Ceza infaz kurumlarında mahpusların haftalık harcamaları emanet para hesabından dilekçe ile harcama yapılarak gerçekleşmekteydi. Hükümlü ve Tutukluların Emanete Alınan Kişisel Paralarının Kullanımına Dair Yönetmelik 5.maddesi, mahpusların ceza infaz kurumlarında yanlarında nakit para bulundurmalarına izin vermemektedir. Yine Yönetmelik 8.maddesinde mahpusların ceza infaz kurumlarında bulundukları süre boyunca nasıl para harcayabilecekleri düzenlenmiştir.
Mahpusların, Adalet Bakanlığı tarafından o sene için belirlediği haftalık harcama tutarı azami harcama miktarı olmak üzere hem dergi, gazete satın almak, hem işyurtları tarafından işletilen ceza infaz kurumu kantinlerinden yiyecek-içecek satın almak, meyve satın almak, telefon görüş hakkından faydalanabilmek üzere telefon kartı satın almak, kantinde satılan giyim eşyaları ve hobi malzemelerini satın almak, ceza infaz kurumunun anlaşmış olduğu kurum dışında bulunan eczaneden reçete ile alınmayan takviye vitamin ve sağlıklarıyla ilgili malzemeleri satın almak veya yine kurum dışında bulunan anlaşmalı kırtasiyelerden kitap yahut kırtasiye malzemesi satın almak üzere harcama yapabilmeleri mümkündür.
Hükümlü ve Tutukluların Emanete Alınan Kişisel Paralarının Kullanımına Dair Yönetmelik 8.maddesi “elektronik para ödeme sistemi bulunan kurumlar” dese de emanet para hesabına mahpus adına yatırılan miktardan dilekçe ile düşüm yapılmak suretiyle harcamalar gerçekleştirilmekteydi. Genel uygulama uyarınca hesabından ne kadar harcama yapıldığını görmek isteyen mahpusa yine yazılı başvurusu halinde bir nevi hesap döküm belgesi verilmektedir. Hesabına yüklenen para miktarı, yüklendiği gün bir dekont karşılığında mahpusa ceza infaz kurumu idaresi tarafından bildirilmektedir. 1 Ocak 2025 itibariyle bir çok ceza infaz kurumu kantin ve iş yurdu harcamalarını emanet para kartına yüklenecek para ile karşılamaya geçiş yaptı. Dolayısıyla Yönetmelik 8.maddesinde adı geçen sistem artık ceza infaz kurumlarında genel uygulama içerisinde yer almaya başlayacak.
Uygulama, mahpusların mektup, dilekçe gönderimi gibi masraflarının alışılageldik usulde, dilekçe talebi karşılığında emanet para hesabından düşüm ile gerçekleştirilmesi; kantin ve iş yurdu harcamalarının ise emanet para kartına mahpus aileleri tarafından yatırılan para miktarından yapılması şeklinde değiştirilmeye başlanmıştır. Her iki harcama şekli için de mahpus aileleri ya ziyarete bizzat gittiklerinde emanet para biriminde görevli infaz koruma memurlarına elden nakit para teslim etmek suretiyle hesaplara para yüklemesi yapabilmekte yahut bankamatik üzerinden ön ödemeli işlemler vasıtasıyla hesaplara bakiye gönderimi sağlayabilmektedirler.
Av. Onur SEZEN
