Vergi Usul Kanunun  5. maddesinde vergi mahremiyeti ile ilgili konular düzenlenmiştir.  Vergi mahremiyeti dolayısıyla mükelleflerin vergileme ile ilgili özel  durumları  açıklanamaz.  Belli  bazı konuların   vergi güvenliğinin sağlanması  amacına yönelik olarak  kamuoyuna  duyurulması ise vergi mahremiyetinin ihlali olarak  kabul  edilmemektedir.[1]

Vergi levhasında yer alan  bilgilerin  kamuoyuna açıklanması  vergi mahremiyeti kapsamında değildir.  Vergi levhasının  işyerinin görünebilir bir yerinde asılı  bulundurulması  kuralı kaldırılmış olup, vergi  levhalarının  internet vergi dairesi üzerinden  print edilerek çıkarılması  uygulaması  getirilmiştir.  Başka bir ifade ile vergi levhası duvarda  asılı olarak  bulundurulması zorunlu değildir.[2]

30 Haziran  2011 gün ve 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan  409 Seri Nolu  VUK Genel Tebliği ile vergi dairesine borçlu mükelleflerin açıklanması konusu  ile ilgili izahatlar yapılmıştır.[3]  Söz konusu  tebliğe göre  vergi borçlularının  ilanı  bir anlamda teşhir olarak  ifade edilebilmektedir.  Uygulamaya göre  vergi dairesine  borcu  yüksek olan  ve  bu  borcu kesinleşen mükellefler için borçluların teşhiri yapılabilmektedir.  Mükellefin borcu  tecil ve taksitlendirme yoluyla yeniden yapılandırılmış ise, bu  gerçek veya tüzel kişi  teşhir listesinde  adı  yer alamaz. 
 
Vergi borçlularının  teşhiri esasında önemli bir uygulamadır. Çünkü bu uygulamaya göre mükelleflerde vergi ödeme bilinci ve duyarlılığının  oluşturulması  ve vergi ödeme hakkında kamuoyunun  etkisinden  yararlanma amacı güdülmektedir.  Burada  borçluların teşhiri  vergi mahremiyeti olarak  nitelendirilmez.  Bugün itibariyle birçok   vergi dairesi başkanlığı internet sitesinde BBS: bilgi sorgulama sistemi ile  birçok  mükellefin  vergi kaydı, işi terk edip etmediği, vergi matrahları, iş adresi, konut adresi  vs. bilgiler  bu sitelerden  kolaylıkla öğrenilebilmektedir. Hatta 3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek  mensupları tarafından  kullanılan  şifre ve parola yardımıyla  sahte fatura kullanan veya düzenleyen mükelleflerle ilgili KOD sorgulaması  yapılması mümkündür. Bu işlemlerin  sorgulanması  hiçbir  şekilde vergi mahremiyeti olarak  değerlendirilmemektedir.[4]   Serbest muhasebeci mali  müşavirler odalarında veya yeminli mali müşavirler odalarında  bilgi sorgulama sistemleri üzerinden  çeşitli mükelleflerin KOD sorgulamaları  şifre ve parola yardımıyla yapılabilmektedir.
 
Söz konusu  tebliğe göre her vergi daireleri  bazında amme borcu  gecikme zammı  dahil olmak üzere 200.000,00 TL’yi aşması  durumunda  bu mükellefler hakkında  teşhir hükümleri uygulanacaktır.[5]
 
Teşhir edilecek  bilgiler  mükellef hakkında  ikmalen, resen veya idarece yapılan  cezalı tarhiyatlar nedeniyle dava açılmadan  kesinleşen vergi ve cezaları  kapsar. Mükellefin uzlaşmaya katılması halinde  üzerinde  uzlaşılan vergiler  toplamı  200.000,00 TL’yi aşmaması   halinde bu mükellef teşhir ve ilan edilemez.  Uzlaşma komisyonu  kararında  cezaların  düşürülmesi halinde  silinen VZC miktarları  teşhir kapsamında değildir.  Üzerinde uzlaşılan  vergiler ve  gecikme faizlerinin toplamı 200.000,00 TL’yi geçmesi halinde bu mükellefin teşhir listesine adı kaydedilir.
 
İkmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergiler ile bu tarhiyatlara ilişkin olarak kesilen cezalar, kesinleşmeleri halinde açıklanacaktır. Tarhiyatların dava konusu yapılması halinde kesinleşme, yargı yolunun tükenmesi halinde gerçekleşecektir.
 
Her yıl 31 Mayıs tarihi itibariyle kesinleşen vergi ve cezalar açıklamaya konu edilecektir. Açıklanacak tutarın tespitinde 1 Haziran - 31 Mayıs döneminde kesinleşen tarhiyatların toplamı dikkate alınacak, vergi, fon payı ve ceza tutarlarının yanı sıra gecikme faizi de göz önünde bulundurulacaktır. Açıklama aşağıdaki bilgileri içeren bir liste ile yapılacaktır.
 
  1. Mükellefin adı, soyadı veya unvanı, vergi kimlik numarası,
  2. Esas faaliyet konusu,
  3. Kesinleşen vergi toplamı,
  4. Kesinleşen ceza toplamı,
  5. Gecikme faizi tutarı, sütunları yer alacaktır.
 
Vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve cezalar
 
Vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve cezaların tespitinde aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır.
 
Alacaklı kamu idaresi ve borcun nev'i
 
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine tabi olup, sadece Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi dairelerince takip ve tahsil edilen vergi, resim, harç, fon payı, vergi cezaları, gecikme faizi ve gecikme zamları açıklamaya konu olacaktır.
Borcun tutarı
 
Teşhire konu alacak toplamı aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak tespit edilecektir.
 
  1. Birden fazla vergi dairesinde mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin açıklanacak borçlarının olup olmadığının belirlenmesinde bu vergi dairelerine olan borçları birleştirilmeyecektir. Tutar itibariyle açıklama kapsamına giren alacaklar alacaklı vergi daireleri itibariyle ayrı ayrı dikkate alınacaktır.
 
Açıklamaya konu alacak her bir vergi dairesi için ayrı ayrı dikkate alınacağından, belirlenen tutarın altında alacağı olan vergi dairesince, mükellef hakkında açıklama yapılmayacaktır.
 
  1. 31 Aralık tarihi itibariyle vadesi geldiği halde, takip eden takvim yılının 30 Haziran tarihi itibariyle ödenmemiş bulunan ve nev'i itibariyle açıklama kapsamına giren amme alacaklarının toplam tutarı açıklanacak miktarın tespitinde dikkate alınacak ve bu alacaklara 30 Haziran tarihi itibariyle gecikme zammı hesaplanarak borç toplamına ilave edilecektir.
  2. Açıklanacak amme alacağının miktarının tespitinde 6183sayılı Kanunun 48.maddesi uyarınca tecil edilip de tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olan alacaklar dikkate alınmayacaktır.
 
Tecil şartlarının ihlal edilmiş olması halinde ise amme alacağının vade tarihi de dikkate alınarak belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde varsa borçlunun diğer borçları ile birlikte tecil şartlarını ihlal ettiği borcu da açıklama kapsamına alınacaktır.
 
Açıklamanın şekli
 
Teşhir kapsamında borcu bulunan mükelleflere ait bilgileri ihtiva edecek şekilde hazırlanan bir liste ile yapılacaktır. Listede;
  1. Mükellefin adı, soyadı veya unvanı, vergi kimlik numarası,
  2. Esas faaliyet konusu,
  3. Borç toplamı,
  4. Açıklama, sütunları yer alacaktır.
 
Liste alfabetik sıralama yapılmak suretiyle hazırlanacak ve listenin her sayfasına müteselsil sıra numarası verilecektir.
 
Listenin asılı olacağı süre içerisinde listede yer alan alacaklar ile ilgili olarak;
 
  1. Ödeme yapılması,
  2. Yargı mercilerince yürütmenin durdurulması kararı verilmesi,
  3. Herhangi bir nedenle açıklamaya konu kamu alacağının terkin edilmesi,hallerinde bu durum listenin "Açıklama" sütununda gösterilecektir.
 
Açıklamada esas alınacak tutar
 
Teşhir listesi kapsamına giren, her bir vergi dairesine 200.000 TL ve daha fazla borcu olan veya kesinleşen vergi ve cezası bulunan mükellefler hakkında açıklama yapılacaktır.
 
Açıklamanın yapılacağı yer ve zaman
 
Vergi daireleri tarafından yapılacak açıklama
 
Teşhir edilecek mükelleflere ilişkin listeler her yıl 15 Temmuz tarihinde vergi dairelerinde görülmeye uygun yerlere asılacaktır.
 
Teşhir listesi 1 ay süreyle asılı tutulacak, listenin asılması ve indirilmesi bir tutanakla tespit edilecektir.
 
Hazırlanan teşhir  listeleri indirildikten sonra vergi dairelerince muhafaza edilecek ve bu tarihten sonra listede yer alan mükellefler hakkında listede yer alan bilgiler de dahil olmak üzere herhangi bir açıklamada bulunulmayacaktır,
 
İnternet ortamında yapılacak açıklama
 
Genel tebliğe uygun olarak açıklanacak vergi borçlan ve cezalarının toplamı bakanlıkça belirlenen tutan aşan mükelleflerin, Genel tebliğde belirlenen esaslara uygun olarak tespit edilen bilgileri, Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'ne ait www.gelirler.gov.tr  adresindeki web sitesinde, her yıl ağustos ayı içerisinde 1 ay süreyle açıklanacaktır.
 
409 No.lu VUK Genel Tebliği ve düzenleme
 
409 No.lu Tebliğ'le vergi borçlarının açıklanması ile ilgili olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.
 
" 2011 yılında yapılacak açıklamaların, Türkiye genelindeki vergi dairelerinde (vergi dairesinin ilan koymaya mahsus yerlerinde asılmak suretiyle) 15 Temmuz 2011 ila 15 Ağustos 2011 tarihleri arasında, 5 Eylül 2011 tarihinden itibaren de Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yapılması,
" Açıklama kapsamına, her bir vergi dairesine 200.000 TL ve daha fazla borcu olan veya bu tutar ve üzerinde kesinleşen vergi ve cezası bulunan mükelleflerin alınması,
 
  1. Teşhir açıklamasında, 31/12/2010 tarihi itibarıyla vadesi geçtiği halde 30/6/2011 tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve nev'i itibarıyla 293 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile açıklama kapsamına alındığı belirtilen vergi ve cezalar ile 1/6/2010-31/5/2011 tarihleri arasında kesinleşen tarhiyatların dikkate alınması,
  2. Teşhir edilecek bilgiler, açıklamanın yapılacağı yer ve diğer hususlarda 293 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen esaslara uyulması, ancak sözü edilen tebliğin "İnternet Ortamında Açıklama" başlıklı III/B bölümündeki açıklamalar uyarınca Vergi Dairesi Başkanlıkları ve defterdarlıklar tarafından 293 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin; (I-A) Bölümüne göre hazırlanan listelerin bir örneğinin (Gelir İdaresi Başkanlığı, Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı, Veri Oluşturma Yön. Enformasyonu Müdürlüğü, Yeni Ziraat Mah. Etlik Cad. No:16 06110 Dışkapı / ANKARA) ve (I-B) Bölümüne göre hazırlanan listelerin bir örneğinin (Gelir İdaresi Başkanlığı, Tahsilat ve İhtilaflı İşler Daire Başkanlığı, Tahsilatın Takibi ve Değerlendirilmesi Müdürlüğü, Yeni Ziraat Mah. Etlik Cad. No:16 06110)

-----------------------------
[1] VUK, md.5, ilgili GT:72, 142, 143, 182, 272, 293, 307, 322, 335, 349, 359, 374, 384, 391
 
[2] Vergi levhası  asılması  uygulamasına son verilmiştir. Ancak, vergi levhalarının  işyerinde asılı olmaksızın  bulundurulması gerekir. Aynı uygulama işverenlerin sigortalı  çalıştırdıkları  sigortalı hizmet listesi için de geçerli  olacaktır. Konuyla ilgili  düzenlemeler 6111 sayılı torba yasanın  82. maddesinde yapılmıştır. Torba yasa ise 25/2/2011 tarih ve 27850 sayılı 1 nolu  mükerrer Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
 
[3] Bu gün itibariyle bu  limit her bir vergi dairesi  bazında 200.000,00 TL ve daha fazla borcu olan   veya kesenleşen vergi ve cezası bulunan mükellefler hakkında uygulanmaktadır. Mükellefin mahsup talebi varsa, bu durum  dikkate alınmalıdır. Vergi daireleri  kesinleşen borç miktarının  saptanması  sırasında listeye  mahsuplu borçları   düşmesi ve buna göre  listeyi düzenlemeleri zorunludur. 
 
[4] KOD uygulaması ile mükellefler sahte fatura kullanma ve düzenleme yönünden kategorize edilmektedir.  Bu  konuda  İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının uygulamaya koyduğu 13/3/2006 tarihli yazıda mükellefler KOD 1’den başlayarak KOD 9/2’ye kadar kategorize edilmiştir. 
 
[5] 200.000,00 TL’nin  altındaki borçlar teşhir kapsamında değildir.  Teşhir edilecek borç limitinin hesabında gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergi ziyaı cezaları da dahildir.