GİRİŞ
Sanayileşme ve her geçen gün artan teknolojik gelişmelerle birlikte tüpgaz vazgeçilmez bir enerji kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüpgazın yaygın kullanımı ile birlikte yeni riskler ve güvenlik endişeleri de beraberinde ortaya çıkmıştır. Bu noktada devreye giren “Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası” tüketicilere güvenli bir ortam sunmayı ve olası risklere karşı koruma imkânı sağlıyor.
ZARAR SİGORTALARI
Zarar sigortaları bireylerin ve işletmelerin beklenmedik risklere karşı mülkiyetini veya finansal durumunu korumak amacıyla geliştirilmiştir. Zarar sigortalarında, sigorta kapsamında maddi kayıpların oluşması durumunda sigortalıya tazminat ödenir.
SORUMLULUK SİGORTALARI
Sorumluluk sigortaları, bireylerin ve işletmelerin karşılaşabilecekleri potansiyel risklere karşı bir güvence mekanizması sunar. Bu sigorta türleri, hukuki sorumluluk durumlarında ortaya çıkabilecek maddi kayıpları azaltmayı hedefler.
ZORUNLU SORUMLULUK SİGORTALARI
Zorunlu sorumluluk sigortaları bireylerin veya işletmelerin yasal olarak bir zorunluluğa tabii oldukları durumlarda yaptırmak zorunda oldukları sigortalardır. Bu sigortalar, toplumun genel güvenliğini sağlamak, olası risklere karşı önlem almak ve maddi zararları minimize etmek amacıyla zorunlu hale getirilir. Bu kapsamda TTK m. 1483’e göre “Sigortacılar, diğer kanunlardaki hükümler saklı kalmak üzere, faaliyet gösterdikleri dalların kapsamında bulunan zorunlu sigortaları yapmaktan kaçınamazlar.”
TEHLİKELİ MADDELER ZORUNLU SORUMLULUK SİGORTALARI
Tehlikeli maddeler zorunlu sorumluluk sigortası, işletmeleri tehlikeli ve zararlı maddelerle yürüttükleri faaliyetler neticesinde karşılaşma ihtimalleri olan risklere karşı koruma amacı taşır. Bu tür sigortalar, tehlikeli maddelerden doğabilecek kazaların maddi hasar ve hukuki sorumluluklarını kapsar.
Sorumluluk sigortalarında kural olarak kusursuz sorumluluk ilkesi kabul edilmiştir. Tehlike sorumluluğu ise kusursuz sorumluluğun ağırlaştırılmış bir türüdür.
11 Mart 2010 tarih ve 27518 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2010/190 sayılı Tehlikeli Maddeler İçin Yapılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortaları Hakkındaki Karar madde 1’e göre “Tabii veya sentetik, katı, sıvı veya gaz şeklinde bulunan her türlü yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve yakıcı maddelerin üretimi, depolanması, taşınması, satımı ve kullanımı faaliyetlerinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler ile 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamındaki tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu mesleki faaliyetlerinin icrasında meydana gelebilecek kazalar sonucu, kusurları olsun veya olmasın üçüncü kişilerin uğrayacakları maddi ve bedeni zararlara karşı, her faaliyeti için ilgisine göre tehlikeli maddeler ve tehlikeli atık mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır.”
2010/190 sayılı Karar madde 2’ye göre “Mali sorumluluk sigortasına konu maddeler şunlardır:
a) Petrol ve petrol ürünleri.
b) Mühimmat ve patlayıcı maddeler.
c) Kimyevi gübreler, kimyevi tuzlar, asitler, bazlar, boyalar.
ç) Diğer kimyevi maddeler (oksijen asetilen karpit, sentetik benzin, azot, peroksit ve benzerleri).
d) Perakende olarak satılanlar hariç piroteknik mamuller (aydınlatma ve işaret fişekleri, havai fişekler, şenlik maytapları, çocuk tabanca mantarları).
e) Perakende olarak satılanlar hariç, her türlü ispirto, alkol ve kibrit.
f) Sıvılaştırılmış petrol gazları, sıkılaştırılmış doğal gaz ve havagazı.
g) 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında bulunan ve yukarıda sayılmayan diğer tehlikeli kimyasallar.
ğ) 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında bulunan tehlikeli atıklar.”
TÜPGAZ ZORUNLU SORUMLULUK SİGORTASI
2010/190 sayılı Karar madde 3’e göre “Likit petrol gazını (LPG) tüpleyen firmalar (dolum tesisleri), 1 inci maddede düzenlenen sigortalara ek olarak, kusurları olsun veya olmasın, doldurdukları tüplerin kullanılmak üzere bulundukları yerlerde infilakı, gaz kaçırması veya yangın çıkarması sonucu üçüncü kişilerin uğrayacakları maddi ve bedeni zararlara karşı tüp gaz sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır.”
Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası, tüpgazın sebep olduğu olası hasarları karşılamak amacıyla geliştirilmiş bir sigorta türüdür. Bu sigorta, tüpgaz tesisatının neden olduğu yangın, patlama veya gaz kaçağı gibi durumlar sonucunda meydana gelen maddi hasarları kapsar. Tüpgaz dağıtım şirketleri tehlikeli maddeler zorunlu sorumluluk sigortasına ek tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası da yaptırmak zorundadır.
Tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası, sigortalılara güvenli bir ortam imkânı sağlamanın yanında maddi hasarlar konusunda da güvence sunmaktadır.
Tüpgaz sorumluluk sigortası;
-Tüpgaz kaynaklı yangın veya patlamaların neden olduğu maddi hasarları
-Tesisat hataları veya teknik sorunlar nedeniyle meydana gelen gaz kaçaklarına bağlı hasarları
-Tüpgaz kullanımından kaynaklanan hasarlar sonucu üçüncü şahıslara ödenmesi gereken tazminatları içerir.
Bu sigorta ile;
-Vefat (şahıs başına, kaza başına),
-Sürekli sakatlık (şahıs başına, kaza başına),
-Tedavi masrafları (şahıs başına, kaza başına),
-Maddi zararlar (kaza başına) güvence altına alınmaktadır.
Tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalan haller;
-Manevi tazminat talepleri
-Terör
-Nükleer yakıt ya da atıklardan kaynaklı zararlar
-Kasıtlı davranışlar
-Sigortalının kendi hasarları
-Savaş, istila, ayaklanma
Bildirim Yükümlülüğü
Sigorta ettiren sigorta teminatına girebilecek herhangi bir olay vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür.
a) Bu sözleşmeye göre, sigorta kapsamında öngörülen hallerin gerçekleşmesi halinde, bunu öğrendiği andan itibaren beş gün içerisinde sigortacıya ihbar etmek,
b) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tespite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,
c) Zarardan dolayı, dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,
d) Dava açılması halinde davanın izlenmesi ve idaresi için, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek,
e) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
Halefiyet
Sigortacı ödediği sigorta tazminatı miktarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.
Dava Hakkı
Zarar gören sigorta kapsamı içinde zararın tazminini belirlenen limitler dâhilinde doğrudan doğruya sigortacıdan talep edebilir.
Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi
Sigortacı tazminat talebinde bulunan kişi veya kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir. Sigortacının açık onayı olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi, zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde de bulunamaz.
Yetkili Mahkeme
Sigortacı ile sigorta ettiren arasındaki uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme sigorta ettirenin ikametgâhının veya sigortacının merkezinin veya poliçeyi imza eden acentenin bulunduğu yer mahkemesidir.
Görevli Mahkeme
Uyuşmazlığın konusuna ve taraflarına göre açılacak olan davada görevli mahkeme de değişiklik gösterecektir. Sigorta şirketi ile sigortalı şirket arasındaki uyuşmazlıklarda Sigorta Tahkim Komisyonu’na gidilebileceği gibi Ticaret Mahkemelerinde de dava açılabilir. Söz konusu uyuşmazlığın Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun kapsamında kaldığı durumlarda görevli mahkeme Tüketici Mahkemeleri olacaktır.
Zamanaşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan ve uyuşmazlığa neden olan tüm hak ve menfaatler iki yılda zamanaşımına uğrar.
SONUÇ
Tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası, tüpgaz işletmeleri için sadece bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda toplumun genel güvenliğini ve işletmelerin sürdürülebilirliğini sağlayan bir güvenlik önlemidir. Bu sigorta sayesinde hem işletmeler hem de toplum tüpgaz enerjisinden güvenli bir şekilde faydalanabilmektedir.
