HMK’nın 439. maddesinde, hakem kararlarına karşı sadece “iptal davası” yöntemi benimsenmiş iken, SK’nın 30. maddesinin 12. fıkrasında ise, Sigorta Tahkiminde verilen kararlara karşı “temyiz” yoluna başvurulacağı öngörülmüştür. Söz konusu hükme göre, “Beş bin Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları kesindir. Beş bin Türk Lirası ve daha üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı kararın Komisyonca ilgiliye bildiriminden itibaren on gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere Komisyon nezdinde itiraz edilebilir. (Ek cümle: 3/4/2013-6456/45 md.). Beşbin Türk Lirası ve daha üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları bu madde uyarınca süresinde itiraz başvurusunda bulunulmaması hâlinde kesinleşir. (Ek cümle: 3/4/2013-6456/45 md.) Bu uyuşmazlıklar hakkında bu madde uyarınca yapılan itiraz üzerine verilen karar kesindir. (Ek cümle: 3/4/2013-6456/45 md.) Kırk bin Türk Lirasının üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar için temyize gidilebilir. (Değişik cümle: 13/6/2012-6327/58 md.) Ancak, tahkim süresinin sona ermesinden sonra karar verilmiş olması, talep edilmemiş bir şey hakkında karar verilmiş olması, hakemlerin yetkileri dahilinde olmayan konularda karar vermesi ve hakemlerin, tarafların iddiaları hakkında karar vermemesi durumlarında her hâlükarda temyiz yolu açıktır. Temyize ilişkin usûl ve esaslar hakkında Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu uygulanır.”

05/2025 tarihinde yayımlanan ve yayımı ile yürürlüğe giren; “Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu Maddesinin On İkinci ve On Beşinci Fıkralarında Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile sigortacılıkta tahkim yargılamasında geçerli olan parasal sınırlar güncellenmiştir. 21/05/2025 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) uyuşmazlık miktarı 28.000,00-TL ve üzeri olan uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı Komisyon nezdinde itiraz yoluna, 300.000,00-TL’yi aşan uyuşmazlıklar hakkında verilen itiraz hakem heyeti kararlarına karşı Yargıtay nezdinde temyiz kanun yoluna başvurulabilecektir. Tebliğde öngörülen parasal sınırların altında kalan uyuşmazlıklar kesinlik arz edecektir.

Kanun koyucu sigorta tahkimindeki uyuşmazlıkların kısa süre içinde sonuçlanması gerektiğini dikkate alarak, HMK’da genel tahkim davaları için geçerli olan iptal davası yolu yerine temyiz yolunu tercih etmiştir.

Sigorta tahkim yargılamasında itiraz ve temyiz sınırı tespit edilirken kabul veya red edilen miktar önemli olmadığı gibi itiraz edilen veya temyiz edilen tutarlar da önemli değildir. Ayrıca davacının ıslah ettiği miktar da dikkate alınmamalıdır. Bu konuda uyuşmazlık miktarının tamamı esas alınmalıdır.

Yargıtay ve Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyetleri de itiraz ve temyiz sınırında bilirkişi raporunda tespit edilen miktarı uyuşmazlık miktarı olarak kabul etmekte ve bu miktara göre itiraz ve temyiz sınırını belirlemektedir.

Konuyla İlgili Güncel Bir İtiraz Hakem Heyeti Kararı (12/09/2025- 2025/İHK-88933)

“Başvuru Sahibi itiraz dilekçesinde de açıkça belirttiği üzere uyuşmazlığı İtiraz Hakem aşamasına taşımak için bilirkişi raporunda tespit edilen miktara değil bu miktarın üzerinde 28.000,00 TL olarak ıslah etmiştir. Ancak Uyuşmazlık Hakemi yargılamasında rapora itirazlar değerlendirilmiş ve itirazlar red edilmiştir. Bu nedenle rapordaki tespitlerin hatalı olduğu varsayılsa bile rapor esas alınarak verilen karar kesinleşmiştir.

Belirtilen nedenlerle bilirkişi tarafından belirlenen tutar dikkate alınarak dosyanın kesinlik sınırının altında olduğu kabul edilerek dosyanın esası hakkında karar verilmemesine karar verilmiştir.”

Konuyla ilgili Yargıtay kararı

Yrg 17.HD, T. 11/02/2021, E. 2020/9049 ve K. 2021/1255

‘’5684 sayılı Sigortacılık Yasasının 30/12.maddesi gereği sigorta tahkim komisyonlarının 40.000,00 TL'yi geçmeyen kararları kesindir. Dosyada uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından alınan aktüer raporunda başvuru sahibi ...'ın zararının 42.018,00 TL olduğu tespiti yapıldığı davacı vekili tarafından 39.980,00 TL için ıslah yapılmışsa da bilirkişi tarafından belirlenen tutar dikkate alınarak dosyanın kesinlik sınırı üzerinde olduğu kabul edilerek temyiz incelemesine geçilmiştir.’’

Ancak bilirkişi raporunda tespit edilen uyuşmazlık miktarı itiraz veya temyiz sınırının üstünde olmakla birlikte, davacı talebini sınırın altında kalacak şekilde ıslah edip üzerindeki tazminat miktarından feragat ederse, sınırın tespitinde artık bilirkişi raporundaki miktar değil ıslah edilen miktar esas alınmalıdır. Zira bu durumda uyuşmazlık miktarı feragat nedeniyle ıslah edilen miktara düşmüştür.

Konuyla İlgili Güncel İtiraz Hakem Heyeti Kararı (13/09/2025- 2025/İHK-88923)

“Her ne kadar bilirkişi raporunda tespit edilen miktara göre %25 kusur oranı esas alındığında Başvuru Sahibinin talep edebileceği tazminat miktarı 338.264,86 TL, dolayısıyla temyiz sınırının üzerinde olsa da, Başvuru Sahibi talebini 299.999,00 TL'ye artırmış ve bakiye tazminat hakkından feragat etmiştir. Feragat nedeniyle uyuşmazlık miktarı 2999,99 TL ye düştüğünden Heyetimizce verilen kararın kesin olduğu sonucuna varılmıştır.”

Konuyla ilgili Güncel Yrg. Kararı (Yrg. 4. HD, T. 10.04.2025, E. 2025/3179, K. 2025/5644)

“Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun'un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun'un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir. Dosya içeriğine göre Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuruda, her ne kadar davacının toplam alacağı 253.655,60 TL olarak tespit edilmiş ise de davacı vekili talebini bedel artırım dilekçesi ile 238.729,00 TL olarak artırmış ve bakiyesinden açıkça feragat ettiğini açıklamıştır. İtiraz Hakem Heyetince de bedel artırım dilekçesi dikkate alınarak 238.729,00 TL üzerinden davanın kabulüne karar verilmiştir. Davalı tarafından temyize konu edilen toplam miktar İtiraz Hakem Heyetinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kalmaktadır.

Açıklanan sebeple; Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDINE karar verilmiştir.”

Prof. Dr. Rauf Karasu

Hacettepe Üni. Hukuk Fak. Ticaret Hukuku ABD Başkanı