Merhabalar,
Bu haftaki yazımda ve ilerleyen yazılarımda sosyal güvenlik alanında uygulanan idari para cezalarını ele alacağım
Sosyal Güvenlik Hukuku alanında yapılan en detaylı ve karmaşık düzenlemelerden birisi  hiç şüphesiz 5510 sayılı Kanunun 102. maddesinde yer alan idari para cezalarına ilişkin düzenlemedir.
 
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanacak idari para cezası nedenleri nelerdir?
 
5510 sayılı Kanunun 102. maddesine istinaden uygulanan idari para cezalarının uygulanma nedenleri;
-          Kuruma verilmesi zorunlu tutulan belgelerin yasal süresinde verilmemesi,
-          Bildirim yükümlülüklerinin yasal süresinde yapılmaması,
-          İşyeri kayıtlarının usule uygun olmaması nedeniyle tespit edilen kayıt geçersizlikleri
-          İşyeri denetimine ilişkin uygulanan idari para cezalarıdır.
 
Belgelere bağlı olarak uygulanan İdari Para Cezaları
 
      5510 sayılı Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının a, b, c ve j bentlerinde belgelere bağlı olarak uygulanan idari para cezaları düzenlenmiştir.
 
İşe giriş bildirgesi ile ilgili uygulanan idari para cezaları (102/1-a)
 
      Bu düzenlemeye göre sigortalı işe giriş bildirgesinin 5510 sayılı Kanunun 8. maddesine ve genel sağlık sigortası giriş bildirgesinin 61. maddesine göre yasal süresinde verilmemesi veya yasal süresinde verilmesiyle birlikte usulüne uygun olarak verilmemesi halinde 102/1-a gereğince her bir sigortalı için aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
        Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrolle görevle memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde ise asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacaktır. İşe giriş bildirgesinin verilmediğinin sayılan bu durumlardan birisiyle tespit edilmesinin tekerrür etmesi halinde ise uygulanacak idari para cezası tutarı ise asgari ücretin beş katı tutarında olacaktır.
 
 
İşyeri bildirgesi ile ilgili uygulanan idari para cezaları (102/1-b)
 
İşyeri bildirgesinin Kurumca belirlenen usul ve şekilde düzenlenerek 5510 sayılı Kanunun 11. maddesine göre en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanıldığı tarihte verilmemesi halinde 102/1-b gereğince idari para cezası uygulanacaktır. Uygulanacak idari para cezası tutarları ise işyerinin tutmakta olduğu defter türüne göre değişmekte, bilanço esasına tabi işyerleri için asgari ücretin üç katı, işletme ve diğer defterleri tutmakta olan işyerleri için asgari ücretin iki katı, deftere tabi olmayan işyerleri için ise asgari ücret tutarında olacaktır.
 
Aylık prim ve hizmet belgeleri ile ilgili uygulanan idari para cezaları (102/1-c)
 
5510 sayılı Kanunun 86. Maddesi gereğince verilmesi gereken ek veya asıl aylık prim ve hizmet belgesini Kurumca belirlenen şekil ve usulde vermeyenler veya Kurumca internet veya elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu tutulduğu halde belirtilen şekilde ve sürede göndermeyenlere yapılan her bir fiil için belgenin asıl olması halinde asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına asgari ücretin beşte biri tutarında; belgenin ek olması halinde ise yine asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede yer alan sigortalı sayısı başına asgari ücretin sekizde biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Aylık prim ve hizmet belgesinin mahkeme kararı, kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgisi olması halinde belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı veya işveren tarafından düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacaktır. 
Sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken süre içinde verilmemesi veya verilen bili ve belgelerin Kurumca geçerli sayılmaması hallerinde ek aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanunun 86. Maddesinin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca resen düzenlenmesi halinde asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
 
Sigortalı işten çıkış bildirgesi ile ilgili uygulanan idari para cezaları (102/1-j)
 
5510 sayılı Kanunun 9. Maddesinin birinci fıkrasının a bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. Maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimin süresi içinde veya Kurumca belirlenen şekle veya usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca elektronik ortam üzerinden gönderilmesi zorunlu tutulmakla birlikte belirtilen ortam üzerinden göndermeyenler hakkında bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı “tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi halinde uygulanacak idari para cezası tutarını” aşmamak koşuluyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
 
İdari para cezalarının uygulanma nedenleri, itiraz yoları ve idari para cezalarına ilişkin tereddüt edilen hususları takip eden haftalardaki yazılarımda işlemeye devam edeceğim. Sağlıcakla kalın….

Ülkü GÜLMEZ
Sgk/SGM Müdür Yardımcısı V.



(Bu köşe yazısı, sayın Ülkü GÜLMEZ tarafından www.hukukihaber.net sitesinde yayınlanması için kaleme alınmıştır. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısının tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısının bir bölümü, aktif link verilerek kullanılabilir. Yazarı ve kaynağı gösterilmeden kısmen ya da tamamen yayınlanması şahsi haklara ve fikri haklara aykırılık teşkil eder.)