilmesi gerekmektedir.
Bu işlem e-Devlet üzerinden "Yurtdışına Taşıtsız Çıkışlarda Taahhütname Verme ve Kaldırma" hizmeti ile yapılabilir. Türkiye’ye geri dönüldüğünde aynı sistem üzerinden taahhütname kaldırılabilir.
5. Ceza Uygulamaları
Yabancı taşıtlarla ilgili süre aşımı ve yanlış kullanımlara yönelik ciddi cezalar uygulanmaktadır.
Süre Aşımı Cezaları (2025 Yılı)
- 1. ay gecikme: 2.382 TL
- 2. ay gecikme: 4.764 TL
- 3. ay gecikme: 7.146 TL
- 3 ayın sonunda: Araç trafikten men edilerek en yakın gümrüğe çekilir.
Hangi Durumlarda Ceza Uygulanır?
- Aracın getirilme amacına aykırı kullanılması (kiralama, devretme, satma, ödünç verme)
- Yetkisiz kişiler tarafından kullanılması
- Yurtta kalma süresinin bitiminden sonra 3 ay içinde yurt dışına çıkarılmaması veya gümrüğe teslim edilmemesi
Bu durumların tespit edilmesi halinde 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 238. maddesi gereğince aracın gümrük vergilerinin dörtte biri oranında para cezası uygulanır. Ceza ödendiğinde araç sahibine geri verilir ve 7 gün içinde yurtdışına çıkarılması zorunludur.
6. Kaza Durumunda Ne Olur?
Eğer yabancı plakalı araç kaza yaparsa:
- Pert (kullanılamaz hale gelme) durumunda araç yurt dışına çıkarılmaz, kesin olarak Gümrük Müdürlüğüne terk edilir.
- Kısmi hasarlı kazalarda araç sahibi tamiri Türkiye’de yaptırmak zorunda değildir, yurt dışında da yaptırabilir.
- Kazaya karışan araç için:
- Tamir masrafları,
- Araç mahrumiyeti tazminatı,
- Değer kaybı tazminatı talep edilebilir.
Sonuç
Türkiye’ye yabancı plakalı araç getirmek, belirli kurallara ve sürelere tabiidir. Kuralların ihlal edilmesi, ciddi para cezaları ve araç men kararları ile sonuçlanabilir. Dolayısıyla, 185 gün şartı, izin verilen kullanım süresi, kimlerin aracı kullanabileceği ve trafik denetimleri gibi konulara dikkat etmek büyük önem taşır.
Eğer yurt dışında yaşıyor ve Türkiye’ye aracınızı getirmek istiyorsanız, yukarıdaki şartları dikkatlice inceleyerek hareket etmelisiniz. Bu sayede aracınızı sorunsuz bir şekilde Türkiye’de kullanabilir ve cezai yaptırımlarla karşılaşmadan seyahatinizi gerçekleştirebilirsiniz.