Fikri Mülkiyet Hukuku sınai haklar ve fikri haklar başlığı altında iki alt gruba ayrılmaktadır. Sınai Haklar başlığı altında toplanan bu haklar marka, patent, tasarım, faydalı model ve coğrafi işaretlerdir. Ofisimiz de bu alanda yetkin bir hukuk bürosu olarak Kayseri merkezli olmak üzere Türkiye genelinde marka avukatı ve patent avukatı olarak sınai haklar alanında hizmet vermektedir.
Sınai haklara kısaca değinmek gerekirse bu haklar gittikçe artan rekabet ortamında bir hayli önem kazanmıştır. Birçok kişi tescil kapsamında bu haklarını koruma altına almaya çalışarak çeşitli hukuki imkanlar elde etmektedir. İlk aşamada tescille bu haklarını koruma altına alan kişilerin işleri tam olarak bitmemekte; bu haklarını haksız olarak kullanan üçüncü kişileri tespit ettikleri takdirde haklarının tam tesisi için bir marka patent avukatı veya marka avukatı olarak bilinen bir uzman avukatın desteğiyle bu kişiler aleyhine bir takım davalar açmaları gerekmektedir.
Marka ve Patent Hukukunun Amaç ve Kapsamı
Marka Patent Hukuku, Fikri Sınai Hukuku içerisinde yer alan bir hukuk dalıdır. Fikri Sınai haklar ile gerçekleşen koruma, yeni bir fikrin, bunu üreten kişiye ait olduğunu garantilemenin yanı sıra, bunu sahiplenmeye ve de sonucunda bundan ticari olarak yararlanmaya imkan sağlar. Marka değeri, şirketler için prestij teşkil etmektedir, bundan dolayı korunmaya ihtiyaç duymaktadır. Türk hukukunda markaların oluşturulması ve korunmasını Türk Patent Enstitüsü yerine getirmektedir. Uluslararası anlamda Dünya Fikri Mülkiyet Ofisi (WIPO), Avrupa Birliği Marka Ofisi (OHIM) yürütmektedir. Gizem Uzun Hukuk Bürosu ise, tecrübesi ve bilgi birikimiyle marka, patent, endüstriyel tasarımlar, telif hakları tescili, hak sahipliği gibi alanlarda uzman hizmet vermektedir.
Fikri Sınai Mülkiyet Hukuku’nun dallarından olan Sınai Mülkiyet Hukuku; markaları, patentleri, tasarımları, faydalı modelleri ve coğrafi işaretleri kapsamaktadır. Marka Patent Hukuku, markaların tescil işlemlerinin tamamlanması sonucunda yapılan tüm süreçler bütününü ele alan hukuk dalıdır.
Sınai Hakların tanımları ise kısaca aşağıdaki gibidir:
Marka nedir?
Marka, Sınai Mülkiyet Kanunu’nda da belirtildiği üzere;
‘’ bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşan’’ olgulardır. Kanunda da belirtildiği üzere markalar bazen bir sözcükten hatta şekilden oluşabileceği gibi notalara aktarılabilmesi gibi şartlarla bir ses dahi marka olarak korunabilmektedir.
Özellikle bir markanın tescil edilmesi sonucunda çoğu kişi ileride yaşanan problemlerden dolayı bir marka avukatına başvurmaktadır. Bu alanda taklit marka üretimi, satışı vb. şekilde marka hakkına tecavüz eylemleri sıklıkla yaşanan problemlerden biridir. Marka tecavüzü olarak adlandırılan bu eylemler bir suç olup aynı zamanda bu kişilere karşı marka sahibinin tazminat davası açma hakkı bulunmakta olduğundan marka sahipleri sıklıkla bir marka avukatı yardımıyla bu yola başvurmaktadır.
Marka, kişilerin veya işletmelerin piyasaya sürmeyi planladığı mal veya hizmetlerin diğer mal veya hizmetlerden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Marka çeşitleri dört ana başlık halinde toplanabilir; ortak marka, garanti markası, ticari marka ve hizmet markaları.
Ortak Marka: Ticaret veya hizmet işletmelerinden oluşan, bir grubun mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etme ye yarayan işarettir.
Garanti Markası: Marka sahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti etme ye yarayan işarettir. Garanti markasının, marka sahibinin veya marka sahibine iktisaden bağlı olan işletmenin mal veya hizmetlerinde kullanılması yasaktır.
Resmi Marka Bülteni: Yayım ortamının türüne bakılmaksızın Kanunda belirtilen hususların yayımlandığı bültendir.
Markalar Sicili: Kayıt ortamının türündeki ayrıcalığa bakılmaksızın, markalara ilişkin tüm tescil bilgilerinin ve tescil olunan marka ile ilgili olarak sonradan meydana gelen bütün değişikliklerin kayıt edildiği sicildir.
Marka Tescilinin Marka Sahibine Sağladığı Haklar
Tescilli olan markanın diğer marka işaretleri ile karşılaştırılması konusunda tescilli olan markanın prestiji sebebiyle haksız avantaj sağlayacak nitelikte bulunan işaretin izinsiz kullanılmasın engelleyecektir.
Neler marka hakkına tecavüz sayılır?
*Marka sahibinin izni olmadan markayı taklit etmek
*Markayı kullanmak
*Taklit ettiği bilindiği halde markayı kullanmaya devam etmek
*Taklit edilen marka ile satış yapmaya kalkmak
*Taklit edilen marka ile ticari alanda boy göstermek
*Marka sahibi tarafından verilmiş haklarda oynama yapmak
*Markanın üçüncü kişiye devrinin yapılması
Marka hakkı tecavüze uğrayan kişinin hakları nelerdir?
Marka sahibi, markasının kullanımının durdurulmasını isteyebilir. Marka sahibi, markasını kullanan kişiyi uyarabilir.
Marka hakkına tecavüz ile üretilen eşya ve malların tüketimden kaldırılmasını isteyebilir, üretimin durdurulmasını isteyebilir.
Marka hakkı tecavüze uğrayan kişinin alacağı tazminat nasıl belirlenir?
Maddi zararlarının tazmini için yoksun kalınan karı isteyebilir.
Marka sahibi karışıklığı ortadan kaldırma amacı ile masraf etmiş ise bu masraf da talep edilebilir.
Son olarak da yoksun kalınan kazanç talep edilebilir.
Tasarım nedir?
Tasarım da yine Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında; “Ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür” şeklinde tanımlanmıştır. Kanundaki diğer şartları taşıyan olgular tasarım olarak tescil edilebilmekte ve bu haklar sahibini üçüncü kişilerin tecavüz eylemlerine karşı korumaktadır. Yine yeni kanunda belirli şartlar doğrultusunda tescilsiz tasarımlara yönelik de hukuki koruma imkanları getirilmiş bu konuda tasarım marka avukatı tarafından çeşitli yollara başvurulabilmektir.
Patent nedir?
Yeni olan, sanayiye uygulanabilir olan ve buluş basamağı içeren olguların korunmasını sağlayarak bu buluşun kime ait olduğunu gösteren sınai mülkiyet hakkına patent denir. Faydalı model de patent gibi benzer bir tanımı içerse de patent ile arasında korunma süreleri ve başvuru sürecine ilişkin birtakım farklılıklar bulunmaktadır. Bu konuda patent ve marka avukatlarından veya tescil aşamasında vekillerinden gerekli hukuki destek alınabilmektedir.
Patent ise, yeni olan, uygulanabilir olguların korunmasını sağlayarak bu buluşun kime ait olduğunu gösteren sınai haktır. Bir buluşun patent olarak koruma altına alınabilmesi için ise 3 kıstası taşıması gerekmektedir, bu kıstaslar; yenilik, tekniği bilinen bir durumun aşılması ve sanayiye uygulanabilirlik kıstaslarıdır. Patent hakkı sahibi, üçüncü kişilerden izinsiz olarak;
Patent konusu ürünün üretilmesi, satılması, kullanılması, ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka hangi nedenle olursa olsun elde bulundurulmasını,
Patent konusu olan bir usulün kullanılmasını,
Kullanılmasının yasak olduğu bilinen veya bilinmesi gereken usul patentinin kullanılmasının üçüncü kişiler tarafından başkasına teklif edilmesini,
Patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satışa sunulması veya kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka hangi nedenle olursa olsun elde bulundurulmasını, önleme hakkı bulunmaktadır.
Yurt dışında patent başvurusu için her bir ülke için tek tek başvuru yapılabilir, PCT(Patent Birliği Anlaşması)’ye başvurulabilir. PCT, patentin daha çok ülkede korunmasını sağlar. EPC(Avrupa Patent Sözleşmesi) ile de sadece Avrupa’da geçerli olan bir patent başvurusu yapılabilir.
PATENT HAKKINA TECAVÜZ
Aşağıdaki fiiller, patent veya faydalı model hakkına tecavüz sayılır:
* Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
* Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
* Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
* Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
* Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.
Coğrafi işaret nedir?
Belirgin bir niteliği ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökeninin bulunduğu bir yöre, alan bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işaretlerdir. Menşe adı ve mahreç işaret olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Marka ve Patent Hukuku Alanındaki Hizmetlerimiz
Marka, patent, faydalı model ve tasarım haklarına tecavüz davaları
Sınai haklara tecavüzden kaynaklı maddi tazminat, manevi tazminat ve itibar tazminatı davaları
İnternet üzerinden gerçekleştirilen taklit marka veya tasarımların satışının engellenmesi, içeriğin yayından kaldırılması, erişimin engellenmesi davaları
Delil tespitleri
Gerçek hak sahipliğinin tespiti
Hükümsüzlük davaları
Kullanmamaya dayalı iptal davaları
Lisans sözleşmeleri
Marka, patent, tasarım, faydalı modele yönelik devir sözleşmelerinin hazırlanması ve ilgili işlemlerin yerine getirilmesi
Tecavüzün bulunmadığının tespitine ilişkin davalar
Marka ve patent vekilliği
Marka ve patent tescil işlemleri
Üçüncü kişilerin marka başvurularına karşı itiraz işlemleri ve yapılan itirazlara cevap verilmesi
Marka koruma süresinin sona ermesi
Lisans rekabet ihlallerini takip etmek
Fikri mülkiyet anlaşmalarının (takibat, lisans, devir, franchising, distribütörlük anlaşmaları) müzakeresi
Fikri mülkiyet anlaşmalarının hazırlanması,
Fikri mülkiyet anlaşmalarının yorumlanması
Fikri mülkiyet anlaşmalarının ifası
Marka vekilliği
Marka ve patentlerin devri
Korsan, taklit ve kullanım araştırmaları
Fikri mülkiyet hakkına tecavüz davaları
Haksız rekabet davaları
Kısaca Marka Patent Hukuku, marka sahibinin markasını tescil ettikten sonraki hakları nelerdir, patent başvurusu için nerelere başvurulmalıdır, marka kullanım hakkı nasıl kazanılır gibi sorulara cevap arayan bir daldır. Bu çerçevede gelişen Marka ve Patent Hukuku, marka hakkının kullanılması, marka değerinin ihlalleri, kopya satışları, eserlerin izinsiz kullanılması ve pazarlanması, kuruluşların fikri haklarının ihlallerinin engellenmesi için devreye girer.
Marka, patent ve endüstriyel tasarım hakları sahibine çok geniş haklar tanıyan haklardandır. Bu haklar sahibine tekel hakkı tanımaktadır. Tescil konusu yapılan marka, patent veya tasarım üzerinde hak sahibi dışında kimsenin tescil ettirebilme hakkı yoktur. Dolayısıyla kimse markayı, patenti veya tasarımı üretemeyecek, ürettiremeyecek, satamayacak yani ticari faaliyetin konusu yapamayacaktır.
