Sahipsiz hayvanların, başta köpekler olmak üzere, korunması, bakım ve gözetimi, saldırgan olanlarının eğitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakımevlerinin kurulması vb. birtakım görev ve sorumlulukların valiliklere, büyükşehir ve ilçe belediyelerine aittir. Bu görev ve sorumlulukların Belediyeler ve Valiliklere ait olması nedeniyle sokak köpeklerinin kişilere verdiği zararlardan dolayı Belediyeler ile Valiliklerin tazmin sorumlulukları bulunmaktadır. Yerleşik Danıştay içtihatlarında büyükşehir ve ilçe belediyeleri ile Valiliklerin sorumlu olduğu kabul edilmektedir.

Türk Borçlar Kanunu'nun 53. maddesinde; ölüm halinde, 54. maddesinde ise bedensel zararlara uğranılması halinde tazmin edilebilecek tazminat türleri sayılmıştır.  Ölüm halinde; cenaze giderleri, (ölüm hemen gerçekleşmemişse) tedavi giderleri ve zarar görenin bu süre içerisinde çalışamadığı için elde edemediği gelirler, ölenin desteğinden yoksun kalan kişiler için destekten yoksun kalma tazminatı gibi maddi zararların tazmini istenilebilecektir. Kişinin bedensel zararlara uğraması durumunda ise; tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar, ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar gibi maddi zararlar talep edilebilecektir. Ayrıca kişinin ölümü ya da bedensel bir zarara uğraması durumunda, manevi tazminat talep edilebilecektir.

Bunun yanında, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün ihlali durumunda zarar gören, ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde ise, zarar görenin veya ölenin yakınları manevi tazminat talep edebilecektir. Kişilik haklarının zedelenmesi durumunda ise zarar gören, uğradığı manevi zarara karşılık, manevi tazminat talep edebilecektir.

Vücut bütünlüğünün ihlal edilmesi nedeniyle bedensel zararlara uğranılması durumunda, tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar, ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar gibi maddi zararlar talep edilebilecektir.

Netice itibariyle, sokak köpeklerinin kişiye zarar vermesi durumunda şu tazminat kalemleri talep edilebilir:

1- Eşyaya (Malvarlığına) Verilen Zararlar:

Kişinin eşyalarına (malvarlığına) zarar verilmiş ise bunlar talep edilebilir.
Kişi vücut bütünlüğü dışında malvarlığı bakımından zarara uğramış ise, örneğin köpek saldırısı sonucu üzerindeki takım elbisesi yırtılmış veya elindeki dizüstü bilgisayarı kırılmış ise, takım elbise ve dizüstü bilgisayarının bedelini talep edebilecektir.

2- Tedavi Giderleri:

Köpek saldırısına uğrayan kişinin hastalık ya da sakatlığının artmasının önlenmesi, sağlığına kavuşması, iyileşip yeniden çalışmaya ve günlük işlerini sürdürecek duruma gelebilmesi için bir takım masraflar yapması gerekebilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumumun karşıladığı masraflar dışında kişilerin iyileşebilmesi için yaptığı hastane ve ilaç masrafları, fizik tedavi ve geçirdiği operasyon ücretleri gibi zararlarının tazmin edilmesini isteyebilecektir.

3- Geçici Kazanç Kaybı:

Kişi tedavi süresince çalışamamış ise, çalışamadığı süreler için kazanç kaybını talep edebilecektir. Çalışma gücü, kişinin zihinsel ve fiziksel gücünün kazanç getirecek şekilde kullanılmasıdır. Köpek saldırısına uğraması nedeniyle vücut bütünlüğü ihlal edilen kimse, kazanç getirici faaliyetlerini yürütmekten mahrum kalmış olabilmektedir. Bu durum, zarar gören kişinin elde edeceği kârın, dolayısıyla malvarlığının eksilmesi sonucunu doğurmaktadır. Vücut bütünlüğünün ihlal edilmesi sonucu kazanç getirici faaliyetlerini geçici olarak durdurmak zorunda kalan kişi bunun tazminini isteyebilecektir. Örneğin, kişi tedavi gördüğü 3 ay boyunca işe gidememiş ise, 3 aylık süreçteki aylıklarını talep edebilecektir. Ya da iş yerini bu süreçte açamamış ise, iş yerinden elde edemediği 3 aylık gelirini talep edebilecektir.

4- Sürekli Kazanç Kaybı:

Çalışma gücünün sürekli kaybı halinde ise hayatı boyunca elde etmesi gereken gelirlerden mahrum kalınmaktadır. Köpek saldırısı nedeniyle vücut bütünlüğü ihlal edilen kişinin hastalık veya sakatlığının kalıcı nitelikte olması, yani iyileşme imkânının bulunmaması durumunda, çalışma gücünün sürekli kaybı söz konusu olmaktadır. Kişi bedeninde meydana gelen maluliyet nedeniyle hayatının sonuna kadar çalışamaz hale gelmiştir. Bu durumda hayatının sonuna kadar mahrum kaldığı gelirini talep edebilecektir.

5- Bakıcı giderleri:

Köpek saldırısı sonucu vücut bütünlüğünün ihlali nedeniyle, kişiler tek başına hayatını idame ettiremeyecek hale gelirlerse, kazanç kaybının yanında, bakıcı giderlerini de talep edebilir. Böyle bir durumda kişi çalışma gücünü yitirmekle birlikte, günlük yaşantısında kendisini idare edemeyecek duruma düşmektedir. Kişiler, günlük yaşamını devam ettirebilmek için üçüncü bir kişinin yardımına ve bakımına ihtiyaç duymaktadır. Üçüncü kişilerin zarar gören kişiye bakması nedeniyle ödenilen ücretin, bakıcı ücreti olarak zarar gören kişiye ödenmesi gerekmektedir. Hayatı boyunca malul olan ve günlük ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma gelen kişi, bakıcı ücreti ödenmesini talep edebilecektir.

6- Ekonomik Geleceğin Sarsılması:

Köpek saldırına uğrayan kişi engelli hale gelmemiş (maluliyet oluşmamış) fakat yüzünde ve vücudunun görünen kısımlarında kalıcı izler meydana gelmiş ise ekonomik geleceğin sarsılmasından dolayı maddi tazminat talep edebilecektir. Burada kişinin vücudunda çalışmasına engel bir beden gücü kaybı oluşmamış ise de, iş bulmakta güçlük çekeceğinden tazimat talep edebilecektir. Örneğin, sosyal medya fenomeni olan bir kişinin yüzünde kalıcı iz kalması durumunda, mevcut işine devam edemeyebilecek ve bu durum nedeniyle ekonomik kayba uğrayabilecektir. İleriye yönelik maddi kayıplarının tazmin edilmesini isteyebilecektir.

7- Destekten Yoksun Kalma Tazminatı:

Köpek saldırısına uğrayan kişi vefat etmiş ise ailesi destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilecektir. Ölen kişinin hayatta iken baktığı, koruyup kolladığı, yardımcı olduğu kişiler (özellikle ailesi) destekten yoksun kalmaları nedeniyle maddi tazminat talep edebilecektir.

8- Manevi Tazminat:

Köpek saldırına uğrayan kişi yaşadığı korku, elem ve ızdırap karşılığı olarak manevi tazminat talep edebilecektir. Eğer kişi malul olacak derecede ağır yaralanmış ise, köpek saldırısına uğrayan kişiyle birlikte ailesi de manevi tazminat talep edebilecektir. Eğer kişi vefat etmiş ise ailesi manevi tazminat talep edebilecektir.

Av. Enver DOK

>> SOKAK KÖPEKLERİNİN KİŞİLERE VERDİĞİ ZARARLARDAN BELEDİYELERİN TAZMİN SORUMLULUĞU