Günümüzde şirketlerin büyük bir kısmı globalleşen dünya ve ekonomi nedeniyle Türkiye’de yerleşik olmayan kişilerden ve kurumlardan hizmet almaktadır. Yine globalleşmenin bir sonucu olarak Türkiye bu güne kadar 82 ülke ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması imzalamıştır.
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının hükümlerinin dikkate alınabilmesi ve anlaşma hükümleri çerçevesinde stopaj yapmamak ya da stopaj oranını indirimli olarak uygulamak için mukimlik belgesi oldukça ciddi önem arz etmektedir.
MUKİMLİK BELGESİ NE İŞE YARAR?
Mukimlik belgesi, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması’na (ÇVAÖ) taraf diğer ülkede gelir elde eden kişi veya firmanın mukimi olduğu ülkenin yetkili makamlarından alınan ve o kişi veya kurumun ilgili ülkede yerleşik ve vergi mükellefi olduğunu gösteren resmi bir belgedir.
3 Seri No’lu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirküleri Neler Getiriyor?
3 Seri No’lu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirküleri’nde bu konu ile ilgili aşağıdaki açıklamalar yer almaktadır:
“…Diğer taraftan Anlaşmaya taraf diğer ülkede yerleşik (tam mükellef) olanların Türkiye’de elde ettikleri kazanç veya iratların ilgili anlaşma çerçevesinde vergiye tabi tutulabilmesi için de kendi ülkelerinin yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları ve bu belgenin aslı ile birlikte Noterce veya bu ülkelerdeki Türk konsolosluklarınca tasdik edilmiş Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine veya kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise vergi sorumlularına ibraz etmeleri gerekmektedir. Vergi sorumluları teslim aldıkları söz konusu mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimiz uygulanacaktır.”
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılabileceği gibi ilgili anlaşma hükümlerinden faydalanabilmek (anlaşma hükümleri çerçevesinde stopaj yapmamak ya da stopaj oranını indirimli olarak uygulamak) için mukimlik belgesi ibraz edilmelidir. Aksi takdirde iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır.
“Diğer taraftan, Fransa mukimlerinin Türkiye’de elde ettikleri kazanç veya iratların ilgili Anlaşma çerçevesinde vergiye tabi tutulabilmesi için Fransa yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları ve bu belgenin aslı ile noter veya bu ülkedeki Türk konsolosluklarınca tasdikli Türkçe tercümesinin bir örneğini, kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi tevkifatı yapacak vergi sorumlularına ibraz etmeleri gerekmektedir. Vergi sorumluları teslim aldıkları söz konusu mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili Anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimiz uygulanacaktır.” denilmektedir
Yine GİB İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 15.07.2014 tarih ve 62030549-125[30-2012/266]-1874 sayılı özelgesinde;
“Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için Portekiz mukimi söz konusu şirketin Portekiz'de tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin Portekiz yetkili makamlarından alınacak bir belge (mukimlik belgesi) ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile noterce veya Portekiz'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.” ifadeleri yer almaktadır.
Mukimlik Belgesinin Yenilenmesi
257 Sıra No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde mukimlik belgelerinin geçerlilik sürelerine yer verilmiş ve 258 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 3.9 bölümünde aynı Tebliğ’e atıfta bulunularak;
“Öte yandan, anılan Tebliğin (10) numaralı bölümünde; bir takvim yılına ilişkin mukimlik belgesinin, izleyen yılın dördüncü ayına kadar geçerli olduğu ve söz konusu belgenin her yıl yenilenmesi gerektiği belirtilmiştir.”
ifadesine yer verilmiştir. Bu belge, dar mükellef gerçek kişiler tarafından her yıl yenilenecek olup, dar mükellef kurumlar tarafından ise üç yılda bir yenilenecektir.
SONUÇ VE ÖZET
Yurt dışından sağlanan hizmetlerde ÇVAÖ hükümlerinden yararlanılabilmesi için mukimlik belgesi temin edilmelidir. Mukimlik belgesinin alınamaması ve yetkili makamlara ibraz edilmemesi halinde ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır.
