Ahıska Türkleri, Gürcistan’ın güneybatısında yer alan Ahıska bölgesinde yaşayan Türk kökenli bir halktır. Tarihte Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altında kalan bu bölge, 1829’da Rusya’ya bırakılmıştır. Rusya’nın baskıcı politikaları sonucu Ahıska Türkleri çeşitli zorluklarla karşılaşmıştır.
1944 yılında ise Stalin’in emriyle Ahıska Türkleri Orta Asya’ya sürgün edilmiştir. Bu sürgün sırasında binlerce Ahıska Türkü hayatını kaybetmiştir. Sürgün edilenlerin bir kısmı daha sonra Türkiye’ye göç etmiştir.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Ahıska Türkleri vatana dönüş umuduyla harekete geçmiştir. Ancak Gürcistan yönetimi bu talebi kabul etmemiş, vatandaşlık vermemiş ve hak ihlallerine devam etmiştir.
AİHM’nin “Loizidou Kararı”ndan yola çıkarak, Ahıska Türklerimi sürgün edilmelerinden dolayı Ahıska’da bıraktıkları taşınmaz mallarına yönelik her türlü mülkiyet haklarına sahip olduklarını rahatlıkla söyleyebiliriz. AİHS’nin yarattığı hukuk sistemi, onlara bu hakkı vermektedir. Avrupa Konseyi üyesi Gürcistan, Ahıskalıların taşınmaz mallarını geri almaları için gerekli yasal düzenlemeleri yapması gerekmektedir. Buna ek olarak Ahıskalıların bu yöndeki girişimlerini engellemeye hakkı yoktur. Engellediği takdirde, AİHS’nin 13. maddesinde öngörülen “etkili başvuru hakkını” ihlal etmiş olacaktır.
Sürgün hayatı devam eden Ahıskalıların maruz kaldıkları insan hakları ihlallerinden dolayı AİHM’ne müracaat hakkı bulunmaktadır. Ancak bugüne kadar hiçbir Ahıskalı, bu yönde bir girişimde bulunmamıştır. Avrupa Konseyi üyesi bir ülkede yaşayan hukuki ehliyete sahip gerçek kişilerin tamamı, mağduriyetinden dolayı AİHM’ye başvurabilir. Ancak AİHM’ne başvuru için ön koşullardan iç hukuk yollarının tüketilmiş olması koşulu Ahıska Türklerinin AİHM’ne başvurmaları için ilk ve en büyük engeldir.
Vatana Dönüş bir Hayal mi?
Ahıskalı Türklerin vatana dönüşleri, Ahıska bölgesinin jeopolitik konumuna ve hukuki verilere dayanarak mümkündür. Ancak, vatana dönüş süreci oldukça zorlu ve uzun bir süreç olmuştur ve hala devam etmektedir. Ahıska Bölgesinin Jeopolitik Konumu Ahıska, Gürcistan'ın güneybatısında yer alan bir bölgedir. Ahıska, stratejik bir konumda bulunmaktadır ve Kafkaslardaki enerji kaynaklarının bir bölümünün geçtiği bir bölgedir. Ayrıca, Ahıska, Rusya, Türkiye, İran ve Ermenistan gibi önemli ülkelerin de yakınında yer almaktadır.
Ahıska'nın jeopolitik konumu, bölgedeki çatışmalar ve istikrarsızlık nedeniyle vatana dönüş sürecini zorlaştırmaktadır. Bölgedeki çatışmalar ve istikrarsızlık nedeniyle, Ahıskalı Türklerin haklarına saygı gösterilmesi ve vatana dönüş sürecinin tamamlanması zorlaşmaktadır.
Hukuki Veriler Ahıskalı Türklerin vatana dönüş hakları, uluslararası hukuk ve insan hakları sözleşmeleri tarafından güvence altına alınmıştır. Ahıskalı Türkler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Gürcistan'da yaşanan çatışmalar nedeniyle topraklarından ayrılmak zorunda kalmışlardır. Ancak, uluslararası hukuk, bu kişilerin vatana dönüş haklarının ihlal edilemeyeceğini belirtmektedir.
