T.C.
Yargıtay
7. Hukuk Dairesi
2021/5644 E., 2022/6425 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 01/10/2009 tarihinde verilen dilekçeyle ölünceye kadar bakma sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, birleştirilen davada muvazaa nedeni ile ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptali talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine dair verilen 21/11/2018 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı-birleştirilen davada davacılar tarafından talep edilmiştir. Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalı-birleştirilen davada davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
KARAR
1.DAVA
1.1. Asıl dava dosyasında davacı vekili; ...'un, eşi ...'un vefatı ile 1/4 hissesinin maliki olduğu Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Bucağı, 820 parsel ve 317 ada, 11 parsel ve 3264 parseldeki miras hak ve hissesini Bornova 4. Noterliği'nin 14/07/1999 tarih ve 34108 sayılı düzenleme şeklindeki ölünceye kadar bakma akdi ile müvekkili ...'a devir ve temlik ettiğini, müvekkilinin, eşinin babaannesi olan ...'a ölünceye kadar bakma sözleşmesi gereğince üzerine düşen vazifeleri eksiksiz yerine getirdiğini, ...'un 04/04/2009 tarihinde vefat ettiğini, dava konusu 3264 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırıldığını, ... hissesine isabet eden beldelin İzmir 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2006/1767 Esas 2007/132 Karar sayılı dosyası nezdinde açılan hesaba aktarıldığını belirterek, ölünceye kadar bakma akdi uyarınca, Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Bucağı, 820 parsel, 317 ada, 11 parsel sayılı taşınmazlardaki müteveffa ... miras hak ve hissesinin müvekkili ... adına tesciline ve 3264 parsel sayılı taşınmazda ... miras hak ve hissesi karşılığı (6.205,87 TL + ferileri) paranın müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
1.2. Birleştirilen Bursa 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/384 Esas 2013/16 Karar sayılı dava dosyasında davacılar - asıl dava dosyasında davalılar vekili; müvekkilleri ile davalılardan ... hariç, diğerlerinin müşterek murisi ...'un 04/04/2009 tarihinde vefat ettiğini, tarafların aile geleneklerine göre erkek evladın kız evlattan üstün tutulduğunu, bu mantıktan hareket ile bütün mallar ...'a kalacak şekilde muvazaalı satışlar ve ölünceye kadar bakma akitlerinin yapıldığını, ölünceye kadar bakma akdinin muvazaalı ve göstermelik olduğundan murisin devamlı olarak davalı ... ve ...'un yanında kalmadığını, bu itibarla Bornova 4. Noterliği'nin 14/07/1999 tarihli 34108 yevmiye nolu ölünceye kadar bakma akdinin muvazaalı temlik muamelesi olduğundan iptaline, ölünceye kadar bakma akdine konu dava konusu Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Mahallesi, 317 ada 11 parsel ve 820 parselde kayıtlı taşınmazlardaki ... hisselerinin müvekkillerinin miras hisseleri nispetinde iptali ile adlarına tescilini, İzmir 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2006/1767 Esas sayılı dosyasında bulunan muris ...'a ait 6.205,87 TL paranın müvekkillerine miras payları oranında ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.CEVAP
2.1. Asıl dava dosyasında davalılar cevap dilekçelerinde; davanın zamanaşımı yönünden reddinin gerektiğini, dava konusu ölünceye kadar bakma akdinin muvazaalı olduğunu, muris ...'un maddi durumunun iyi olduğu, bakıma muhtaç olmadığını, ihtiyarlığı nedeniyle oğlu ...'un yanında kaldığını ve gelini ... tarafından bakıldığını, murisin ...'un yanında Bursa'da vefat ettiğini, murisin bakma akdinin yapıldığı tarihten ölüm tarihine kadar davacının yanında kaldığı sürenin 1 yılı geçmediğini, gerçek maksadın davacıya bağış olduğunu, bu bağışın ölünceye kadar bakma akdi şeklinde gösterildiğini, muvazaalı ölünceye kadar bakma akdinin geçersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. İlk derece mahkemesince; asıl davanın kabulü ile, Bornova 4. Noterliği'nin 14/07/2009 tarih ve 34108 sayılı düzenleme şeklindeki ölünceye kadar bakım akdi uyarınca; Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... ... Mahallesi, 5699 ada, 6 parsel sayılı taşınmazdaki muris ...'un adına kayıtlı hissenin iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... ... Mahallesi, 5288 ada, 11 parsel sayılı taşınmazdaki muris ...'un adına kayıtlı hissenin iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, davaya konu Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Mahallesi, 5208 ada, 6 parsel sayılı taşınmazda muris ... adına kayıtlı payın kamulaştırılmasına karar verilerek kamulaştırıldığı, bu taşınmaz yönünden davacı ... adına tescil hükmü kurulamayacağı anlaşılmakla; muris adına İzmir 4. Sulh hukuk Mahkemesinin 2006/1767 Esas, 2017/132 Karar sayılı tereke dosyasında bekletilen kamulaştırma bedeli olan 6.205,87 TL ve fer'ilerinin davacı ...'a ödenmesine, birleştirilen davada davalılar ... ve ... yönünden açılan davanın husumet nedeniyle reddine, davalı ... yönünden açılan davanın esastan reddine, karar verilmiştir.
4. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
4.1. Hükmün istinaf yolu ile incelenmesi davalılar- birleştirilen dosyada davacılar vekilince talep edilmiştir.
4.2. Bölge adliye mahkemesince "..somut olayda, mirasbırakanın çekişme konusu taşınmazlar dışında Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Mahallesi, 1110 parsel (yeni parsel no:10 ada no: 5693), 2685 parsel (yeni parsel no:33 ada no: 5216), 3734 parsel (yeni parsel no:78 ada no: 5209),4515 parsel (yeni parsel no:2 ada no: 5370), 3660 parsel (yeni parsel no:3 ada no: 5209), 3305 parsel (yeni parsel no:16 ada no: 5208) sayılı taşınmazlarınında bulunduğu murisin ölüm tarihi itibarı ile bu taşınmazlardaki hissesinin toplam 417.612,00TL, Ölünceye kadar bakım sözleşmesine konu taşınmazlardaki hissesinin 257.853,00 TL olduğu tüm malvarlığı içerisinde makul karşılanabilecek düzeyde bulunduğu, tanık beyanları ile murisin davalı- karşı davacılar ile aralarında husumet bulunmadığı, murisin bakımının oğlu .. ve torunu ... ile eşi olan davacı tarafından yapıldığı, ... akit tarihinde 82 yaşında olduğu yaşı itibarı ile bakım sözleşmesi yapmakta haklı nedenlerinin bulunduğu gözetildiğinde mal kaçırma kastının olmadığı temlikleri ömrünün kalan kısmında bakımını sağlama amaçlı devrettiği anlaşılmaktadır..." gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
5. TEMYİZ
5.1. Davalılar- birleştirilen davada davacılar vekili kararı temyiz etmiştir.
5.2.Temyiz Nedenleri
5.2.1. Dava, ölünceye kadar bakım akdinin ifası sebebi ile tapu iptali tescili davasıdır. Bakım alacaklısı sıfatı ile ..., dava konusu yerlerini zahiri muamele olan ölünceye kadar bakma akdi ile davacıya bırakmıştır. Batında ise bu işlemin amacı müvekkillerden mal kaçırmaktır.
5.2.2. Muris ve aynı zamanda bakım alacaklısı gözüken ...'un, ölünceye kadar bakma akdinin akdedildiği 1999'dan ölüm tarihi olan 2009'a kadar olan sürede, davacıların yanında (İzmir'de) kaldığı süre bir yılı geçmemektedir. Ölümü de oğlu ...'un Bursa'daki evinde gerçekleşmiştir. Davacı yan, bir şekilde ...'un kendi yanlarında kaldığı kısa zaman dilimlerinde murisi ikna ederek aslında aldatarak dava konusu taşınmazları almak maksadı ile bu hileli yola başvurmuşlardır.
5.2.3. Bakım borçlusu olan davacı, ...'u ailesi içine alıp ikametgah temini sağlamamış, maddi manevi bakımını üstlenmemiştir. Yaz aylarında birkaç zamanlığına davacının yanında misafir olmaktan öteye giden bir süreklilik yoktur. Bu vazifeleri hep ... ve diğerleri yerine getirmiştir.
5.2.4. İstinaf dilekçemizde de dile getirdiğimiz gibi, ...'un ailesinde erkek evlada ayrı bir ehemmiyet verildiği, Bursa 2. Asliye hukuk Mahkemesinde görülen (1996/624 E.) tapu iptali tescil davasında ...'un eşi olan ...'un gerek ...'a gerekse de huzurdaki davanın davacısının eşi olan ...'a yaptığı bütün muvazaalı temliklerin müvekkillerimin hisseleri nispetinde iptaline karar verilmesiyle ayan beyan ortaya çıkmıştır.
5.2.5. Öte yandan ne yerel mahkeme ne de Bölge Adliye Mahkemesi tenkis talebimize ve İzmir 4. Sulh Hukuk Mahkemesi dosyasındaki (2006/1767 E.) rakamın müvekkillerime ödenmesine ilişkin ilişkin bir karar vermemiş, bu hususlar eksik kalmıştır.
6.YARGITAY KARARI
6.1.Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalılar-birleştirilen davada davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, bu nedenle reddine karar vermek gerekmiştir.
6.2. Davalılar-birleştirilen davada davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Ölünceye kadar bakma sözleşmesinden kaynaklanan davaların kabulüne karar verebilmek için sözleşmenin ifa olanağı bulunmalıdır. Elbirliği mülkiyetine (TMK m.701) konu bir taşınmazda elbirliği (iştirak halinde) ortaklarından birinin, ortaklık dışı bir kişiye vaadde bulunması halinde, sözleşme bir taahhüt muamelesi olarak geçerli olmakla birlikte elbirliği ortaklığı çözülünceye kadar sözleşmenin ifa olanağının varlığından söz edilemez. Ancak elbirliği ortaklarının kendi aralarında yaptıkları vaat sözleşmelerinde ise sözleşmenin ifa olanağı vardır.
6.3. Somut olaya gelince; ölünceye kadar bakma sözleşmesinde bakım alacaklısı olan ...'un vaat konusu olarak belirlediği taşınmazlardan, 5699 ada 6 parsel ile 5288 ada 11 parseldeki hisselerinin iştirakli olduğu, iştirakli payların ise mirasçı olmayan kişiye karşı vaadi halinde, vaadin geçerli olduğu kabul edilse de, ifa olanağının bulunmadığı gözetildiğinde, ilk derece mahkemesince tescil hükmü kurulmuş olması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
7.SONUÇ: Yukarıda (6.1.) bentte açıklanan nedenlerle; davalılar-birleştirilen davada davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (6.2.) bentte açıklanan nedenlerle; davalılar-birleştirilen davada davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile HMK 373/1. maddesi gereğince temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, peşin alınan harcın ilgiliye iadesine, karardan bir örneğin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 31.10.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.