İFTİRA SUÇU

İftira nedir?

İftira, yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir eylem yüklenmesidir.

İftira, maddi ve biçimsel (şekli) iftira olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Maddi iftira nedir?

Maddi iftira, yalnızca iftirada bulunulmakla kalınmaması, ayrıca maddi eser ve kanıt uydurulmasıdır.

Örnek verecek olursak; aslında adam öldürmemiş masum birine adam öldürdü deniliyor, suç aleti olarak da sanki bir bıçak kullanılmış gibi lanse ettiriliyor ve Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunuluyor ise maddi iftiradan bahsedilir.

Biçimsel iftira nedir?

Biçimsel iftira, hiçbir maddi eser veya kanıt göstermeden yalnızca kişiye hukuka aykırı bir eylem isnat edilmesidir.

Maddi iftira, biçimsel iftiraya göre daha ağır bir biçimde cezalandırılmaktadır. Zira maddi eser veya kanıt uydurulduğu için maddi iftiranın inandırıcılık gücü daha fazladır.

İftira suçunda fail kimdir?

İftira suçunda fail herkes olabilir. Fail olabilmesi için özel bir nitelik aranmaz.

İftira suçunda mağdur kimdir?

İftira suçu, iki mağdurlu bir suçtur. Bu suçun hukuksal konusunu, adliyeye ilişkin menfaatler ile masum kişilerin onur ve saygınlığı oluşturmaktadır.

İftira suçunun maddi unsurları nelerdir?

Kendisine suç isnat edilen kimsenin MASUM BİR KİMSE olması gerekir. Masum kimse, kendisine  isnat edilen eylemleri işlememiş ya da başka bir sebepten dolayı hakkında kovuşturma yapılamayan kişidir.

Kişinin hakkında kovuşturma yapılamamasının sebebi, zamanaşımı olabilir, meşru savunma olabilir, kasıt yokluğu olabilir….

Mağdurun cezai ehliyetinin olması gerekir mi?

Genel kabul gören görüş, mağdurun cezai ehliyete sahip olması gerektiğidir.

Bir kimseye asılsız suç isnat edebilmek için o kimsenin suç faili olarak kovuşturulabilir olması gerekir.

Yasama sorumsuzluğu kapsamına giren bir eylem milletvekiline isnat edilmişse iftira suçu oluşur mu?

Yasama sorumsuzluğu söz konusuysa milletvekili hakkında kovuşturma yapılmaz.

Yasama dokunulmazlığı kapsamına giren bir eylem milletvekiline isnat edilmişse iftira suçu oluşur mu?

Yasama dokunulmazlığı kapsamına giren bir eylem milletvekiline isnat edilmişse iftira suçu OLUŞUR.

YASAMA DOKUNULMAZLIĞI, KAMU DAVASI AÇILMASINA ENGEL DEĞİLDİR.

İftira suçunun hareket ögesi nedir?

İftira suçunun hareket ögesini, yaşayan masum bir kimseye, hukuka aykırı bir eylem isnat edilmesi oluşturmaktadır.

Bu isnadın yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunmak suretiyle ya da basın ve yayın yoluyla yapılması gerekir.

İftira suçu ihmali davranışla işlenebilir mi?

İftira suçu ancak icrai davranışla işlenebilir, ihmali davranışla işlenemez.

Ancak isnadın belli bir kişiye yönelik olması gerekir. Bu kişinin adı açıkça belirtilmese bile, yapılacak araştırma sonucunda kimliğin belirlenebilir olması yeterlidir. İsnat belli bir kişiye yönelik değilse, suç uydurma suçunun oluşması mümkünse de iftira suçu oluşmaz.

Ölülere yönelik isnat da suç oluşturur mu?

Ölülere yönelik isnatlar iftira suçunu değil koşulları varsa KİŞİNİN HATIRASINA HAKARET suçunu oluşturur.

Kişi, suç oluşturan bir eylemi işlemiş ancak bu suça ilişkin ihbar ve şikayette eylem sanki farklı bir suç oluşturuyormuş gibi bazı eklemeler yapılarak bildirilmiş ise iftira suçu işlenmiş olur mu?

Mesela hırsızlık suçu yağma suçu olarak ihbar edilmişse ek unsurlar açısında iftira suçu işlenmiş olacaktır. Zira yağma suçu; hırsızlık, cebir ve tehdit suçlarının birleşiminden oluşmaktadır.

Bir kişi işlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla başkasına ait kimliği ve kimlik bilgilerini kullanmış ise ne olur?

Yasa koyucu, işlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla başkasına ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanan kimsenin iftira suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırmasını öngörmüştür.

İftira suçunda cezanın artırılmasını gerektiren nitelikli haller nelerdir?

*Yüklenen eylemi işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu eylem nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanması

*Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet veya müebbet hapis cezasına mahkum olması

*Mağdurun süreli hapis cezasına mahkum olması

*Mağdurun mahkum olduğu hapis cezasının infazına başlanmış olması

*İftira sonucunda mağdur hakkında hapis cezası dışında adli veya idari bir yaptırım uygulanması

İftira suçunda hukuka uygunluk sebepleri nelerdir?

Bu suçta yasadaki koşullara uygun olarak ihbar ve şikayet hakkının kullanılması, basının haber verme hakkının kullanılması ve savunma dokunulmazlığı hukuka aykırılığı ortadan kaldırır.

Kendisine iftira edilen kişinin rızası bu suçta hukuka aykırılığı ortadan kaldırır mı?

Kendisine iftira edilen kişinin rızası bu suçta hukuka aykırılığı ortadan kaldırmaz. Zira bu suçta adliyeye ait menfaatler de korunmaktadır.

Bir kimse suçlu zannedilerek o kişi hakkında ihbarda bulunulmuş ise iftira suçu işlenmiş olur mu?

Fail, kendisine hukuka aykırı eylem isnat edilen kişinin bu eylemi işlemediğini kesin olarak bilmiyorsa, makul bir şüpheye dayanarak ihbar veya şikayette bulunmuş ise iftira suçu oluşmaz.

Örneğin bir kimseyi aslında suçlu olmadığı halde suçlu sanarak belli bir suçu işlediği iddiasıyla adli makamlara ihbar eden kişi cezalandırılmaz. Zira burada fail suçun işlenmediğini kesin olarak bilmemektedir.

İftira suçu şikayete bağlı mıdır?

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere iftira suçundan mağdurlardan biri adliyedir. Bu yüzden şikayete tabi değildir. İftira suçunda soruşturma ve kovuşturma re’sen yapılır. ŞİKAYET ARANMAZ.