1.-YSK NEDİR

YSK yani geniş açılımı ile “Yüksek Seçim Kurulu” seçimlerin kamuoyu tarafından güvenilir bir şekilde yapılması ile yükümlü bir kurumdur. 

2.-YSK’NIN GÖREVLERİ NELERDİR

YSK’nın görevleri; seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde geçmesi  ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlamaktır.

3.-YSK’NIN ÜYELERİ KİMLERDİR

Yüksek Seçim Kurulu’nun üyeleri, Yargıtay ve Danıştay Genel Kurulları tarafından ve kendi üyeleri arasından seçilen kişilerdir.

4.- YSK.NIN KAÇ ÜYESİ VARDIR

YSK.nın 7 asıl ve 4’ü yedek olmak üzere 11 üyesi vardır.

5.- ASIL VE YEDEK ÜYELER NASIL BELİRLENİR

Üyelerin altısı Yargıtay, beşi Danıştay Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasından seçilir.  Daha sonra, bu üyeler arasından ikişer yedek üye ayrılır. Yani Yargıtay tarafından seçilen 6 üyeden 4’ü asıl üye olur, diğer 2’si yedek üye olarak kalır. Danıştay tarafından seçilen 5 üyeden 3’ü asıl üye ve diğer 2’si yedek üye olarak ayrılır.

Bu suretle Yargıtay’dan 4, Danıştay’dan 3 olmak üzere toplam 7 asıl üye vardır.

Yargıtay’dan 2 ve Danıştay’dan 2 olmak üzere toplam 4 yedek üye vardır.

6.- PARTİLİ TEMSİLCİSİ ÜYE NEDİR

Seçime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel seçiminde en çok oy almış dört siyasi parti ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yetki verilmiş olması şartıyla YSK'da bir asıl ve bir yedek temsilci bulundurabilirler. Bunlar “YSK Üyesi” değildirler. Gereğinde bilgi alış verişi yapabilmek için görevlendirilen birer temsilcidirler. Bu itibarla; parti temsilcileri, ancak gerekli görülmesi ve sırf bilgi almak için davet edilmeleri halinde, Kurul çalışmalarına katılabilirler. Sürekli olarak toplantılara katılamazlar. Uygulamada; oy kullanamasalar dahi, kurulun bütün çalışmalarına ve görüşmelerine katılmaları yasalara aykırıdır. Yapılan önemli yanlışlardan biri de budur.

7.- YEDEK ÜYELER OY KULLANABİLİR Mİ

Adı üstünde “yedek üyeler” oy kullanamazlar. Ancak asıl üyelerden birinin, zorunlu nedenlerle toplantıya katılamaması ve oy kullanamaması halinde, konuya yabancı kalmamaları için, kurul çalışmalarına katılabilirler. Ancak görüş belirtemez ve oy kullanamazlar. Asıl üyelerden birinin katılamaması halinde, onun yerini geçici olarak alabilirler. Yapılan en önemli hatalardan biri, yedek üyelerin de toplantıya katılarak oy kullanmalarıdır.

8.- KARARLAR NASIL ALINIR

Kurul kararlarını salt çoğunlukla verir. Yani toplantıya katılan 7 üye oy verir ve bu oylardan çoğunluğu sağlayan yani 4 üyenin oyunu alan karar geçerli olur. Bu itibarla ilk oylamada İstanbul seçiminin yenilenmemesi için oy kullanan 4 üye ile alınan karar geçerlidir. Yedek üyelerin katılımı ile, seçimin yenilenmesi yolunda sonradan alınan kararların hiçbir geçerliği yoktur.

9.- KARARLAR NASIL AÇIKLANIR

Yüksek Seçim Kurulu’nun prensip kararları on beş gün içerisinde Resmî Gazete’de yayınlanarak açıklanır; seçime ilişkin diğer kararları ise Kurulun resmî internet sitesinde yayınlanır.

10.-KARARLAR  CEP TELEFONU İLE AÇIKLANABİLİR Mİ

Toplantı sırasında veya sonrasında cep telefonu veya herhangi bir iletişim aracı ile karar açıklanamaz. Özellikle, parti temsilcisi olan kişilerin bu kararları bilmesi ve açıklaması yasaya aykırıdır. Bu  itibarla son olayda yapılan bu tür işlemler tam olarak kanun dışı bir uygulamadır.

11.- KARARLAR NE ZAMAN UYGULANIR

Kararlar resmi olarak, karar özeti veya gerekçeli bir şekilde açıklanmadan ve ilan edilmeden uygulanamaz. Bu bakımdan karar resmi şekilde açıklanmadan ve yayınlanmadan, mazbatası daha önce verilmiş bir kişiden bu yetki alınamaz.

12.- SANDIK KURULLARINA NASIL VE NE ZAMAN İTİRAZ EDİLEBİLİR

Seçmen listelerinin ve Sandık kurullarının oluşumu için ve oluşumundan sonra belli süreler içinde itiraz edilebilir. Bu sürelerin dışında itiraz edilemez. Bu bakımdan, seçim yapıldıktan ve süre geçtikten sonra yapılan itirazlar geçersiz olup verilen kararlar yasa dışıdır.

13.- GÖREVLİ POLİSLER VE YENİ SEÇMENLER OY KULLANABİLİR Mİ

Ancak seçimin yenilendiği yerde, daha önceden seçmen listesine kayıtlı olan kişiler oy kullanabilirler. Başka seçim bölgesinden, bu yere görevli olarak nakil ve tayin edilenler oy kullanamazlar.

14.- RED OYU VEREN ÜYELER ÇOK MU MASUMDUR

Seçimim yenilenmesini kabul etmeyen ve red oyu veren üyeler, süresi geçen ve geçersiz olan itiraz sürecini kabul edip başlattıkları için, seçimin iptali yönünde karar veren üyeler kadar kusurlu ve sorumludurlar

15.- ADAYLAR DEĞİŞEBİLİR Mİ

Adaylar ancak, kendilerinden kaynaklanmayan zorunlu nedenlerle, aday konumunu yitirdikleri takdirde, yerlerine yeni adaylar getirilebilir. Yani ölüm veya seçime engel bir mahkumiyet kararının yeni verilmesi gibi zorunlu nedenlerle aday konumunu sürdüremedikleri takdirde yerlerine yeni aday ikame edilebilir. İstifa gibi kişisel nedenlerle adaylıktan çekilmeleri halinde, yerlerine hiçbir şekilde yeni aday atanamaz.

16.- YSK BİR YÜKSEK MAHKEME MİDİR

Yüksek Seçim Kurulu bir Yüksek Mahkeme değildir. Anayasa’da Yüksek Mahkemeler; Anayasa Mahkemesi , Yargıtay,  Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve   Uyuşmazlık Mahkemesi olarak belirlenmiş ve sınırlanmıştır.

17.- YSK BİR MAHKEME MİDİR

Yüksek Seçim Kurulu, bir mahkeme de değildir. Mahkemeler; adli yargı, idari yargı olarak belirlenmiştir. Yüksek Seçim Kurulu adından da anlaşılacağı üzere; seçim işlerini düzenlemek üzere kurulan bir Yüksek Kurul’dur.

18.- HANGİ KARARLARINA İTİRAZ EDİLEBİLİR

Yüksek Seçim Kurulu’nun itiraz edilemeyecek kararları; seçimin şekli ve sürecine ilişkin olarak aldığı kararlarıdır. Bunlara itiraz edilememesinin nedeni, yapılacak olan seçimin uzun süre ertelenmesine engel olmaktır. Yüksek Seçim Kurulu’nun, bir Mahkeme ve bir Yüksek Mahkeme olmaması itibariyle, kararlarına itiraz edilebilir. Kararın niteliğine göre, itiraz mahalli belirlenir. Suç teşkil eden hususlarda yetkili mahkemeler Ceza Mahkemeleridir. İdari nitelikteki kararları için itiraz makamı adli ve idari yargıdır. Tam kanunsuzluk halinde itiraz yeri Anayasa Mahkemesi’dir.

19.- KARARLARI ELEŞTİRMEK BİR SUÇ MUDUR

YSK’nın kararlarını eleştirenler ağır hücumlara uğramakta sanki bir suç işliyorlarmış gibi itham edilmektedirler. Karar ve uygulamaları eleştirmek demokratik hak ve özgürlükler cümlesindendir. Aksine ağır suçlama ve hakarete varan sözleri sarfedenler suç işlemektedirler.

20.- SONUÇ

Anayasa’mızın başlangıç kısmında yer aldığı üzere; Millet iradesinin mutlak üstünlüğü, egemenliğin kayıtsız şartsız Türk Milletine ait olduğu ve bunu millet adına kullanmaya yetkili kılınan hiçbir kişi ve kuruluşun, bu Anayasada gösterilen hürriyetçi demokrasi ve bunun icaplarıyla belirlenmiş hukuk düzeni dışına çıkamayacağı hususları göz ardı edilemez.

Av.A.Erdem AKYÜZ
Hukukun Egemenliği Derneği
Onursal Genel Başkanı