Ancak kanun koyucu çağrı usulüne riayet etmeksizin, genel kurulların toplanabileceği bir toplantı usulünün elzem olduğunu dikkate alarak Türk Ticaret Kanunu m.416 hükmünde çağrısız genel kurul düzenlemesine yer vermiştir.
1. Çağrısız Genel Kurul Yapılabilir mi?
Türk Ticaret Kanunu m.416 şartlarının sağlanması halinde sermaye şirketlerinde çağrısız olarak genel kurul yapılması mümkündür.
2. Çağrısız Genel Kurul Şartları Nelerdir?
TTK m.416 ve Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik m.12 uyarınca, tüm pay sahipleri veya temsilcileri, herhangi biri itirazda bulunmadığı takdirde ve toplantının yapılmasına ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, çağrıya usulüne uyulmaksızın genel kurul olarak toplanabilmektedir. Tüm payların usulüne uygun temsili ve hiçbir pay sahibinin çağrısız gene kurul toplantısına itiraz etmemesi halinde çağrısız genel kurul yapılabilecektir.
Görüldüğü üzere çağrısız genel kurul yapılabilmesi için tüm pay sahiplerinin şahsen veya yetkilendirdiği kişiler vasıtasıyla toplantıda hazır bulunması ve toplantıya itirazlarının olmaması gerekmektedir. Gündeme yapılan itirazın toplantı yetersayısına etki etmeyeceğini ayrıca bildirmek gerekir. Yapılacak itiraz doğrudan çağrısız genel kurula yönelik olmalıdır.
Herhangi bir pay sahibi toplantıya itiraz eder veyahut toplantıdan ayrılırsa artık bu aşamada genel kurul sona erer. Çünkü çağrısız genel kurulda karar alınması için TTK/416 uyarınca “toplantı nisabının var olması” şartı aranmaktadır. Bir pay sahibinin itirazı veya toplantıdan ayrılması ile artık çağrısız genel kurul şartları ortadan kalkar ve bu aşamadan sonra karar alınması mümkün değildir.
TTK/416’ ya aykırı olarak yapılan genel kurulda alınan kararlar “yok” hükmündedir.
3. Gündeme Madde Eklenmesi
Çağrısız genel kurulda gündeme madde eklenmesi mümkündür. Ancak gündeme madde ilavesi için pay sahiplerinin oy birliği gerekir. Aksine ana sözleşme hükümleri geçersizdir.
Her ne kadar gündeme madde ilavesi için oy birliği gerekse de eklenen maddenin karara bağlanması açısında yasada yer alan karar nisapları dikkate alınmaktadır.
4. Pay Sahiplerinden Birinin Toplantıyı Terk Etmesi Halinde Ne Olur?
Toplantının başında herhangi bir itiraz sunmaksızın toplantıya katılan pay sahibinin daha sonra toplantıdan ayrılması halinde durumun ne olacağı önemlidir. Gerçekten de ayrılma anına kadar çağrısız genel kurul için tüm şartlar sağlanmış ve belki de alınmış kararlar mevcuttur.
Böyle bir durumda artık toplantıya devam edilmesi mümkün değildir. Durumun tutanak altına alınarak toplantının sona erdirilmesi gerekmektedir. Ayrıca bu aşamadan sonra karar alınması da mümkün değildir.
Terk anına kadar alınan kararlar ise yasadaki nisapların sağlanmış olması halinde geçerliliğini koruyacaktır.
5. Sonuç
Anonim ve limited şirketlerde genel kurulların çağrıya dayalı olması kural olmakla birlikte yukarıda belirtilen şartlarda çağrısız genel kurul yapılabilmektedir. Son derece sıkı şartlara bağlanan bu toplantılarda pay sahibinin hak ve menfaatlerini koruması amacıyla bu alanda uzman bir hukukçudan destek alması veyahut toplantıda yine bu alanda hukukçular tarafından temsil edilmesi son derece önemlidir.
Av. Ali ÖZDEMİR
