Mahkemeler, her yıl 20 Temmuz  ile 7 eylül tarihleri arasında adli tatil diye ifade edilen çalışmaya ara verme sürecine girmektedirler. Bu nedenle, adli tatile tekabül eden  dava açma, temyiz, itiraz, karar düzeltme gibi taleplerde süreler uzamaktadır.
 
Bilindiği gibi, mahkemeler her yıl 20 temmuz  ila 7 Eylül tarihleri arasında “çalışmaya ara vererek” adli tatil diye ifade edilen döneme girmektedirler. Bu tarihler adli tatilin başlangıç ve bitiş tarihleridir. Bu dönemlere tekabül eden tebligatlarda dava açma süreleri otomatikman uzamaktadır. Mali yargıda da dava açma süreleri adli tatil müddetince kendiliğinden uzamaktadır.
 
Vergi ve ceza muhataplarına tebliğ edilen vergi ve ceza ihbarnamelerinin arka sayfasında açıklamalar bulunmaktadır. Ne var ki,  “yeni tip ödeme emirlerinin” arka kısmında adli tatil ile ilgili açıklamalara yer verilmemiştir.[1] Vergi ve ceza ihbarnamelerinde adli tatil konusunda özellikle açıklamalara yer verilmiş olup, bu çerçevede  her sene 1 ağustos ila 5 eylül tarihleri arasında adli tatil olduğu izahatlarına yer verilmiştir. 
 
Vergi veya ceza ihbarnamelerinin tebliğ tarihleri bu dönemlere tekabül etmesi halinde süreler uzamaktadır.[2]  Dolayısıyla adli tatil; vergi ve cezalı tarhiyatlarda dava açma süresini uzatıcı bir durum ortaya çıkartmaktadır.[3]
           
Danıştay Kanunu'nun 86. maddesi gereği Danıştay Daireleri ve İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 61. maddesi gereği de bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl ağustosun birinden eylülün beşine kadar çalışmaya ara vermektedirler.  Buna göre, Danıştay’da açılacak temyiz davaları, karar düzeltme talepleri de aynı şekilde adli tatil dolayısıyla otomatik olarak etkilenecektir. [4]

Bu hükümler çerçevesinde; 20 Temmuz 2015 – 7 Eylül 2015 döneminde yukarıda belirtilen yargı organları çalışmaya ara verecek, başka bir ifadeyle adli tatilde olacaklardır.[5]

Adli tatil bazı mahkemeler için söz konusu değildir. İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 61. maddesine göre, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermemektedir.

Buna göre vergi mahkemesi itiraz mercii olan bölge idare mahkemesiyle aynı ildeyse çalışmaya ara verir, farklı ilde ise çalışmaya ara vermez. Hak kayıplarının önlenmesi açısından bu konuya özellikle dikkat edilmesinde yarar vardır.

Yukarıda da belirtildiği üzere, İdari Yargılama Usulü Kanunu'ndaki sürelerin son gününün adli tatile rastlaması halinde süre, adli tatilin sona erdiği günü izleyen günden itibaren, yani 7 eylülden itibaren süreler 7 gün uzamaktadır. [6]

Bu durumda, adli tatilden etkilenen süreler sadece İdari Yargılama Usulü Kanunu'ndaki sürelerdir. Diğer kanunlarda yer alan süreler adli tatilden etkilenmemektedir.
Bu kapsamda  örneğin, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da yer alan ödeme emrine ve haciz işlemlerine karşı açılan davalarda süre 7 eylülden itibaren 7 gün uzayacaktır.[7]

Öte yandan, uzlaşmanın sağlanamaması halinde Vergi Usul Kanunu'nun ek 7. maddesi uyarınca tanınan dava açma süresi ile ilgili de, ödeme emirleri yönünden geçmişte verilen Danıştay kararlarından hareketle, sürenin uzamayacağı sonucuna varılabilir.[8]

Düzeltme talepleri ile ilgili olarak bu taleplerin vergi dairesince reddi ve bakanlık nezdinde şikayet yoluyla taşınması halinde buradan gelen cevaplara göre dava açma durumları yine aynı şekilde “adli tatile” tekabül etmesi durumunda süreler otomatikman uzayacaktır.[9]

Dr. Mustafa ALPASLAN
SMMM

---------------------------
[1] Yeni tip ödeme emirleri Maliye Bakanlığı tarafından bastırılmış olup, eski tip yeşil ödeme emirlerine göre yeterince açıklamalardan yoksundur. Maliye Bakanlığı’nın bu yeni tip beyaz ödeme emirlerinde (örnek no:9907-a DMO Basım İşleri Müdürlüğü 2009) formatlarında önemli değişiklikler yapması zorunludur. Özellikle adli tatil hakkında bu ödeme emrinde açıklamalar bulunmamaktadır.
 
[2] Buna göre adli tatil dolayısıyla 5 Eylülden itibaren 7 gün uzayacak süreler aşağıda olduğu gibidir:
Ø İYUK'nun 7. maddesinde yer alan dava açma süresi.
Ø İYUK'nun 16. maddesinde yer alan cevap verme süresi.
Ø İYUK'nun 27. maddesinde yer alan yürütmenin durdurulması hakkında karara itiraz süresi.
Ø İYUK'nun 45. maddesinde yer alan itiraz süresi.
Ø İYUK'nun 46. maddesinde yer alan temyiz süresi.
Ø İYUK'nun 53. maddesinde yer alan yargılamanın yenilenmesi süresi.
Ø İYUK'nun 54. maddesinde yer alan kararın düzeltilmesi talep süresi.
 
[3] DVDDGK, E:1987/32-K:1988/8 sayılı kararları.
 
[4] GÜNDÜZ Zeki, “Adli tatil hatırlatmaları”, Dünya Gazetesi, 28.07.2010.
 
[5] Ayrıntılı açıklamalar için bkz. KIZILOT Şükrü – KIZILOT Zuhal, Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Yaklaşım Yayıncılık, Güncellenmiş 15. Baskı, Ankara 2009, s.758-759.
 
[6] ÖZKAYA Niyazi, “Adli Tatilin Vergi Davasına Etkisi”, Yaklaşım Dergisi, Ağustos 2010, Yıl: 18, Sayı:212, s. 269-271.
 
[7] Aksine görüşler için bkz. GÜNDÜZ Zeki, Dünya Gazetesi, 20/8/2010. Ayrıntılı açıklamalar için ALPASLAN Mustafa, “Mali Tatil Biterken Vergi Mahkemesine Dava Açma Süreleri”, Maliye Postası Dergisi, Ağustos 2010, Sayı:718, Yıl:31, s.154-155.
 
[8] Bkz. GÜNDÜZ, agm. md. 4
 
[9] ALPASLAN Mustafa – KAYA Eda, “Mali Yargıda Adli Tatil (1 Ağustos-5 Eylül) Ve Ödeme Emirlerine Karşı Vergi Davası”, E-Yaklaşım Dergisi, Ağustos 2010, Yıl:18, Sayı:212, s.336-339.