VERGİ SORUMLULUĞU KAPSAMINDA TEVKİFAT UYGULAMASINDAN DOĞAN İADE TALEPLERİ VERGİ DAİRELERİNDE DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELERDEN KAYNAKLANAN SORUNLAR

Bilindiği gibi KDV Genel Uygulama Tebliğinde tevkifata tabi işlemlerde KDV iadesi usulleri açıklanmıştır. Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan KDV iade taleplerinin nasıl yapılacağı konusunda yöntemler bu genel tebliğde açıklanmıştır. Tebliğin 2.1.5 bölümünde konuyla ilgili açıklamalara yer verilmiştir.

Bilindiği üzere, KDV tevkifatına tabi hizmetler ana başlıkla itibariyle şöyledir:[1]

1. Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim vb hizmetler

2. Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,

3. Yemek, servis ve organizasyon hizmetleri,

4. Her türlü baskı ve basım hizmetleri,

5. İşgücü temin hizmetleri,

6. Yapı denetim hizmetleri,

7. ….

Şeklinde devam etmektedir. Listenin devamı KDV Genel Uygulama Tebliğinin 30 ve 35 seri nolu tebliğler ile değişik I/C-2.1.3.2.14 bölümlerinde yer alan tabloda ayrıntılı bir şekilde gösterilmiştir.

Söz konusu hizmetler üzerinden alıcılar tarafından ilgili oranda tevkifat yapılarak vergi dairesine 2 nolu KDV beyannamesi ile yatırılması zorunludur. Fazla ve yersiz ödenen vergiler, mükellefler tarafından alıcılara, vergi dairesi tarafından da satıcılara iade edilebilmektedir.[2]

Uygulamada özellikle kamu kurumlarına, belediyelere, genel bütçeye dahil idarelere, hastanelere, döner sermayeli işletmelere yapılan hizmet teslimlerinde iadelerle ilgili beyan, bildirim, ödeme belgesi vs konularda muhtelif sorunlar yaşanmaktadır. Örneğin bir mükellef tarafından bir hastanenin döner sermayeli işletmesinin yapılan hizmet sunumuyla ilgili döner sermayeli işletmelerin beyannamelerini zamanında vermedikleri, ödemeleri süresinde yapmadıkları, vb konularda hizmet sunan mükellefin tevkifattan KDV iadesi alımı sırasında iade yapan vergi dairelerinde sorunlar yaşanmaktadır. Oysaki, döner sermayeli işletmelere hizmet sunan mükelleflerin bu konuda hizmet alan kurumlara etkide bulunması olanaksızdır. Döner sermaye işletmelerinin 2 nolu KDV ve ödentileri konusunda gerekli hassasiyeti göstermedikleri uygulamada görülmektedir. Oysaki KDV GUT tebliğinde iade taleplerinin yerine getirilmesinde alıcı tarafından 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması koşulu aranmaz iken daha sonra bu konu yargı tarafından iptal edilmiştir. Konu tekrar Danıştay’da hali hazırda inceleme aşamasındadır. Vergi idaresi KDV’nin ödenmesini ısrarla talep etmektedir. Burada asıl konu uygulamada döner sermayeli işletmelerin 2 nolu KDV konusunda gerekli duyarlılığı göstermemesidir. Oysaki, genel bütçe kapsamındaki idarelere yapılan işlemlerde ise, istihkakın harcama yetkilisince tasdiki zorunludur. Bunlara yapılan işlemlerde ayrıca beyan ve ödeme aranmamaktadır. İade olarak talep edilen tutar, işlemin bünyesine giren KDV değil, tevkif edilen KDV esas alınarak iadesi istenilen KDV, hiçbir surette tevkifata tabi tutulan KDV’den fazla olamaz.