Çalıştayın açış konuşmalarını TBB Genel Sekreteri Av. Veli Küçük, Engelli Hakları Komisyonu Koordinatörü Yönetim Kurulu Üyesi Av. Hicran Kandemir ve Engelli Hakları Komisyonu Sözcüsü Av. Özlem Kara yaptı.
Küçük konuşmasında, engelli kişilerin toplumsal yaşama tam ve etkin katılımlarının sağlanabilmesinin, öncelikle engellilik temelli ayrımcılığı besleyen toplumsal önyargı ve kalıp yargılarla mücadele edilmesiyle mümkün olduğunu söyledi. Engelli avukatların görevlerini yaparken karşılaştıkları zorluklara dikkat çekerek:
“Engelli meslektaşlarımız görevlerini yaparken her engelli bireyin karşılaştığı önyargılı tutumun yanı sıra, fiziksel çevrenin erişilebilir olmaması nedeniyle yaşadıkları ayrımcılık temelli uygulamalarla da mücadele etmek zorunda kalmaktadırlar.
Erişilebilirlik kriterlerinden uzak inşa edilerek düzenlenen adliye binaları ve adalet mekanizmasının diğer tamamlayıcı unsurları, engelli meslektaşlarımız açısından sorun yaratmaktadır.
Zamanının büyük bölümünü adliye, ceza ve tutukevleri ya da emniyet binalarında geçirmek durumunda olan engelli meslektaşlarımız; fiziksel erişim olanaklarından yoksun yerleşim engelleri yanında materyal eksiklikleri ve yanlış uygulamalarla da baş etmek zorunda kalmaktadır. Örneğin görme engelli meslektaşlarımızın not almalarına olanak sağlayacak Braille materyal eksikliği, bedensel engelli meslektaşlarımızın kullandıkları protez gibi destekleyici araçların kullanılmasına yönelik sınırlamalar; onların mesleklerini bütünüyle diğer meslek profesyonelleriyle eşit koşullarda yapabilmelerine olanak tanımamaktadır.
Bunlarla birlikte işitme engellilerin adalete erişim mekanizmalarında nitelikli ve yeterli işaret dili tercümanı ile karşılaşamıyor olmaları, adalete erişimde iletişim olanağından yoksun bırakılmaları sonucunu doğurmakta ve dolayısıyla işitme engellilerin adalete erişim hakları engellenmektedir” dedi.
Küçük son olarak; eşitsizliklerin ortadan kaldırılabilmesinin, BM Engelli Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere, ulusal ve uluslararası düzenlemelerde yer alan esasların zaman kaybedilmeksizin hayata geçirilmesiyle mümkün olacağını söyledi.
TBB Engelli Hakları Komisyonu Koordinatörü Av.Hicran Kandemir de, iki gün sürecek çalıştayın, iki yıla yakın bir süredir birlikte yol aldıkları Engelli Hakları Komisyonu Yürütme Kurulu ve Komisyon üyelerinin, ve ayrıca perde arkasında tüm desteği sağlayan personelin büyük emeği neticesinde hazırlandığını belirterek, çalıştayın hazırlanmasında emeği geçen herkese ve konuşmacılara teşekkür etti.
Çalıştaya katılan Birlik Başkanı Sağkan da, TBB’de göreve geldiklerinde Yönetim Kurulunun gelen talepler doğrultusunda hemen harekete geçerek ilk defa Engelli Hakları Komisyonu’nu kurduğunu ve o tarihten itibaren de nitelikli bir faaliyet yürütmeye gayret ettiklerini söyledi.
Sağkan sözlerini şöyle sürdürdü:
“TBB Engelli Hakları Komisyonu’ndaki birçok meslektaşımız hem hukukçu olarak mevzuata son derece hakimler, hem de birçoğu engelli bir yurttaş olarak bizzat yaşıyorlar. O nedenle Barolar Birliği’nin kurumsal olarak ortaya koyduğu raporlamalar ve çözüm önerileri aslında yaşamın tam da içinden gelmekte. Aynı zamanda da hukuki bir nitelik, hem de ulusal ve uluslararası mevzuat kapsamında son derece açıklayıcı bir yön içermekte. Bu anlamda üzerimize düşen sorumluluğun farkındayız. Ben bu sorumluluğun ancak gerçekten alanında uzman nitelikli bir kadro ile yerine getirilebileceğine inananlardanım. Bizim Engelli Hakları Komisyonu’muz da tam da bu şekilde örgütlenmiş bir komisyon.”
Açış konuşmalarının ardından TBB Genel Sekreteri Küçük moderatörlüğünde “Ayrımcılık Temel Kavramlar”, “Önyargı-Kalıp Yargı-Ayrımcılık”, “Engellilik Temelli Ayrımcılık” konularında, Koordinatör Yönetim Kurulu Üyesi Av. Hicran Kandemir moderatörlüğünde “İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku”, “Sağlık Raporları” konularında, Av. Eda Toktay Altınbıçak moderatörlüğünde “BM Engelli Hakları Sözleşmesi”, “Komite Genel Yorumları”, “Ulusal ve Uluslararası Mekanizmalar” konularında, Av. Reşat Göcen moderatörlüğünde “Erişilebilirlik” konusunda, ve Komisyon Sözcüsü Av. Özlem Kara’nın moderatörlüğünde “Görüyor, Duyuyor, Yürüyorlar; Gelişimsel Engelliler, Entelektüel Engellilik ve Nöroçeşitlilik” konularında beş ayrı oturum gerçekleştirildi.
Çalıştayın ikinci gününde yapılan 6. Oturumda da Av. Buse İnce Aras’ın moderatörlüğünde “Borçlar ve Ticaret Kanunları Yönünden Engellilik”, “İmza Sorunu”, “Vesayet”, “Ceza Yargılamasında Engellilik”, “Engelli Sanık ve Mağdur Olmak” konuları ele alındı.
