Anayasa'nın bu hükmü uyarınca hürriyeti kısıtlanan kişi, kısa sürede durumu hakkında karar verilmesini ve bu kısıtlamanın kanuna aykırılığı halinde hemen serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla yetkili bir yargı merciine başvurma hakkına sahiptir. Fıkrada kısıtlama sebebi bakımından bir ayrım yapılmadığından, başvuru hakkı kuvvetli suç şüphesi ve tutuklama nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılma ile sınırlı değildir. Anayasa’nın 19. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen özgürlükten yoksun bırakılma hallerinde de bu güvence geçerlidir.
Bu çerçevede hukuka aykırı olarak hükümle birlikte tutuklanma sonrasında davanın esasına ilişkin gerekçeli kararın geç yazılması nedeniyle tahliye taleplerinin incelenememesi kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline sebep olabilmektedir.
Ancak bu konuda Anayasa Mahkemesinin Ç.Ö. [GK], B. No: 2014/5927, 19/7/2018 kararına da bakılmalıdır. Bu karar ile Anayasa’nın 19/8 hükmü ile sağlanan güvencelerin tahliye talebinin yalnızca mâhkumiyete bağlı tutmanın koşullarına ilişkin olması durumunda söz konusu olabileceği; mahkûmiyete bağlı olarak hürriyetinden yoksun bırakılan kişilerin, mevcut tutulma niteliği ile bağdaşmayacak şekilde, suç isnadına bağlı olarak tutulmaya ilişkin koşulların bulunmadığına yönelik başvuruları bakımından söz konusu Anayasa hükmündeki güvencelerden yararlanamayacağı tespit edilmiştir. Bu genel durumun yanı sıra mahkûmiyet hükmüyle ilgili olarak tutulmaya devam edilmeyi hukuka aykırı hâle getirecek yeni bir meselenin (mahkûmiyete konu olan eylemin suç olmaktan çıkarılması, bir cezasızlık hâlinin bulunduğunun anlaşılması, mahkûmiyet hükmünü geçersiz kılan bir kanun değişikliği yapılması gibi) ortaya çıktığı belirtilerek serbest bırakılmak amacıyla yetkili bir yargı merciine başvurulduğunda Anayasa'nın 19. maddesinin sekizinci fıkrası kapsamındaki güvencelerin tatbiki söz konusu olabilecektir.
İlgili Kararlar:
♦ (Mehmet İlker Başbuğ, B. No: 2014/912, 6/3/2014)
♦ (Yalçın Küçük [GK], B. No: 2014/3233, 1/6/2016)
♦ (Mehmet Deniz Yıldırım [GK], B. No: 2014/1481, 1/6/2016)
♦ (Ç.Ö. [GK], B. No: 2014/5927, 19/7/2018) (Kabul edilmezlik kararı)
---
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|