Giriş
Kişisel verilerin korunması, bireylerin özel hayatının gizliliğini sağlamak ve kişisel bilgilerin kötüye kullanımını önlemek amacıyla hukuk sistemlerinde sıkı kurallarla düzenlenmiştir. Günümüzde, özellikle teknolojinin ve sosyal medyanın yaygın kullanımı nedeniyle kişisel verilerin hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesi, paylaşılması ve yayılması daha büyük bir risk haline gelmiştir. Kişisel verilerin korunması bugün daha da güç haline geldiğinden hepimizin çok dikkat etmesi gereken bir husus olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle sosyal medya hesapları bulunan tüm hesap sahiplerinin veri hırsızlarına, dolandırıcılara ve olası risklere karşı gerekli tedbirleri alması adına haklarını da çok iyi bilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Diğer taraftan, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin korunmasını sağlamak amacıyla çeşitli suçlar ve yaptırımlar öngörmüştür. Bu makalemde, kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesiyle ilgili suçları ele aldım , ayrıca sosyal medya ve iş yerlerinde hukuka aykırı kamera kaydı ve izinsiz veri paylaşımı gibi durumlarla ilgili örnekler vererek değerlendirdim.
1. Kişisel Veri Nedir?
Kişisel veri, belirli veya belirlenebilir bir kişiye ait olan her türlü bilgiyi ifade eder.
Kişisel verilere örnekler:
- Kimlik bilgileri (ad, soyad, doğum tarihi, T.C. kimlik numarası vb.)
- İletişim bilgileri (adres, telefon numarası, e-posta vb.)
- Görsel ve ses kayıtları (fotoğraf, video, ses kaydı)
- Dijital veriler (IP adresi, sosyal medya hesapları, banka hesap bilgileri vb.)
- Özel nitelikli kişisel veriler (sağlık bilgileri, biyometrik veriler, dini inanç, siyasi görüş vb.)
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin toplanması, işlenmesi ve korunmasını düzenlerken, Türk Ceza Kanunu (TCK) ise hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydetme, paylaşma ve yaymayı suç olarak tanımlamaktadır.
2. Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Olarak İşlenmesi, Yayılması ve Paylaşılması Suçları
Türk Ceza Kanunu’nda kişisel verilere ilişkin suçlar şu şekilde düzenlenmiştir:
a) Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK 134)
Özel hayatın gizliliğini ihlal eden her türlü kayıt hukuka aykırıdır.
Kişilerin özel yaşamına ilişkin izinsiz görüntü veya ses kaydı alınması halinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır.
Eğer bu görüntü ve kayıtlar başkalarına ifşa edilirse, ceza bir kat artırılır.
Örneğin, bir kişi, iş yerindeki çalışanların özel görüşmelerini gizlice kaydedip sosyal medyada paylaşırsa, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu işlemiş olur.
b) Kişisel Verileri Hukuka Aykırı Olarak Kaydetme Suçu (TCK 135)
Kişisel verilerin hukuka aykırı şekilde kaydedilmesi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına tabidir.
Eğer kaydedilen bilgiler kişinin dini inancı, sağlık bilgileri, siyasi görüşü gibi özel nitelikli verilere ilişkinse, ceza yarı oranında artırılır.
Örneğin, bir iş yerinde çalışanların haberi olmadan güvenlik kamerası takılarak kayıt altına alınması, hukuka aykırı veri kaydı suçunu oluşturur.
c) Kişisel Verileri Hukuka Aykırı Olarak Yayma veya Başkasına Verme Suçu (TCK 136)
Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak başkalarına verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesi, 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasına tabidir.
Eğer bu suç bir kamu görevlisi veya belirli bir meslek sahibi tarafından işlenirse, ceza yarı oranında artırılır.
Örneğin, bir iş yerinde, çalışanların kişisel bilgileri (telefon numarası, adres, sağlık bilgileri) işveren tarafından izinsiz olarak başka firmalarla paylaşılırsa, TCK 136 kapsamında suç oluşur.
d) Kişisel Verileri Silmeme veya Yok Etmeme Suçu (TCK 138)
Kanunen belirlenen süre geçmesine rağmen kişisel verileri yok etmeyenler, 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Örneğin, bir şirket, çalışanlarının ayrıldıktan sonra kişisel verilerini sistemlerinde tutmaya devam ederse, TCK 138 kapsamında suç işlemiş olur.
3. İzinsiz Kamera Kayıtları ve İş Yerlerinde Kayıt Cihazları Kullanımı
Apartmanlar, iş yerleri ve diğer kamusal alanlarda gizli kamera kullanımı ve izinsiz veri kaydı suç teşkil edebilir.
a) Apartman ve Sitelerde İzinsiz Kamera Yerleştirilmesi
Apartman ve site yönetimlerinin güvenlik amaçlı kamera yerleştirme yetkisi vardır ancak hukuka uygun şekilde yapılmalıdır. Apartman veya sitelere oy çokluğu alınmadan kamera takılması, Apartman sakinlerinin açık rızası olmadan kayıt alınması, Güvenlik kameralarının, apartman sakinlerinin özel hayatına müdahale edecek şekilde yerleştirilmesi (örneğin, balkonları veya kapı girişlerini doğrudan gören kameralar) hukuka aykırılık teşkil etmektedir.
Bu tür eylemler, TCK 134, 135 ve 136 kapsamında suç teşkil etmektedir.
b) İş Yerlerinde Çalışanlardan İzinsiz Kamera veya Ses Kaydı Alınması
İş yerlerinde çalışanlardan izin alınmadan kamera veya ses kayıt cihazı yerleştirilmesi özel hayatın gizliliğini ihlal eder ve hukuka aykırıdır.
Çalışanların sürekli izlenmesi, özel hayatın gizliliğini ihlal edebilir (TCK 134).
Kamera ve ses kayıtlarının izinsiz şekilde paylaşılması, kişisel verileri hukuka aykırı yayma suçunu oluşturur (TCK 136).
Örneğin, bir mağaza, çalışanların mola alanına gizli kamera yerleştirir ve kayıt alırsa, çalışanların özel hayatını ihlal ettiği için suç işlemiş olur.
4. Sosyal Medyada (Facebook, Instagram, TikTok, Twitter vb.) veya Web Sitelerinde Kişisel Verilerin Paylaşılması
Sosyal medya platformlarında kişilerin izni olmadan fotoğraflarının veya özel bilgilerinin paylaşılması suç teşkil edebilir. Kişisel verileri hukuka aykırı şekilde ele geçiren, kaydeden veya yayan kişiler hakkında hem ceza davası açılabilir hem de mağdurlar tazminat davası açabilir.
Sonuç olarak;
Kişisel verilerin korunması, bireylerin temel hak ve özgürlükleri açısından büyük önem taşımaktadır. Teknolojinin gelişmesi, sosyal medyanın yaygınlaşması ve güvenlik sistemlerinin her alanda kullanılmaya başlaması, kişisel verilerin hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesi ve paylaşılması riskini artırmaktadır. Bu nedenle bireylerin, iş yerlerinin, apartman ve site yönetimlerinin, şirketlerin ve sosyal medya platformlarının kişisel verilerin korunmasına yönelik yasal düzenlemelere titizlikle KVKK ve TCK kurallarına uymak zorundalar. Web siteleri ve dijital platformlar, kişisel verileri izinsiz olarak toplayamaz veya üçüncü kişilerle paylaşamaz.
