Bilindiği gibi, 5203 sayılı yasa ile mavi kart uygulamasına tabi tutulan ve Türk vatandaşlığından çıkan kimselerin, Türkiye’de bir işyeri açması durumunda mükellefiyetinin tam mükellef veya dar mükellefiyet kapsamında vergilendirilip-vergilendirilmeyeceği konusunda tereddütler yaşanmaktadır.

Mavi kart uygulanması, bilindiği gibi, Türk vatandaşlığından çıkan veya çıkarılan kimselerin Türkiye’de oy kullanma dışında, kamu düzenine ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü ve seçme-seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen  araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam edecekleri hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan 193 sayılı GVK’nın 4 üncü maddesine göre; ikametgahı Türkiye’de olanlar ile bir takvim yılı içerisinde, Türkiye’de daimi olarak 6 aydan fazla oturanlar Türkiye’de yerleşmiş sayılır. Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler” hükmü ile, “Kazanç ve İradın Türkiye’de Elde Edilmesi” başlıklı 7 inci maddesinde; “Dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından kazanç ve iradın Türkiye’de elde edildiği aşağıdaki şartlara göre tayin olunur.

Ticari kazançlarda; kazanç sahibinin Türkiye’de işyerinin olması veya daimi temsilci bulundurması ve kazancın bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasıyla sağlanması (Bu şartları haiz olsalar dahi iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlardan, ihraç edilmek üzere Türkiye’de satın aldıkları veya imal ettikleri malları Türkiye’de satmaksızın yabancı memleketlere gönderenlerin bu işlerden doğan kazançları Türkiye’de elde edilmiş sayılmaz.) “hükmüne yer verilmiştir.

Konu ile ilgili olarak yayımlanan 210 Seri No’lu GV Genel Tebliğinde; “Yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan vatandaşlarımızın büyük çoğunluğu ailelerini de yanlarına alarak, uzun bir süreden beri bulundukları yabancı ülkelerde yaşamaktadırlar. Dolayısıyla bu vatandaşlarımızın kişisel ve ekonomik ilişkileri Türkiye’den ziyade bulundukları ülkelerde yoğunlaşmıştır. Öyle ki bunların önemli bir kısmı bulundukları ülkenin vatandaşlığına geçmiştir. Bu durumda, gelir vergsi uygulaması açısından, yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan vatandaşlarımızın ikametgahlarının bulundukları ülkede olduğunu kabul etmek gerekmektedir.

Sonuç olarak, mavi kart uygulamasına tabi vatandaşlarımızın Türkiye’de herhangi bir gelir elde etmeleri halinde bu gelirler için vergi dairesine beyanda bulunmaları zorunludur. Türkiye’de bir takvim içerisinde 6 aydan fazla süreyle oturmamak şartıyla ayrıca Türkiye’de işlerinin olması veya daimi temsilci bulundurmaları ve kazancını bu yerlerde veya bu temsilciler eliyle sağlamaları halinde dar mükellef olarak vergilendirilecektir. Öte yandan Türkiye’de bir işyeri açmak suretiyle veya daimi temsilci bulundurarak kazanç elde eden mavi kart uygulamasına tabi vatandaşlarımızın bir takvim yılı içinde 6 aydan fazla süreyle Türkiye’de oturmaları halinde ise tam mükellef olarak vergilendirilecekleri tabiidir.[1]

Mavi kart sahipleri 2016 yılı içerisinde Türkiye de elde ettiği kira gelirleri, ticari kazançlar, beyanı gereken zirai kazançların bulunması halinde bunlardan dolayı bağlı bulundukları vergi dairelerine yıllık beyanname vermek ve vergilerinin de ½ sini; 31 Mart, ½ si de 31 Temmuz tarihine kadar gelir vergisi taksitleri ödenecektir. 

----------------------------

[1]  15.07.2011 gün ve 220 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığı Özelgesi.