Domain Alım Sistemi Ağustos 2020 İtibariyle Değişiyor

İnternet Alan Adı (Domain) Alımı

Günümüzde daha çok İngilizce bir terim olan “domain” olarak bilinen internet alan adı, bir e-ticaret sitesi kurabilmek ve çalıştırabilmek için mutlaka sahip olunması gereken unsurların başında gelmektedir.

5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu[1] m. 3/1/v hükmünde internet alan adı: “İnternet üzerinde bulunan bilgisayar veya internet sitelerinin adresini belirlemek için kullanılan internet protokol numarasını tanımlayan adlar” olarak tanımlanmıştır.

İnternet alan adı, internet kullanıcılarının ziyaret etmek istediği internet sitesinin, numerik sistemde belirlenmiş karmaşık nitelikteki IP adresi[2] yerine, akılda kalması daha kolay kelime ve sayılarla ifade edilmiş görünümüdür. İnternet alan adları, internet ortamında kişiler ile mal ve hizmetleri ayırt etmeye yarayan tanıtma araçlarıdır[3].

Elektronik Haberleşme Kanunu uyarınca çıkarılan İnternet Alan Adları Yönetmeliği[4] (m. 1)’de “.tr” uzantılı internet alan adları yönetimine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Diğer bir deyişle bu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar “.tr” uzantılı internet alan adlarını (com.tr, org.tr, av.tr vb.) konu almaktadır. Buna karşın “.tr” uzantısı olmayan internet alan adları (com., org., .fr vb.) bu yönetmeliğin ve Türk hukukunun düzenleme alanına girmemektedir.

a. “.tr” Uzantılı Olmayan (.com, .org., .co, vb.) İnternet Alan Adı Alımı

“.tr” uzantılı olmayan (.com, .org., .co, vb.) internet alan adı satın almak için herhangi bir belge sunulması gerekmemektedir. "First Come, First Served" (İlk gelen alır) kuralı uyarınca “.tr” uzantısı olmayan bir internet alan adı ilk başvuran kişiye tahsis edilmektedir. E-ticaret sitesinin “.tr” uzantılı olması düşünülmüyorsa seçilen internet alan adı, daha önce bir başka kişi veya kurumun satın almamış olması koşuluyla kolaylıkla ulaşılabilecek olan çok sayıda internet sitesinin birinden (www.domain.com, www.isimtescil.net vb.) satın alınabilir.

b. “.tr” Uzantılı Olan (com.tr, org.tr, av.tr v) İnternet Alan Adı Alımı

“.tr. uzantılı internet alan adı (com.tr, org.tr, biz.tr, av.tr vb.) tahsisi 2000 yılından bu yana ODTÜ bünyesindeki www.nic.tr tarafından sağlamaktadır[5].

Ancak 2020 Ağustos itibariyle internet alan adı tahsis etme yetkisi ODTÜ ile BTK arasında imzalanan protokol uyarınca BTK’ya devredilecek olup www.nic.tr adresi kapatılacak ve bundan sonraki süreçte internet alan adlarının tahsisi hizmeti BTK’nın yönetimindeki TRABİS veya BTK tarafından belirlenen kayıt kuruluşları üzerinden verilecektir[6].

İnternet Alan Adları Yönetmeliği uyarınca TRABİS faaliyete geçene kadar mevcut işleyiş devam edecektir. (Geçici madde 1) Buna göre, 2020 Ağustos ayında TRABİS faaliyete geçene kadar ODTÜ tarafından belirlenen “.tr” Alan Adları Politikaları, Kurallar ve İşleyiş uygulanmaya devam edecektir. Sonrasında ise İnternet Alan Adı Yönetmeliği’nde belirlenen kurallar uygulamaya alınacaktır.

ODTÜ tarafından verilen internet alan adı tahsis hizmeti kapsamında halihazırda "biz.tr", "info.tr", "tv.tr", "web.tr, "gen.tr" gibi bazı alan adlarının herhangi bir belge sunulmadan www.nic.tr adresinden yalnızca ödeme yapılarak tahsis edilmesi mümkündür. Bunun dışında kalan (com.tr, org.tr, vb.) alan adlarının alınabilmesi için ise (2020 Ağustos ayında TRABİS faaliyete geçene kadar) belge ile başvuru yapmak gerekmektedir. 2020 Ağustos ayında TRABİS faaliyete geçtikten sonra ise İnternet Alan Adları Yönetmeliği uyarınca belge ile başvuru yapılması gereken uzantılar listesi değişecektir.

E-ticaret siteleri için çoğunlukla “.com.tr” uzantısı kullanıldığı için bu uzantıya sahip bir internet alan adının nasıl alınacağından kısaca bahsedecek olursak[7]: 2020 Ağustos ayında TRABİS faaliyete geçene kadarki süreçte ODTÜ bünyesindeki www.nic.tr üzerinden “.com.tr” uzantılı internet alan adı alabilmek için aşağıda sayılan belgelerle başvurmak gerekmektedir:

1- Ticaret odasından alınmış olan şu belgelerden biri; "Faaliyet Belgesi", "Ticari Sicil Belgesi", "Oda Sicil Kayıt Sureti", Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayımlanmış olan ticaret unvanı ilanı.

2- Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan alınmış "Marka Tescil Belgesi" ya da marka tescil başvurusu.

2020 Ağustos ayı itibarıyla TRABİS faaliyete geçtikten sonraki dönem içinde “.com.tr” uzantılı internet alan adı alabilmek içinse belgeli başvuru yapmak zorunluluğu bulunmamaktadır. Çünkü “.com.tr” uzantısı İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin ekinde sayılan “Belgeli Tahsis Edilen Alt Alan Adları” listesinde yer almamaktadır. Bu liste şöyledir:

"3. Belgeli Tahsis Edilen Alt Alan Adları

Aşağıda yer alan alt alanlar belirtilen taraflara Kurumun belirleyeceği belgeler karşılığında tahsis edilir.”

Alt Alan	Tahsis Edilecek Taraf
“.av”	Türkiye Barolar Birliğine kayıtlı serbest avukatlar, hukuk büroları ve avukatlık ortaklıkları
“.bel”	İçişleri Bakanlığı kayıtlarında yer alan belediyeler
“.dr”	Türk Tabipler Birliğine kayıtlı tıp doktorları, doktor ortaklıkları, hastaneler ve Sağlık Bakanlığı birinci basamak sağlık kuruluşları
“.edu”	T.C. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) tarafından tanınan yüksek eğitim kurumları
“.gov”	Kamu kurum ve kuruluşları
“.pol”	Emniyet Genel Müdürlüğü ve bünyesindeki birimler
“.k12”	Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından onaylanmış okul öncesi eğitim veren kreş, anaokulu, ilköğretim, lise ve dengi öğretim kurumları
“.tsk”	Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde yer alan birimler

TRABİS’in faaliyeti öncesinde belgeli olarak tahsis edilen “.com.tr”, “.net.tr” ve “.org.tr” alt alan adları TRABİS’in faaliyete geçmesi sonrasında belgesiz olarak tahsis edilmeye başlamadan bir ay önce internet alan adı sahibi adayının elektronik ortamda TRABİS’e talepte bulunması gerekmektedir. (İnternet Alan Adları Tebliği[8] Geçici Madde 1)