T.C.

YARGITAY

11. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2023/298

Karar Numarası: 2024/3635

Karar Tarihi: 07.05.2024

İPOTEĞİN FEKKİ İSTEMİ

ÜZERİNDE İPOTEK KALAN BAĞIMSIZ BÖLÜMÜN DEĞERİ ÜZERİNDEN HARÇ ALINMASI GEREKTİĞİ

BAŞLANGIÇTA ALINAN TÜM İPOTEK BEDELİ ÜZERİNDEN HARCIN TAMAMLANMASININ İSTENİLMESİNİN DOĞRU OLMADIĞI

ÖZETİ: Dava ana taşınmaz üzerinde bulunan işyeri niteliği bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin fekki istemine ilişkindir. Davacının maliki ana taşınmaz üzerinde, davalı banka lehine ipotekler tesis edilmiştir. İpotek arsa üzerine konulmuş, daha sonra kurulan bağımsız bölümler üzerine sirayet etmiştir. Davacı tarafından yapılan ödemeler sonrasında, davalı banka ipoteğin sirayet ettiği 49 adet bağımsız bölüm üzerindeki ipoteği kaldırmış, geriye kalan 1 bağımsız bölüm üzerindeki ipotek kalmıştır. Mahkemece üzerinde ipotek kalan bağımsız bölümün değeri üzerinden harç alınması gerekirken, başlangıçta alınan tüm ipotek bedeli üzerinden harcın tamamlanmasının istenilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2022/1704 Esas, 2022/1867 Karar

HÜKÜM : Ret

İLK DERECE MAHKEMESİ : Muğla Asliye Ticaret Mahkemesi

SAYISI : 2022/574 E., 2022/779 K.

Taraflar arasındaki ipoteğin fekki davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; dava dışı .... Yapı Ege İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin davalı bankadan kullandığı kredinin teminatı olarak müvekkili şirkete ait Muğla ili, Bodrum ilçesi, ... Mah., ... ada eski 3-4-5-6 parsel (tevhid işleminden sonra .... ada 20 parsel) sayılı ana taşınmaz üzerinde, davalı banka lehine 30.01.2015 tarihli 7.000.000,00 TL ve 33.000.000,00 TL bedelli ipotekler tesis edildiğini, dava dışı şirketin davalı bankaya olan borçlarının müvekkili şirket tarafından ödenerek, söz konusu ipoteklerin fekkedilmesi hususunda taraflarca anlaşmaya varıldığını, müvekkili şirket tarafından yapılan ödemeler sonrasında davalı banka tarafından Muğla ili, .... ilçesi, ... Mah., ... ada, eski 3-4-5-6 parsel (tevhid işleminden sonra ... ada 20 parsel) sayılı ana taşınmaz üzerinde, 93000/4827000 arsa paylı A Blok zemin kat 3 nolu işyeri niteliğindeki bağımsız bölüm hariç diğer tüm bağımsız bölümlerdeki ipoteklerin fekkedildiğini, müvekkili şirket tarafından yapılan ödemeler sebebiyle temel borç ilişkisi sonlanmış olmasına rağmen 93000/4827000 arsa paylı A Blok zemin kat 3 nolu işyeri niteliğindeki bağımsız bölüm üzerinde davalı banka lehine tesis edilmiş 30.01.2015 tarih 7.000.000,00 TL ve 33.000.000,00 TL bedelli ipoteklerin fekkedilmediğini ileri sürerek söz konusu taşınmaz üzerindeki ipoteklerin fekkine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili davaya cevap vermemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile harca esas dava değerinin 40.000.000,00 TL (kırkmilyon TL) olduğu, 492 sayılı Harçlar Kanunu (492 sayılı Kanun) uyarınca yatırılması gereken nispi karar ve ilam harcının 2.732.400,00 TL olduğu, anılan Kanun'un 28 inci maddesinin (a) fıkrası gereğince karar ve ilam harcının 1/4'ünün peşin yatırılması gerektiği, 2.732.400,00 TL/4=683.100,00 TL peşin harç yatırılması gerekirken 853,88 TL peşin harç yatırıldığı, alınması gerekli 683.100,00 TL peşin harçtan, peşin yatırılan 853,88 TL 'nin mahsubu ile bakiye 682.246,12 TL peşin harcın eksik yatırıldığı anlaşıldığından, davacı vekiline bakiye 682.246,12 TL peşin harcı yatırması için 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 120 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası gereğince iki haftalık ihtaratlı kesin süre verildiği, Mahkemece verilen kesin süre içerisinde bakiye 682.246,12 TL harç yatırılmadığından 20.05.2022 tarihli ara karar ile 10.05.2022 tarihi itibariyle dosyanın yenileninceye kadar işlemden kaldırılmasına karar verildiği, 10.05.2022 tarihinden itibaren 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince üç aylık süre içerisinde bakiye harç yatırılarak dosyanın yenilenmesine ilişkin talepte bulunulmadığı, araya adli tatil girmesi nedeniyle 3 aylık sürenin 08.09.2022 tarihinde dolduğu anlaşıldığından, 09.09.2022 tarihi itibariyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu edilen Muğla ili, .... ilçesi, ... Mah., ... ada, eski 3-4-5-6 parsel (tevhid işleminden sonra ... ada 20 parsel) sayılı ana taşınmaz üzerinde toplamda 50 adet bağımsız bölüm üzerine paylaştırılarak tesis edilen 30.01.2015 tarih 1951 yevmiye numaralı 7.000.000,00 TL bedelli ipotek ve 30.01.2015 tarih 1952 yevmiye numaralı 33.000.000,00 TL bedelli ipotekler baz alınarak ve var olmayan ipotekler de dahil edilerek 40.000.000,00 TL üzerinden harç hesaplanmasının erişim hakkının kısıtlanması niteliğinde olduğunu, 93000/4827000 arsa paylı A Blok Zemin Kat 3 nolu işyeri niteliğindeki 1 adet bağımsız bölüm üzerinde bulunan ipoteklerin mevcut durumda artık var olmayan alacağın ne kadarlık bir miktarını güvence altına aldığının tespit edilmesi ve bu tespit sonucu 492 sayılı Kanun uyarınca tek bir taşınmaz için ödenmesi gereken nispi harcın belirlenip dosyanın esasına girilerek yeniden yargılama yapılmak üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşınmazın resmi senet ve tapu kayıtlarından, kaldırılması talebinde bulunulan ipotek bedelinin her bir bağımsız bölüm nezdinde 7.000.000,00 TL ve 33.000.000,00 TL olarak tesis olunduğu, davacının tacir olması nedeniyle basiretli davranmakla yükümlü olduğu, davacı vekilinin sadece (A) blok zemin kat 3 numaralı işyeri niteliğindeki bağımsız bölüm yönünden ödenmesi gereken nispi harcın belirlenerek davanın esasına girilmesi yönündeki istinaf isteminin yerinde olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, ipoteğin fekki istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Kanun’un 120 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 150 nci maddesinin üçüncü fıkrası, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 492 sayılı Kanun'un 28 inci maddesinin (a) fıkrası.

3. Değerlendirme

Dava ana taşınmaz üzerinde 93000/4827000 arsa paylı A Blok zemin kat 3 nolu işyeri niteliği bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin fekki istemine ilişkindir. Davacının maliki bulunduğu Muğla ili, .... ilçesi, ... Mah., ... ada eski 3-4-5-6 parsel (tevhid işleminden sonra ... ada 20 parsel) sayılı ana taşınmaz üzerinde, davalı banka lehine 30.01.2015 tarihli 7.000.000,00 TL ve 33.000.000,00 TL bedelli ipotekler tesis edilmiştir. İpotek arsa üzerine konulmuş, daha sonra kurulan bağımsız bölümler üzerine sirayet etmiştir. Davacı tarafından yapılan ödemeler sonrasında, davalı banka ipoteğin sirayet ettiği 49 adet bağımsız bölüm üzerindeki ipoteği kaldırmış, geriye kalan 1 bağımsız bölüm üzerindeki ipotek kalmıştır. Mahkemece üzerinde ipotek kalan bağımsız bölümün değeri üzerinden harç alınması gerekirken, başlangıçta alınan tüm ipotek bedeli üzerinden harcın tamamlanmasının istenilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

07.05.2024 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

K A R Ş I O Y

HMK 150. maddesine uygun kararın onanması gerektiğinden aksi yöndeki bozma gerekçesine katılmıyorum.

legalbank.net