Ticareti yüzyıllardır alışılagelmiş şekilde yapmak dahi başlı başına riskleri beraberinde getirirken E-Ticaret yapmanın risklerini buyurun hep birlikte mülahaza edelim. Başka bir ifadeyle; elle tutulur, gözle görülür, satıcısını ve yer yer de alıcısını tanıdığınız bir ticari hayat dahi dolandırılmaya bu denli elverişliyken dokunmadığınız, görmediğiniz, alıcısını ve satıcısını yüksek olasılık tanımadığınız ve karşılaşmayacağınız bir ticaret hayatı günümüzdeki jargonuyla E-Ticaret başlı başına büyük bir risk. Dolayısıyla hal böyleyken; herkesin takdiridir ki mütemadiyen her 2 yılda bir büyük vurgunlara şahit olduğumuz, dolandırılmaya bu denli müsait bir ülkede E-Ticaret mecrası dolandırıcılar için bulunmaz bir velinimet.
Bu yazımızda AMAZON’da mağaza açan, arbitraj veya dropshipping yapan ve bu anlamda şirketlerden veya şahıslardan danışmanlık alırken dikkat edilmesi gereken kriterler üzerinde duracağız.
1. DANIŞMANLIK HİZMETİ ALDIĞINIZ/ALACAĞINIZ DANIŞMANLIK ŞİRKETİ GERÇEKTEN BİR ŞİRKET Mİ?
Danışmanlık hizmeti veren şirketlerin gerçekte şirket olup olmadığını anlamamıza vesile olacak birden fazla alternatifimiz mevcut. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi | TOBB (https://www.ticaretsicil.gov.tr/) üzerinden veya aynı zamanda ticaret sicil kayıtlarının tescil ve ilanlarının da düzenli olarak depolanabilmesini ve dernek, vakıf, sendikalar, odalar, serbest meslek erbapları, tüzel kişilikler, tacirler ve meslek örgütlerinin tek bir numara ile kolayca sorgulanabilmesini sağlayan Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden e-devlet ile giriş yaparak danışman şirketin adresini, şirket yetkilisini ve ortakları gibi çeşitli bilgilere erişebilirsiniz. Ancak burada önemli olan, Ticaret Sicil Gazetesi veya MERSİS üzerinden şirketin bilinen adıyla sorgulama yaptığınızda şirketin bilgilerine ulaşamayacağınızı unutmamanız. Bu noktada en sağlıklı olan araştırma yapılırken şirket ismi ile değil Vergi Kimlik No ile veya Mersis No ile sorgulama yapılmasıdır.
2. DANIŞMANLIK HİZMETİ ALDIĞINIZ/ALACAĞINIZ ŞİRKETİN GERÇEKTE KULLANDIĞI VEYA SORUN YAŞAYANLARIN DİLEDİĞİNDE YÜZ YÜZE GÖRÜŞEBİLECEĞİ SABİT BİR OFİSİ MEVCUT MU?
Amazon’da ticaret yapmaya karar verdiğinizde veya E-Ticaret’le kendinize bir gelir kapısı aralamak istediğinizde evvela bunun danışmanlığı veren şirketlere denk gelirsiniz. Ancak danışmanlık hizmeti almaya karar verdiğinizde; sosyal medya hesapları bot takipçilerle ve fake etkileşimlerle dolu onlarca danışmanlık şirketine denk gelirsiniz. Bu bakımdan danışmanlık şirketleri arasında ayrım yapmak, daha doğru ve güvenilir olanı bulmak bir hayli zorlaşır. Dolayısıyla bu anlamda danışmanlık hizmeti almaya karar verdiğiniz şirketin mutlak surette sabit bir ofisi olması, şirket yetkililerine ulaşılıp uyuşmazlığın daha kısa sürede çözümlenmesi, uyuşmazlık yargıya taşınacaksa şirketin MERSİS’te göstereceği adresi pasif kullanması nedeniyle tebligatların ulaşamaması gibi sebeplerden ötürü zaten hantal ilerleyen yargı sürecinin iyiden iyiye yavaşlamasına sebep olmaması açısından son derece önemlidir.
3. DANIŞMANLIK HİZMETİ ALDIĞINIZ/ALACAĞINIZ ŞİRKETTEN DAHA ÖNCE HİZMET ALAN REFERANSINIZ VAR MI? VARSA EĞER REFERANSINIZ HİZMETTEN MEMNUN KALDI MI?
Danışmanlık hizmeti aldığınız/alacağınız şirketten daha önce hizmet alan referansınız mevcut ise bu defa artık danışmanlık hizmeti almanız daha kolay. Nitekim referansınız daha evvel hizmet aldığı süre boyunca şirketin işleyişine tanıklık ettiğinden E-Ticaret’teki endişelerinizi giderme noktasında daha faydalı olacaktır. Ancak referansınız, danışmanlık aldığı şirketin en azından bu makalede sayılan kriterlere azami derecede uyduğundan emin olmalı. Aksi takdirde referansınızın hasbelkader herhangi bir problemle karşılaşmaması sizin de karşılaşmayacağınız anlamına gelmiyor/gelmemeli. Son olarak danışmanlık hizmeti aldığı süre boyunca sorun yaşamış, sorununun da şirketçe ivedi ve sağlıklı çözüme kavuşturulmuş olması referansınızın size gönül rahatlığıyla referans olmasına sebep olmalıdır.
4. REFERANSINIZ YOKSA DANIŞMAN ŞİRKETİN GÜVENİLİRLİĞİNDEKİ KRİTERLER NELER OLMALI?
Bu durumda hizmet almaya karar vermeden önce daha dikkatli davranılmalı. Nitekim siz bu mecraya yalnızsınız ve bu mecradan edindiğiniz iyi-kötü tecrübeler doğrultusunda referans olacaksınız. Her ne kadar henüz işin başında olduğunuzdan sütten ağzınız yanmaya pek yakın olsanız da yoğurdu üfleyerek yemenin en doğru yollarından biri danışman şirketle ilgili internette gerekli araştırmaları yapmaktan geçiyor.
- Danışan şirketin ne kadar şikayet aldığı,
- Alınan şikayetlerin hangi oranda çözüme kavuşturulduğu
- Şikayet edenlerin şikayet veya çözüm sonrası geri dönüşleri
gibi hususlar danışman şirketin yaşanan problemler sonrası hangi cihette aksiyon aldığının apaçık göstergesidir.
5. DANIŞMANLIK HİZMETİ ALDIĞINIZ/ALACAĞINIZ ŞİRKET ALINAN HİZMET NETİCESİNDE FATURA KESİYOR MU?
Vergi Usul Kanunu Madde 232 Uyarınca:
-Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tesbit olunan tüccarlara
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlara da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler
Yine 509 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan işletmeler için e-Fatura sisteminin kullanımı zorunludur. 2022 yılında e-Fatura vermekle mükellef olan işletmelerin kriterleri ise şu şekildedir:
1. 2018, 2019 veya 2020 hesap dönemleri 5 milyon TL üzerinde olan mükelleflerin e-Fatura sistemine geçiş zorunluluğu bulunuyor.
2. 2021 yılında cirosu en az 4 milyon TL olan firmaların yürürlükteki yasa gereğince vergi mükellefi olarak e-Fatura kesmesi gerekiyor.
3. 2022 ve daha sonraki yıllarda cirosu en az 3 milyon TL olan vergi mükelleflerinin e-Fatura sistemine geçmesi gerekiyor.
Şahıs şirketleri e-fatura kullanabilir, bunun için önlerinde herhangi bir engel yoktur. Ticari firma olarak anonim şirket, limited şirket, gerçek/şahıs şirketi statüsünde bulunan ve e-fatura kullanmak isteyen herkes elektronik fatura uygulamasından yararlanabilir. İster şahıs ister sermaye şirketi olsun bir ciro ya da fatura kesim sınırlaması olmaksızın e-faturaya geçiş yapılabilir.
Bahsedilen ilgili kanunlar neticesinde danışmanlık şirketleri Vergi Usul Kanunu uyarınca fatura kesmekle mükelleftirler. Dolayısıyla danışmanlık şirketlerinden hizmet alan danışan/müşteri/alıcılar şirketin fatura kesme noktasında gerekli hassasiyeti gösterip göstermediği hususu üzerinde durmalı ve mutlaka alınan her hizmet sonrası danışmanlık şirketinden faturayı tahsis etmelidir.
Ancak bu noktada faturanın sahte olup olmadığı hususu önem taşır. Ne yazık ki sahte faturayı tanıyamazsınız. Öyle ki sahte faturanın başka bir ifadeyle naylon faturanın tespiti her ne kadar idare açısından çok kolay olsa da ne yazık ki bu durum tüketiciler için pek geçerli değildir.
6. DANIŞMANLIK HİZMETİ ALDIĞINIZ/ALACAĞINIZ ŞİRKET BİR HUKUK BÜROSUNDAN VEYA AVUKATTAN DANIŞMANLIK ALIYOR MU
Danışman şirketle süreç içerisinde birçok noktada anlaşamayabilir veya uyuşmazlık yaşayabilirsiniz. Danışman şirketin hukuki danışmanlık alması, danışman şirketle yaşayacağınız uyuşmazlıklarda iki tarafın da haklarının hukuki olarak aydınlatılması açısından son derece elzemdir. Nitekim her ne kadar uyuşmazlık sonrası tarafların her ikisi de haklı olduğunu düşünse de gerek TMK gerek TBK gerek ilgili sair mevzuatlar uyarınca kanun koyucunun yasal yükümlülükler noktasında haklılık payı verdiği taraf yüksek olasılık bellidir. Bu noktada tarafların arasındaki uyuşmazlığın hakkaniyete uygun biçimde sağlıklı çözüme kavuşturulması adına danışman şirketin hukuki danışmanlık alması veya bünyesinde avukat ihtiva etmesi önemlidir.
7. DANIŞMANLIK HİZMETİ ALDIĞINIZ/ALACAĞINIZ ŞİRKET AMAZON/E TİCARET’TE NE KADAR SÜREDİR DANIŞMANLIK VERİYOR?
Bu kriter her ne kadar Amazon’da yeni yeni ticaret yapmak isteyenlere pek önemli gelmese de işin aslına bakarsak durum pek de öyle değil. Daha detaylı açıklamak gerekirse bu mecra her ne kadar dolandırılmaya pek müsait olsa da bir o kadar da kazanç sağlama açısından da bir o kadar elverişlidir. Dolayısıyla Amazon’da işin teknik kısmını danışmanlık hizmeti verecek kadar öğrenen bireyler hemen akabinde danışmanlık hizmeti vermeye başlıyorlar. Henüz danışmanlık hizmetinin başında olanlardan kendilerince ciddi miktar da kazanç sağlayanlara bir süre sonra ulaşamama gibi sorunlarla karşılaşmanız kuvvetle muhtemel. Nitekim bu mecrada bilhassa başlarda çok iyi hizmet verip akabinde hizmetin kalitesinin düştüğü birçok danışman şirket duydunuz veya mutlaka duyacaksınız. Son tahlilde hizmet almaya karar vereceğiniz şirketin bu mecrada bu işi ne kadar yaptığı bir kriter olarak mutlaka göz önünde bulundurulmalı.
Tüm bu kriterler doğrultusunda Amazon’da ticaret yaparken yine de dolandırılma ihtimalinizi göz önünde bulundurmayı ihmal etmeyin. Her ne kadar bu kriterler dolandırılma ihtimalinizi olabildiğince minimuma düşürse de bu ihtimali ortadan kaldırmaz. Yazımızın en başında belirttiğimiz noktanın sonunda da ihtirasla altını çizmek gerekir. Dolandırılmaya bu denli müsait bir ülkede E-Ticaret mecrası dolandırıcılar için bulunmaz bir nimet. Dolayısıyla her ne kadar E-Ticaret/Amazon gelir kapısı açısından bir fırsat olarak görünse de beraberinde riskler silsilesini de getirdiği unutulmamalıdır. Bu yazımızda öne sürdüğümüz kriterlere azami derecede uyulup akabinde kendi hayat tecrübeniz doğrultusundaki hususlar eşliğinde ticaret/e-ticaret yapmanız halinde dolandırılma riskiniz minimuma düşmüş olacaktır.
Av. Ahmet Kaya BAKIŞ
