Bu yazımızda anonim şirketlerde ve yapı kooperatiflerinde avukat bulundurma zorunluluğunun yasal dayanağı, hangi şirketlerde avukat bulundurmanın zorunlu olduğu, avukat bulundurma zorunluluğuna uyulmamasının yaptırımı konuları üzerinde duracağız.
ANONİM ŞİRKETLERDE VE YAPI KOOPERATİFLERİNDE AVUKAT BULUNDURMA ZORUNLULUĞU
Anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğunun hukuki dayanağı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinin 3. fıkrasıdır. 08/02/2008 tarihinde yürürlüğe giren fıkra hükmü, esas sermayesinin belli bir miktar üzerinde bulunan anonim şirketler ve üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri bakımından sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu getirmiştir.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinin üçüncü fıkrası “Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanunu’nun 272’nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı (250.000 TL) veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası verilir.” hükmüne yer vermiştir.
HANGİ ANONİM ŞİRKETLER VE KOOPERATİFLER SÖZLEŞMELİ AVUKAT BULUNDURMAK ZORUNDADIR?
Hangi şirketler bakımından avukat bulundurmanın zorunlu olduğu Avukatlık Kanunu Madde 35 f.3’te düzenlenmiştir. Buna göre Türk Ticaret Kanunu madde 332’de öngörülen esas sermaye miktarının 5 katı veya daha fazla sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatiflerinin sözleşmeli avukat bulundurması zorunludur. Kanunda ifade edilen esas sermayenin 5 katından kasıt TTK madde 332’de düzenlenen 50.000,00 TL asgari sermayenin 5 katı olan 250.000,00 TL’dir. Yine sermaye artırımı yoluyla sermayesini 250.000,00 TL ve bu tutarın üzerine çıkarmış anonim şirketler bakımından da avukat bulundurma zorunluluğu bulunmaktadır.
Bu yasal düzenlemelere göre;
- Esas sermayesi 250.000,00 TL ve üzeri olan anonim şirketler,
- Üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri
Sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadırlar.
LİMİTED ŞİRKETLERDE AVUKAT BULUNDURMA ZORUNLULUĞU VAR MI?
Avukatlık Kanunu’nun 35.maddesine göre limited şirketlerde veya adi şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu yoktur. Zorunlu olmaması avukat bulundurulmasına engel değildir. Hak kaybına uğramamak için bir avukattan hukuki destek almakta her zaman fayda vardır.
AVUKAT BULUNDURMAMANIN YAPTIRIMI NEDİR?
Avukatlık Kanunu madde 35’e göre avukat bulundurma zorunluluğunu yerine getirmeyen kuruluşlara, ‘’ Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.’’
Avukat bulundurması zorunlu olup da avukat bulundurmayan şirketlere 2020 yılı için;
2020 yılı için brüt asgari ücret (2.943 TL) x2 = 5.886 TL (bu tutar avukatsız çalışılan her bir ay için verilecek cezadır)
Diyelim ki 2020 yılı boyunca zorunlu olmasına rağmen şirketinizde avukat bulundurmadınız. Bu durumda ödeyeceğiniz ceza 5.886x12=70.632TL olacaktır.
ANONİM ŞİRKETLERDE BULUNDURULMASI ZORUNLU SÖZLEŞMELİ AVUKAT ÜCRETİ
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde 2020 yılı için;
Anonim Şirketler için; 2.835,00 TL
Yapı Kooperatifleri için; 1.890,00 TL
Olarak belirlenmiştir.
SONUÇ
1136 sayılı Avukatlık Kanun'unun 35/3 maddesi uyarınca sermayesi 250.000 TL ve üzeri olan Anonim Şirketlerin ya şirket bünyelerinde sigortalı olarak bir avukat çalıştırması ya da sözleşmeli olarak bir avukattan devamlı hizmet almaları zorunludur.
Aksi takdirde, 2020 yılı boyunca avukat bulundurulmayan her ay için 5.886,00 TL cezai işlem uygulanması mümkündür.
