Çekme karavanlardan uzun süredir hukukun gri alanında yer alan 750 kilogramın altındaki modeller için tescil zorunluluğu getirildi. Bu düzenleme, söz konusu karavanların kimlik kazanmasını, plaka ve muayene sistemiyle kayıt altına alınmasını öngörüyor.

04.12.2024 tarih ve 32742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin Yönetmelik Değişikliği ile Yönetmeliğin 9.maddesinin 3. fıkrasında yer alan “ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve 750 kilogramın üstünde veya altında olsun çekme karavanların tamamı madde kapsamına dahil edildi. Dolayısıyla, 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren yüklü ağırlığı 750 kilogramın altında olan o1 sınıfı çekme karavanlara da tescil zorunluluğu getirilmiş olup bunlar için de artık tescil belgesi ve plaka basım talep belgesi oluşturma ve muayeneye tabi tutulma zorunluluğu getirilmiştir. Tescilleri de noterler tarafından gerçekleştirilecektir.

Düzenlemeyle, O1 sınıfı, yani 750 kilogramın altında olan çekme karavanlar da artık O2 sınıfı gibi belirli hale gelecek bir kimliğe, tescile, ruhsata, plakaya ve muayeneye tabi tutulacaktır.

Yine, düzenlemeye göre 01.01.2025 öncesi üretilmiş 750 kilogramın altında olan çekme karavanların tescil edilmesi için 01.01.2035'e kadar 10 yıllık bir süre, bir opsiyon tanınmış olup bu karavanların, üreticileri tarafından uygunluk belgesi bilgileri ARTES'e girilerek bu tarihe kadar tescilleri yapılabilecek.

 İlgili Mevzuat

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde; “… Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır… Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır. Yarı römork: Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorkdur. Hafif römork: Azami yüklü ağırlığı 750 Kg'ı geçmeyen römork veya yarı römorkdur…” şeklinde tanımlanmıştır.

Karayolları Trafik Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde; “… c) Araçlara ilişkin tanımlar … 6) Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu araçtır… 20) Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz araçtır. 21) Yarı Römork: Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur. 22) Hafif Römork: Azami yüklü ağırlığı 0.75 tonu geçmeyen römork veya yarı römorktur…d) Araç sınıfları … 4) O Sınıfı – Bir motorlu araç tarafından çekilen römork veya yarı römork motorsuz yük taşıma araçlarıdır. 4.1) O1 Sınıfı: Azami ağırlığı 0.75 tonu aşmayan motorsuz yük taşıma aracıdır. 4.2) O2 Sınıfı: Azami ağırlığı 0.75 tonu aşan, ancak 3.5 tonu aşmayan motorsuz yük taşıma aracıdır. 4.3) O3 Sınıfı: Azami ağırlığı 3.5 tonu aşan, ancak 10 tonu aşmayan motorsuz yük taşıma aracıdır. 4.4) O4 Sınıfı: Azami ağırlığı 10 tonu aşan motorsuz yük taşıma aracıdır…” şeklinde tanımlanmıştır.

19/4/2020 tarihli ve 31104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları ile Bunların Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmeliğin (AB/2018/858) “Tanımlar” başlıklı 3. Maddesinde; “…ii) Römork: Bir motorlu araç tarafından çekilmek üzere tasarımlanan ve imal edilen, en azından boylamsal orta düzleme dik olan yatay bir eksen ile çekici motorlu aracın boylamsal orta düzlemine paralel olan dikey bir eksen etrafında mafsallanabilen, kendinden tahrikli olmayan her türlü aracı,..” ifade ettiği, “Araç kategorileri” başlıklı 4. maddesinde; “c) O kategorisi: Römorkları kapsar. O kategorisi, aşağıdaki alt kategorilere ayrılır: 1) O1 kategorisi: Azami kütlesi 0,75 tonu aşmayan römorklardır. 2) O2 kategorisi: Azami kütlesi 0,75 tonu aşan ancak 3,5 tonu aşmayan römorklardır. 3) O3 kategorisi: Azami kütlesi 3,5 tonu aşan ancak 10 tonu aşmayan römorklardır. 4) O4 kategorisi: Azami kütlesi 10 tonu aşan römorklardır…” şeklinde belirtilmiştir.

  31.01.2018 tarih ve 30318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde; “… 30) Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz araçtır. 31) Römork azami yüklü ağırlığı: Motorlu aracın çekebileceği frenli ve frensiz römorkların azami yüklü ağırlığıdır…” şeklinde ifade edilmiş, 9. maddesinin 3. fıkrasında ise; “Bu Yönetmelik hükümlerine göre Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilecek araçlar, askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar ile tescile tabi motorlu araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde olan römork ve yarı römorkların (traktör römorkları takıldığı traktörden ayrı olarak tescil edilmez) tescilleri noterler tarafından yapılır, araç tescil belgesi ve plaka basım talep belgesi verilir.” kuralına, 32. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde;“ Lastik tekerlekli traktör römorklarına, traktöre verilen numarayı taşıyan plaka, diğer araçlarla çekilen römork ve yarı römorklara kendileri için verilen plakalar takılır. Tescile tabi olmamakla beraber, yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir.” kuralına yer verilmiştir

İlgili Değişiklik

04.12.2024 tarih ve 32742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesiyle Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, 2. maddesiyle  10. maddesine “(22) Kaybedilen bir tescil plakasının yeniden basımı için plaka basım talep belgesi oluşturulması, iletişim bilgilerinin güncellenmesi ve araca ait özet tescil bilgileri raporu oluşturulması işlemleri e-Devlet üzerinden yapılabilir.” fıkrası eklenmiş, 3. maddesiyle, 15. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstündeki” ibaresi, 7. maddesiyle, 32. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış, 9. maddesiyle, Yönetmeliğe “Yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların tescili” başlıklı  GEÇİCİ MADDE 9- “(1) Bu maddeyi ihdas eden Yönetmeliğin 3 üncü maddesiyle 15 inci maddede yapılan değişiklik bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren üretilerek uygunluk belgesi düzenlenen ve yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların tescilleri hakkında uygulanır.” kuralı, “Yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların tescili için geçiş süresi” başlıklı  GEÇİCİ MADDE 10- “(1) 1/1/2025 tarihinden önce üretilen yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork ve yarı römorklardan uygunluk belgesi bilgileri ARTES’e üretici veya ithalatçılar tarafından elektronik ortama aktarılanlar 1/1/2035 tarihine kadar ilgilisinin talebi halinde tescil edilir, bu tarihten sonra tescil edilmeyenlerin karayolunda kullanılması yasaktır. (2) Birinci fıkra kapsamında 1/1/2035 tarihine kadar tescil işlemi yaptırılmayan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir. (3) Uygunluk belgelerinin mücbir sebeplerle temin edilememesi veya elektronik ortama aktarılamaması halinde tescil işlemlerinin ne şekilde yapılacağına ilişkin usul ve esaslar Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.” 10. maddesiyle; Bu Yönetmeliğin; a) 1 inci, 3 üncü, 7 nci ve 9 uncu maddelerinin 1/7/2025 tarihinde, b) 4 üncü maddesi 1/1/2025 tarihinde, c) 5 inci maddesi 5/12/2024 tarihinde, ç) Diğer maddelerinin ise yayımı tarihinde, yürürlüğe gireceği kurala bağlanmıştır.